Το ποδόλουτρο

Πλύσιμο ποδιών σε κάποιο χωριό

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης

Ο ρυθμός της ζωής κάποτε ήταν πολύ διαφορετικός από τον σημερινό. Φανταστείτε μια πόλη, σαν την Φλώρινα, που τα σπίτια της δεν διέθεταν μπάνιο, και δεν είχαν βρύσες ούτε στην  κουζίνα. Είχαν όμως το πηγάδι στην αυλή, που δεν είχε πόσιμο νερό, αλλά ήταν κατάλληλο για όλες τις

άλλες χρήσεις. Τρεχούμενο και πόσιμο νερό υπήρχε μόνο στις βρύσες της γειτονιάς. Τότε μπάνιο έκαμνε όλη η οικογένεια μια φορά την εβδομάδα, και μάλιστα το Σάββατο για να είναι όλοι καθαροί την Κυριακή, που ήταν ημέρα εκκλησιασμού και εξόδου.

Το καλοκαίρι, με τις φριχτές ζέστες, και τον ιδρώτα να ρέει σε όλο τον σώμα, κανείς δεν είχε την άνεση να κάνει ένα μπάνιο. Έπρεπε όμως να δροσιστούν με κρύο νερό. Έριχναν το κουβά στο πηγάδι, που είχε κρύο νερό, το τραβούσαν με το σχοινί, και έβγαζαν έτσι το νερό για να δροσίσουν το πρόσωπό τους και τα πόδια τους. Κυρίως τα πόδια για να είναι καθαρά και δροσερά. Αυτό γινόταν αρκετές φορές την ημέρα, όταν επικρατούσε ο καύσωνας.

Από τις αρχές της άνοιξης και μέχρι το τέλος του φθινοπώρου, όλοι έπλεναν τα πόδια τους, κάθε βράδυ πριν κοιμηθούν. Έκαμναν ποδόλουτρο σε μια λεκάνη, που ήταν χάλκινη, και τα σαπούνιζαν καλά με πράσινο σαπούνι. Τα ταλαιπωρημένα πόδια τους ηρεμούσαν. Με το πλύσιμο των ποδιών, χανόταν και η δυσοσμία και έτσι καθαροί πήγαιναν για ύπνο. Το ποδόλουτρο ήταν υποχρεωτικό για όλα τα μέλη της οικογένειας, και κυρίως για τους νέους και τα παιδιά.

Το κρύο ποδόλουτρο γινόταν όταν ο καιρός ήταν ζεστός. Όταν όμως ο καιρός χαλούσε, πάντα άναβαν την σόμπα. Πάνω σε αυτή υπήρχε το γκιούμι με το ζεστό νερό. Χλιαρό νερό για χαλάρωση και καθαριότητα των ποδιών τους χειμερινούς μήνες. Οι περισσότεροι όμως τον χειμώνα δεν έπλεναν τα πόδια τους, επειδή δεν χρειαζόταν.

Παρόλα αυτά όμως έκαμναν ποδόλουτρο, όταν ήταν κρυωμένοι, όταν είχαν ρίγος. Σε μια λεκάνη έριχναν πολύ ζεστό νερό και χοντρό αλάτι, κάθονταν σε μια καρέκλα και βουτούσαν σιγά, σιγά τα πόδια τους στο καυτό νερό. Το κορμί ανατρίχιαζε και το κρυολόγημα έφευγε. Το καυτό ποδόλουτρο ήταν ένας πρακτικός τρόπος για να αντιμετωπίσουν το κρυολόγημα κατά την διάρκεια του χειμώνα. Τότε δεν έπαιρναν φάρμακα για ένα απλό κρυολόγημα, αλλά προσπαθούσαν να γιατρευτούν με πρακτικούς τρόπους. Το ποδόλουτρο με καυτό νερό και αλάτι ήταν ένας τρόπος που συνηθιζόταν στην Φλώρινα.

Το ποδόλουτρο ανήκει σε άλλες εποχές, καθώς σήμερα όλοι έχουμε μπάνιο στο σπίτι μας και το απολαμβάνουμε όλες τις εποχές. Όσο για το ιαματικό ποδόλουτρο, χάθηκε και αυτό, αφού όλοι προτιμούν να πάρουν ένα παυσίπονο χάπι, για να αντιμετωπίσουν το κρυολόγημα.

Άλλες εποχές, άλλοι ρυθμοί ζωής, που μεταβάλλονται συχνότερα και μας προσφέρουν μια άνετη ζωή. Το ποδόλουτρο δεν υπάρχει πια, παρά μόνο στις αναμνήσεις των ηλικιωμένων.  

Δημήτρης Μεκάσης