Προσωπική επανάσταση

Γράφει η Φοίβη

Οι αξίες που κυριαρχούν στον πολιτισμό μας βασίζονται και προάγουν τον ατομικισμό του ανθρώπου, είτε ξεκινούν από καταναλωτικές αντιλήψεις, είτε έχουν 

μια πολιτικοπροοδευτική προέλευση, που ανάγει σε ανώτατη αξία τα ατομικά δικαιώματα.

Η ιδεολογία των καιρών μας συνίσταται στο τρίπτυχο: βιοτική ευημερία, οικονομική ανάπτυξη και μαζική κατανάλωση. Ο σημερινός άνθρωπος πιστεύει στην τεχνολογία για τη χρήση της, όχι για την αλήθεια της. Τον νοιάζει μονάχα η χρησιμότητα των πραγμάτων, το όφελος, το κέρδος, η ιδιοτέλεια. Και θεωρεί αφέλεια κάθε άλλο ερώτημα, που δεν του αποφέρει κέρδη. Έτσι διαγράφονται οι μεταφυσικές απορίες, η υπαρξιακή αγωνία, ο κοινωνικοπολιτικός αγώνας και η καλλιτεχνική ευαισθησία.

Σαν αποτέλεσμα ο σημερινός άνθρωπος βάζει πάνω απ’όλα το ατομικό του όφελος και μάλιστα το κάνει αυτό πολύ συχνά, όχι με τυχοδιωκτικό κυνισμό, αλλά με πλήρη ιδεολογική κάλυψη και τότε, ίσως, είναι πιο επικίνδυνος και για τον εαυτό του και για τους άλλους. Πάντως είτε ξεκινάει από τη μια, είτε από την άλλη κατεύθυνση, στην πράξη ακολουθεί βασικά τον ίδιο τρόπο ζωής και δεν αισθάνεται καμμία ηθική αναστολή επιδιώκοντας αποκλειστικά την ατομική του ικανοποίηση. Έτσι μπορεί άνετα να ενεργεί με οποιδήποτε τρόπο θα του εξασφαλίσει την ατομική του ικανοποίηση.

Ο δημόσιος υπάλληλος είναι εντελώς απελευθερωμένος από οποιοδήποτε αίσθημα καθήκοντος και θεωρεί αφελές να τον απασχολεί το συμφέρον της υπηρεσίας. Η έννοια της νομομότητας είναι ταυτισμένη με την έννοια του συμφέροντος, γι’αυτό θεωρεί παράνομο μόνο ό,τι θα έχει δυσάρεστες συνέπειες γι’αυτόν.

Ως επιχειρηματίας, ο σημερινός άνθρωπος βρίσκει πολύ φυσικό να επιδιώξει το μέγιστο κέρδος χωρίς να ντρέπεται ποτέ για το ύψος του κέρδους του, αντίθετα, όσο μεγαλύτερο κέρδος μπορεί να εξασφαλίσει τόσο πιο επιτυχημένο και ικανό επιχειρηματία θεωρεί τον εαυτό του. Ανάλογη είναι και η στάση του τεχνίτη που είναι απόλυτα βέβαιος πως δικαιούται να κερδίσει για τις παροχές του, όσο γίνεται περισσότερα και μετράει την αξία του με το ύψος των κερδών του.

Σαν πολίτης, ο σύγχρονος άνθρωπος δεν έχει κανένα δισταγμό προκειμένου να αποκρύψει τα εισοδήματά του από την εφορία και θεωρεί σαν δεδομένο ότι μπορεί  να κακομεταχειρίζεται οτιδήποτε είναι δημόσιο. Οι παραδοσιακές αντιλήψεις περί τιμιότητας θεωρούνται από όλους μας γελοίος αναχρονισμός.

Τελικά, όμως, αυτή η νοοτροπία δημιουργεί μια ατμόσφαιρα μεγάλης ανασφάλειας για όλους μας και υπάρχουν φορές που φτάνουμε έως την κατάσταση του πανικού. Είναι τότε που ζητάμε απεγνωσμένα κάποιο σωτήρα και τότε γινόμαστε εύκολη λεία για τους διαφόρους «ειδικούς» που μας εκμεταλλεύονται με τον πιο απάνθρωπο τρόπο. Όλοι  αυτοί μας υπόσχονται να μας θεραπεύσουν από τα δεινά μας, χωρίς να ζητούν από εμάς οποιδήποτε προσπάθεια.

Η ρίζα, η πρωταρχική αιτία όλων των προβλημάτων του κόσμου, από την ενδημική φτώχεια ολόκληρων περιοχών του πλανήτη μέχρι την εγκληματικότητα και τους πολέμους είναι το ότι η ανθρωπότητα σκέφτεται και συναισθάνεται με τρόπο αρνητικό.

Τα αρνητικά συναισθήματα κυριαρχούν στον κόσμο που γνωρίζουμε. Για να αλλάξει η μοίρα του ανθρώπου πρέπει ν’αλλάξει η ψυχολογία του, το σύστημα των πεποιθήσεών του και τα πιστεύω του. Θα πρέπει να ξεριζωθεί από τα βάθη της η τυρρανία μιας νοοτροπίας αντιμαχόμενης, εύθραυστης, θανάσιμης. Η πιο φοβερή αρρώστεια του πλανήτη δεν είναι ο καρκίνος και το AIDS, αλλά η αντιμαχόμενη σκέψη του ανθρώπου. Σ’αυτή τη βάση στηρίζεται η κοινή οπτική του κόσμου και αυτή είναι που πρέπει να αλλάξει, αρχίζοντας από την προσωπική αλλαγή του καθένα. Σαν την πορεία ενός σολομού που ανεβαίνει αντίθετα το ρεύμα του ποταμού.

Καμμία πολιτική, θρησκεία η φιλοσοφικό σύστημα δεν μπορεί να μετατρέψει την κοινωνία από έξω προς τα μέσα. Μονάχα μια προσωπική επανάσταση, μια ψυχολογική αναγέννηση, μια θεραπεία του Είναι, από άνθρωπο σε άνθρωπο, από κύτταρο σε κύτταρο, θα μπορέσει να μας οδηγήσει σε μια παγκόσμια ευημερία, σε μια κοινωνία πιο ευφυή, πιο αληθινή, πιο ευτυχισμένη. Πρέπει να περάσουμε από το «εγώ» στο «εμείς». Από την απομόνωση στην επικοινωνία. Η στιγμή της αλλαγής πλησιάζει. Είναι προϊόν της κρίσης. Είναι στο χέρι μας η επιλογή της ζωής η του θανάτου.