Η τεχνολογία στην πρώτη γραμμή για την παρακολούθηση της ορνιθοπανίδας της Πρέσπας

Τηλεκατευθυνόμενο ελικόπτερο και εκτεταμένη χρήση πομπών παρακολούθησης έχουν ενταχθεί πλέον στα καθημερινά εργαλεία παρακολούθησης της ορνιθοπανίδας

από την Εταιρία Προστασίας Πρεσπών (ΕΠΠ). Με την υποστήριξη του Πράσινου Ταμείου υλοποιούνται ερευνητικές δράσεις με καινοτόμες μεθόδους, οι οποίες εντάσσονται στο ευρύτερο πρόγραμμα της ΕΠΠ για έρευνα και παρακολούθηση των σπάνιων και απειλούμενων ειδών πουλιών της Πρέσπας. Στόχος των δράσεων είναι η συλλογή στοιχείων που συμβάλλουν στο σχεδιασμό και την εφαρμογή μέτρων για την προστασία των συγκεκριμένων ειδών. Συγκεκριμένα, οι χρηματοδοτούμενες δράσεις αφορούν:

Τηλεκατευθυνόμενο ελικόπτερο: Για την καταμέτρηση του συνολικού αριθμού φωλιών των δύο ειδών πελεκάνων (Pelecanus crispus, Pelecanus onocrotalus), των σταχτόχηνων (Anser anser rubrirostris) και των ερωδιών (επτά είδη) που φωλιάζουν στη Μικρή Πρέσπα σε μεικτές αποικίες, η ΕΠΠ έχει επιλέξει τη χρήση τηλεκατευθυνόμενου ελικοπτέρου. Ο συγκεκριμένος τρόπος παρακολούθησης επιλέχθηκε όχι μόνο γιατί δίνει ακριβή στοιχεία για τους αριθμούς των αναπαραγόμενων πουλιών, αλλά κυρίως γιατί ελαχιστοποιεί την όχληση στις αποικίες των απειλούμενων αυτών ειδών σε σύγκριση με την εναλλακτική μέθοδο των επιτόπιων επισκέψεων. Με τη βοήθεια του Πράσινου Ταμείου καθίστανται δυνατές η εκπαίδευση συνεργατών της ΕΠΠ από έμπειρο εξειδικευμένο χειριστή για τη χρήση του καθώς και οι όποιες τεχνικές βελτιώσεις του συστήματος απαιτούνται κάθε φορά.

Πομπούς για τους αργυροπελεκάνους: Η ΕΠΠ, στο πλαίσιο της μακροχρόνιας έρευνας και παρακολούθησης του πληθυσμού των αργυροπελεκάνων, έχει ξεκινήσει τηλεμετρική παρακολούθηση των μετακινήσεων των πουλιών με την τοποθέτηση GPS/GSM πομπών. Το Πράσινο Ταμείο, στηρίζοντας τη δράση αυτή, έκανε δυνατή την αγορά 9 πομπών, με σκοπό να μελετηθούν οι μετακινήσεις των αργυροπελεκάνων, όπως και η χρήση χώρου του είδους, αλλά και για να απαντηθούν σημαντικά ερωτήματα σχετικά με τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν κατά τη διάρκεια των μετακινήσεών τους και τη θνησιμότητά τους. Ως τώρα έχουν τοποθετηθεί 3 από τους 9 πομπούς και μέσα στις επόμενες βδομάδες προγραμματίζεται η τοποθέτηση και των υπολοίπων. Τα πρώτα στοιχεία που έχουν συλλεχθεί φανερώνουν εκτεταμένη χρήση του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών, αλλά και κάποιων υγροτόπων της Δυτικής Μακεδονίας, όπως ο ταμιευτήρας Πολυφύτου. Η καταγραφή των μετακινήσεων των μαρκαρισμένων αργυροπελεκάνων αναμένεται με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από τον Αύγουστο και μετά οπότε και ξεκινάει η μετανάστευση του είδους προς υγρότοπους της ανατολικής Ελλάδας και της Τουρκίας.

Αεροφωτογραφίες: Η μεγαλύτερη απειλή που αντιμετωπίζουν οι αργυροπελεκάνοι στην Πρέσπα είναι η συρρίκνωση των κατάλληλων νησίδων φωλιάσματος. Οι νησίδες αυτές αποτελούνται από συσσωματώματα ριζωμάτων του κοινού καλαμιού Phragmites australis που απαντάται στις παραλίμνιες περιοχές των λιμνών μαζί με το ψαθί Typha spp., ένα υδρόβιο φυτό που παρατηρείται να ανταγωνίζεται και να εκτοπίζει το κοινό καλάμι. Για την επιστημονική τεκμηρίωση της επιθετικής επέκτασης του ψαθιού εις βάρος του κοινού καλαμιού αγοράστηκαν με τη βοήθεια του Πράσινου Ταμείου αεροφωτογραφίεςαπό διάφορα έτη, οι οποίες ύστερα από επεξεργασία θα βοηθήσουν στο να σχηματιστεί μια συνολική εικόνα της αλλαγής του καλαμιώνα.

Πομπούς για τις σταχτόχηνες: Στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος για την οικολογία του είδους που εφαρμόζει, η ΕΠΠ τοποθετεί GPS/Bluetooth πομποδέκτες σε άτομα σταχτόχηνας για τη διερεύνηση των μετακινήσεων του πληθυσμού εντός και εκτός της λεκάνης των Πρεσπών, αλλά και της χρήσης χώρου του είδους. Ήδη τον προηγούμενο Οκτώβρη στην πρώτη επιτυχημένη σύλληψη χηνών, τοποθετήθηκαν με χρηματοδότηση του ιδρύματος Μποδοσάκη 4 GPS/Bluetooth πομποδέκτες σε 4 αρσενικά άτομα Σταχτόχηνας. Το Πράσινο Ταμείο υποστηρίζοντας την δράση αυτή χρηματοδότησε την αγορά 5 νέων πομποδεκτών GPS/Bluetooth, καθώς και την δεύτερη «επιχείρηση» σύλληψης των πουλιών που θα γίνει τον Οκτώβριο του 2013.

Με την υποστήριξη, λοιπόν, του Πράσινου Ταμείου οι δράσεις παρακολούθησης των παραπάνω ειδών γίνεται αποτελεσματικότερα και με λιγότερους κινδύνους για τα σπάνια αυτά είδη.