Θρακιώτικα αποκριάτικα τραγούδια και έθιμα

Οι Θρακιώτες έχουν πολλά σκωπτικά τραγούδια, που τα έλεγαν κυρίως τις αποκριές, παρακάτω θα δημοσιεύσω κάποια από αυτά όπως τα τραγουδούσαν στο χωριό μας το Καβακλί Ανατολικής Θράκης.

΄Ερουμαν που πέρα-πέρα ΄Ερουμαν που πέρα-πέρα Μι τουν κρυ μι τουν κρύουν τουν αέρα(δις) Μι τ’ς αγά μι τ’ς αγάπης την κουπέλα(δις) Άκουσα-άκουσα του ντάμπουρ ντούμπουρ(δις) Κίνησα κίνησα κι γω να πάου (δις) Βρίσκου μια βρίσκου μια ιλιά στου δρόμου(δις) Την πατώ την πατώ κι βγάζει λάδι (δις) Παιρ’ αλεί παιρ’ αλείφου την πιρτσιά μου(δις) Βρίσκου του βρίσκου του λα’ό(λαγό) π’ λαλάει(δις) Κι αχιλώ κι αχιλώνα συγκαθίζει (δις) Κι σκαντζό κι σκαντζόχοιρους Ιούδας(δις) Καν’ την α- καν’ την αχιλώνα μάτι(δις) Κι αχιλώ κι αχιλώνα τουν καϊκώνει(δις) Τι άρισις τ’ άρισις απού τι μένα(δις) Τα πουδά τα πουδάρια μ’  τα σκασμένα(δις) Του λιμό μ’ το λιμό μ’ του μπούντρακιάρκου(δις) Του κουρμί μ’ του κουρμί μ’ τ’ αμπάλουμένου.

Πέντι – δέκα παπαδιές Πέντι δέκα μωρ’ για για για Πέντι δέκα παπαδιές(δις) Κι άλλες τόσις καλουγριές(δις) Τα μπαμπά μωρ’ για για για Τα μπαμπάκια σκάλιζαν(δις) Κι τα ξιβουτάνιζαν. Μια την ά- μωρ’ για για για Μια την άλλη έλιγι Άει να κολυμπήσουμι Πού είνι του μωρ’ για για για Πού είνι του νιρό ζιστό(δις) Του πουτάμι σιγανό(δις) Τα φουστά μωρ’ για για για Τα φουστάνια βγάζουνι(δις) Στου πουτάμι ρίχνουντι.

Πέντ-έξ’  Νταήδες Είμασταν πεντ’ έξ’ νταήδις(δις) Μπρε μπρε μπρε πεντ’ έξ’ νταήδις Χαχαχα πεντ’ έξ’ νταήδις Πήραμι του ρέμα ρέμα(δις) Μπρε μπρε μπρε του ρέμα ρέμα Χαχαχα του ρέμα ρέμα Βρίσκουμ’ ένα κούφιου δέντρου(δις) Μπρε μπρε μπρε ένα κούφιου δέντρου Χαχαχα ένα κούφιου δέντρου

Είχι μέσα κουκουβάγις(δις) Μπρε μπρε μπρε κουκουβάγις Χαχαχα κουκουβάγις Όλοι πήραμ’ από δύο(δις) Μπρε μπρε μπρε από δύο Χαχαχα από δύο Και στον αρχηγό καμία(δις)

Κάθε Κυριακή ή γιορτή, χειμώνα καλοκαίρι μετά την εκκλησία και το μεσημεριανό φαγητό, μαζεύονταν οι χωριανοί στην πλατεία του χωριού και είτε με γκάιντα είτε με νταούλι χόρευαν ως το ηλιοβασίλεμα.

Τι ίδιο γίνονταν και την Κυριακή της Τυρινής. Αυτή τη μέρα όμως ο χορός διαλύονταν νωρίς το απόγευμα.

Σε όλα τα σπίτια είχαν προετοιμασίες. Είχαν φτιάξει από το πρωί μεζέδες, πίτες, έβραζαν αβγά κι ετοίμαζαν διάφορους μεζέδες. Στρώναν και το τραπέζι και άρχιζαν οι επισκέψεις, για να Συγχωρεθούν μιας και από την επομένη άρχιζε η περίοδος μετανοίας της Μ. Σαρακοστής.

Οι μανάδες με τα παιδιά επισκέπτονταν τη νούνα των παιδιών. Αυτή τους κερνούσε, έδινε άσπρα βρασμένα αβγά στα παιδιά, μια καραμέλα κι άλλα γλυκίσματα. Όταν σηκώνονταν να φύγουν φιλούσαν το χέρι της νούνας και εύχονταν ‘Πασχαλιά μι ‘γεια(υγεία)’ με τρεις κλίσεις του κεφαλιού χωρίς φίλημα, όπως των Ρώσων. Έπειτα πήγαιναν σε παππούδες και συγγενείς αλλά και στους δρόμους συναντούσαν  συγχωριανούς τους και Συγχωριούνταν και μ’ αυτούς.

Από την Καθαρά Δευτέρα και μέχρι το Μ. Σάββατο δε γίνονταν χοροί. Οι κοπέλες και οι νέες γυναίκες τα Ασημοζώναρα και τα κόκκινα υφαντά ζωνάρια τα αντικαθιστούσαν με μαύρα υφαντά σε ένδειξη πένθους για τα πάθη του Χριστού εκτός από την γιορτή του Ευαγγελισμού.

Την Καθαρά Δευτέρα άρχιζε η μακριά περίοδος της νηστείας της Μ. Σαρακοστής αλλά και το Τριήμερο.

Το μεγάλο Τριήμερο είχε τριών ημερών αποχή από τροφή και το μικρό είχε αποχή όλη τη μέρα, αλλά το βράδυ έτρωγαν κανονικά.

Θέλω να ευχαριστήσω την κυρία Αναστασία Βαϊτσάκη από το χωριό μου ΄Ανω Κλεινές Φλώρινας για τα παραπάνω στοιχεία που μου έδωσε και μπορώ σήμερα να τα δημοσιοποιήσω.

Επιμέλεια Νάσος Στ. Παπαδάκης