Επειδή αγαπώ

            

Γράφει η Φοίβη

Η αγάπη είναι ένα είδος τρέλας, λέει ο Πλάτωνας, μια ιερή τρέλα. Σήμερα μιλάμε για την αγάπη σαν να ήταν πρωτίστως μια όψη των σχέσεων και επίσης σε μεγάλο βαθμό, σαν να βρίσκεται κάτω από τον έλεγχό μας. Όμως για να μπορέσουμε να εκτιμήσουμε το μυστήριο της αγάπης, πρέπει να παραιτηθούμε από την ιδέα ότι η αγάπη είναι ψυχολογικό πρόβλημα και ότι με αρκετό διάβασμα και καθοδήγηση μπορούμε τελικά να ανταποκριθούμε σωστά σε αυτή δίχως φαντασιώσεις και τρέλλα. Δε φροντίζουμε για
την ψυχή συρρικνώνοντάς τη στο μέγεθος της λογικής. Η ενασχόληση με την υγιεινή του πνεύματος, που παρατηρείται στις μέρες μας, μας προτρέπει να θεωρήσουμε όλες τις μορφές μανίας – τρέλας – ως ασθένειες. Η ιερή τρέλα του Πλάτωνα όμως δεν είναι παθολογική αλλά περισσότερο ένα παράθυρο στην αιωνιότητα. Είναι το άνοιγμα που οδηγεί από τον ανθρώπινο ορθολογισμό στο θεϊκό μυστήριο.

Ο άνθρωπος θα μπορούσε να πει για τον εαυτό του, με τα λόγια της Kathleen Raine:

          Επειδή αγαπώ

          ο ήλιος ρίχνει τις ακτίνες του από ζωντανό χρυσάφι,

          ρίχνει το χρυσάφι και τ’ασήμι του πάνω στη θάλασσα.

          Επειδή αγαπώ

          οι φτέρες πρασινίζουν και πρασινίζει η χλόη,

          και πρασινίζουν τα διάφανα ηλιόλουστα δέντρα...

          Επειδή αγαπώ

          όλη νύχτα το ποτάμι κυλάει στον ύπνο μου,

          χιλιάδες ζωντανά πλάσματα κοιμούνται στην αγκαλιά μου,

          και καθώς κοιμούνται ξυπνούν, κι ενώ ρέουν αναπαύονται.

To 1947 o Γιούγκ έγραφε σε ένα συνάδελφό του που μελετούσε σανσκριτική και ινδική φιλοσοφία να προσέξει ένα όνειρό του στο οποίο μέσα σε ένα δάσος λάμπει ένα αστέρι. «Θα ξαναβρείς τον εαυτό σου μόνο μέσα στα απλά και ξεχασμένα πράγματα», έγραφε ο Γιούγκ. «Γιατί δεν πας για λίγο σε ένα δάσος? Μερικές φορές ένα δέντρο μας λέει περισσότερα απ’όσα διαβάζουμε στα βιβλία». Βρίσκουμε τον εαυτό μας σε αυτά τα απλά και ξεχασμένα πράγματα, γιατί, όταν αποκλείουμε την ψυχή στα απλά πράγματα που μας περιτριγυρίζουν, χάνουμε αυτή τη σημαντική πηγή ψυχικού βάθους για τον ίδιο μας τον εαυτό. Και συγκεκριμένα, εκφράζοντας ένα δέντρο τον εαυτό του, - με το χρώμα του, την υφή του, την ηλικία του, το σχήμα του, τον τρόπο που στέκεται μόνο του,-  μας δείχνει επίσης και τα μυστικά της δικής μας ψυχής, γιατί δεν υπάρχει απόλυτος διαχωρισμός ανάμεσα στην ψυχή του κόσμου και τη δική μας ψυχή. Δίνουμε ζωή στα πράγματα όταν τα αγαπάμε. Εμείς είμαστε στ’αλήθεια ο κόσμος, κι ο κόσμος είμαστε εμείς.

Φυσικά αυτό από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής είναι τρέλα και φαντασίωση. Όταν απαγκιστρωθούμε ωστόσο από τις φιλοσοφίες και τις ψυχολογίες του διαφωτισμού και του ορθολογισμού, ίσως μάθουμε να εκτιμάμε την άποψη της αιωνιότητας που εισβάλλει στη ζωή σαν τρέλα, σαν τη θεϊκή παραφροσύνη του Πλάτωνα. Και δεν υπάρχει δρόμος προς τη θεϊκή αγάπη παρά μόνο διαμέσου της ανακάλυψης της ανθρώπινης συντροφικότητας και της κοινότητας. Το ένα τρέφει το άλλο.Οι ρίζες της κοινότητας είναι τρομερά βαθειές και το να ανήκεις κάπου, αντιμετωπίζοντας ενεργητικά τη μοναξιά σου, είναι μια διαδικασία που ξεκινάει από τα βάθη της ψυχής. Το «ανήκω» είναι ενεργητικό ρήμα, σημαίνει ότι κάνω κάτι θετικά. Σε ένα από τα γράμματά του, ο Φιτσίνο, τον 15^ο αιώνα παρατηρεί: «Φρουρός της ζωής είναι η αγάπη, αλλά για να αγαπιέσαι πρέπει να αγαπάς». Ένας άνθρωπος που τον καταπιέζει η μοναξιά μπορεί να βγει στον κόσμο και απλώς να αρχίσει να ανήκει σε αυτόν όχι με το να εντάσσεται σε οργανώσεις αλλά ζώντας με αισθήματα συναδέλφωσης – με τους άλλους ανθρώπους, τη φύση, την κοινωνία και τον κόσμο ως σύνολο. Η συναδέλφωση είναι ένα σημάδι της ψυχής.Επιτρέποντας να εμφανιστούν, συχνά ευάλωτα, συναισθήματα της συναδέλφωσης, η ψυχή ξεχύνεται στη ζωή και ξεπερνάει την παθολογία της.

Η φροντίδα της ψυχής επομένως προϋποθέτει τη δεκτικότητα απέναντι στις διάφορες μορφές της αγάπης. Η αγάπη μοιάζει να υπόσχεται ότι θα κλείσει τα τραύματα της ζωής και θα τα θεραπεύσει. Δεν έχει μεγάλη σημασία ότι στο παρελθόν η αγάπη προκάλεσε πόνο και ταραχή. Υπάρχει κάτι αυτο-ανανεωτικό στην αγάπη. Σαν τις θεές της αρχαίας Ελλάδας μπορεί να ανανεώνει την παρθενία της στο λουτρό της λήθης. Ίσως η πρόοδος που κάνουμε κάθε φορά που μας εγκαταλείπει η αγάπη να συνίσταται στο ότι παραμένουμε ικανοί να αγαπήσουμε για άλλη μια φορά, παρά τις υποψίες μας, να πλησιάσουμε ακόμη πιο κοντά στη σκοτεινιά και τα χάσματα που μυστηριωδώς είναι απαραίτητα στην αγάπη.

«Γιατί όπως η αγάπη σας στεφανώνει, έτσι και θα

σας σταυρώσει. Όπως είναι για το μεγάλωμά σας,

έτσι είναι και για το κλάδεμά σας.

           Όπως ανεβαίνει στην ψηλότερη κορφή σας και

χαϊδεύει τα τρυφερότερα κλαδιά σας που ριγούν

στον ήλιο,

           Έτσι θα κατεβεί και στις ρίζες σας και θα τις

τραντάξει στην προσκόλλησή τους στη γη.

           Σας χτυπά στο αλώνι για να σας γυμνώσει.

           Σας κοσκινίζει για να σας απαλλάξει από τους

φλοιούς.

           Σας αλέθει μέχρι να γίνετε λευκοί.

           Σας ζυμώνει μέχρι να γίνετε μαλακοί.

           Και μετά σας στέλνει στην ιερή φωτιά της, για

να γίνετε ιερό ψωμί για το ιερό συμπόσιο του Θεού.» –Χαλίλ Γκιμπράν