Το τρεγκαλάκι

Χειροποίητο τρεγκαλάκι από σύρμα και λαστιχάκι

Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης
Τα παιδιά πάντα ήταν εφευρετικά, που έβαζαν το μυαλό τους να δουλέψει για να φτιάξουν παιχνίδια με τα ίδια τους τα χέρια.  Ήταν όμως τα παιχνίδια τους πολεμικά και βίαια, καθώς οι μνήμες από τους πολέμους ήταν νωπές, τότε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Το τρεγκαλάκι ήταν
και αυτό ένα παιχνίδι, που κατατάσσεται στα βίαια παιχνίδια.
Μια σταλιά ήταν το τρεγκαλάκι, που χανόταν μέσα στην παλάμη του παιδιού. Η λαβή του φτιαγμένη από χοντρό σύρμα, σε σχήμα διχάλας. Οι πάνω άκρες ήταν λυγισμένες, ώστε να σταθεροποιείται ένα λαστιχάκι. Τα λαστιχάκια αυτά πουλιόταν στα βιβλιοπωλεία και ήταν λαστιχάκια περιτυλίγματος. Απλά πράγματα, καθώς ένα κομμάτι χοντρού σύρματος και ένα λαστιχάκι περιτυλίγματος ήταν τα υλικά κατασκευής του, και με λίγη τέχνη το τρεγκαλάκι ήταν έτοιμο. Έπρεπε να είναι μικρό και να χάνεται μέσα στην παλάμη, επειδή η χρήση του δεν ήταν ούτε για πετροπόλεμο ούτε για κυνήγι.
Με το τρεγκαλάκι τα παιδιά έριχναν μικρά συρματάκια που  είχαν το σχήμα του δίκαρφου. Αυτά όμως δεν πήγαιναν μακριά. Ήταν για βολές μικρών αποστάσεων. Συνήθως σημάδευαν τις λάμπες στους στύλους, χωρίς βέβαια να σπάνουν, παρά μόνο ακουγόταν ένα «τσακ», και όποιος είχε τα πιο πολλά «τσακ» ήταν ο νικητής. 
Το τρεγκαλάκι όμως έγινε ο φόβος και ο τρόμος των κοριτσιών. Τα αγόρια δεν έκαμναν παρέα με τα κορίτσια. Τότε τα κορίτσια ήταν σεμνά και απέφευγαν να μιλούν με τα αγόρια. Ένας τρόπος για να μιλήσουν τα κορίτσια ήταν ένα χτύπημα στις γυμνές γάμπες με το τρεγκαλάκι. Το συρματάκι δεν μάτωνε τις γάμπες. Απλώς έτσουζε λιγάκι. Με το χτύπημα τα κορίτσια άνοιγαν το στόμα τους για να πουν χίλια δυο στα ατίθασα αγόρια. Αυτά προλάβαιναν  να εξαφανίσουν το τρεγκαλάκι και να προσποιηθούν ότι δεν το έκαναν αυτοί. Ισχυρίζονταν πάντα, ότι ήταν τσίμπημα εντόμου. Οι παρέες των κοριτσιών, όταν έβλεπαν τις παρέες των αγοριών απομακρύνονταν για να αποφύγουν τα τρεγκαλάκια.  
Από τα τρεγκαλάκια κάποιων παραλίγο να θρηνήσουμε και θύματα. Ήταν περίπου το 1963, και στην Φλώρινα είχε έρθει ο «Γύρος του Θανάτου». Δυο αλητάκια, αφού προμηθεύτηκαν δίκαρφα από κάποιο ξυλουργείο, κατάφεραν να περάσουν χωρίς εισιτήριο στην ξύλινη εξέδρα. Ο μοτοσικλετιστής άρχισε να περιστρέφεται και να ανεβαίνει προς τα πάνω. Αυτοί έβγαλαν τα τρεγκαλάκια και άρχισαν να ρίχνουν στις ρόδες τής μοτοσυκλέτας και στον ίδιο τον μοτοσικλετιστή. Αυτός κατάφερε να ισορροπήσει και να κατέβει στο έδαφος. Η χωροφυλακή συνέλαβε τα αλητάκια. Η συνέχεια της ιστορίας γράφτηκε στο Τμήμα Χωροφυλακής. 
Τα επόμενα χρόνια κυκλοφόρησαν και τα πλαστικά τρεγκαλάκια, που πουλιόταν στα περίπτερα, στα καρότσια και στα καταστήματα παιχνιδιών. Αυτά, καθώς ήταν ακίνδυνα, τα αγόραζαν για να παίζουν τα πιο μικρά αγόρια. Βέβαια  και η βία των παιδιών είχε αρχίσει να καλμάρει, καθώς είχαμε περάσει σε πιο ειρηνικές εποχές. Τα πλαστικά τρεγκαλάκια έριχναν διπλωμένα χαρτάκια, που ήταν εντελώς ακίνδυνα. Τα πλαστικά τρεγκαλάκια τα βρίσκει κανείς και σήμερα, αλλά δεν έχουν καμιά σχέση με τα παλιά χειροποίητα συρματένια τρεγκαλάκια. Άλλες εποχές, άλλα παιχνίδια. Όλα έχουν αλλάξει, ακόμη και η νοοτροπία των παιδιών. 

Δημήτρης Μεκάσης