Τα βραχοσπήλαια ευρίσκονται στους πρόποδες του βουνού Άγιος Παντελεήμονας νοτίως της πόλης της Φλώρινας στην παραποτάμια-παραβούνια γειτονιά Γιάζι.Είναι στην βάση του «λόφου των Λυγκηστών» όπως τον έχω ονομάσει .Στην κορυφή του λόφου , σε ένα σημείο του λόφου με θέα σχεδόν σε όλο το ορεινό λεκανοπέδιο του νομού Φλώρινας, είναι σήμερα ο
αρχαιολογικός χώρος ( επισκέψιμος) της ελληνιστικής πόλης των Λυγκηστών όπου ίδρυσε ο αρχαίος Μακεδόνας βασιλεας Φίλιππος Β΄( πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου Γ΄) . Αρχικά οι Λυγκηστές κατοικούσαν στο σημερινό αρχαιολογικό χώρο ( ελληνιστική πόλη του λόφου ) αλλά με την πάροδο των αιώνων , τις επιδρομές διάφορων βαρβάρων, σκόρπισαν - κατηφόρισαν κυρίως προς τις παραποτάμιες γειτονιές κυρίως προς το Βαρόσι της πόλης Λίγο πιο κάτω σε ένα πλάτωμα του λόφου , είναι το παλιό ξενία της πόλης που έπαψε να λειτουργεί ( το τελευταίο διάστημα υπήρχαν φήμες ότι θα γίνει καζίνο) , όπου βρέθηκαν την περίοδο κατασκευής του πολλά αρχαιολογικά ευρήματα ( όπως ένα ακέφαλο άγαλμα Αρτέμιδας) που φυλάσοντε στο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης ( περιοχή σιδηροδρομικού σταθμού).
Στην βάση - πρόποδες του λόφου των Λυγκηστών από νότο προς Βορρά είναι τα Στρατιωτικά νεκροταφεία , ο δρόμος προς το χωριό Σκοπιά, τα νέα κτήρια της Ιεράς Μητρόπολης Φλωρίνης Πρεσπών Εορδαίας , η εκκλησία (με το παλιό νεκροταφείο) Αγίου Γεωργίου , το παρεκκλήσιο Αγίου Φανουρίου, το σπίτι - εργαστηρι του αειμνήστου εικαστικού κ.Δογούλη Νικόλα,και το μνημείο νεκρών ανταρτών .Βορειότερα από την μεριά της πόλης υπάρχει η εκκλησία κοιμήσεως της Θεοτόκου των παλαιοημερολογητων , η πλατεία αξιωματικών και οι σχολικές εγκαταστάσεις του Α΄και Β΄δημοτικών σχολείων
Από τα δημοτικά σχολεία , στους πρόποδες του λόφου , ξεκινάει ένας παραβούνιος χωματόδρομος ( οδός μακεδονομάχου καπετάν Ναούμ) που περνάει από τις 6 βραχοσπηλιές και καταλήγει στην γέφυρα του 3ου Γυμνασίου -εσπερινού Λυκείου της ομορφότερης γειτονιάς της πόλης , το Βαρόσι .
Από τις βραχοσπηλιές επίσης ξεκινάει το ανηφορικό μονοπάτι του Αγίου Παντελεήμονα προς το ομόνυμο εκκλησάκι του περιαστικού άλσους. Ανηφορίζοντας ο ορειβάτης περιπατητής θα συναντήσει ερήπεια ενός παλαιού καφενείου και ένα επιμήκη βράχο κάτω από το παλιό ξενία , το «βραχάκι του έρωτα» όπως το γνωρίζουμε οι παλαιότεροι Φλωρινιώτες.Απο το βραχάκι ξεκινάει το μονοπάτι προς το παλιό νεκροταφείο Αγίου Γεωργίου και το παλιό ξενία.Σύμφωνα με περιγραφές του αειμνήστου διδασκάλου κ.Λάζαρου Μέλλιου στο βραχάκι ,έλεγε , υπάρχει χαραγμένο χνάρι πετάλου από άλογο του Μεγάλου Αλεξάνδρου όταν αυτός σε μικρή ηλικία ερχόταν στην γιαγιά του την πριγκήπισα Ευρυδίκη Σίρρα του Λυγκηστή .Το χνάρι το έχω εντοπίσει σε πρόσφατη επίσκεψη μου στο βράχο του λόφου.
Μέσα σε ένα υπέροχο δάσος υπο την σκιά ποικιλίας δένδρων όπως φλαμουριών, βελανιδιών , πεύκων αλλά και αγριολούλουδων ο οδοιπόρος θα αγναντεύσει την δύση του ηλίου στις βουνοκορφές δυτικά του Βαρνούντα ( προς Βίγλα Πισοδερίου) ,την πόλη από δίπλα να απλώνεται σαν ένας τσιμεντένιος χείμαρρος κεραμιδοσκεπών Ένα τοπίο όπου οι ήχοι , το θρόισμα ή η σιωπή του δάσους , ανακατεύοντε με το κελάρισμα του ποταμού Σακουλέβα και το ενοχλητικό βουητό της πόλης. Κι όλα αυτά ελάχιστα λεπτά της ώρας από το πολυσύχναστο κέντρο και τις πλατείες της πόλης.
Η πρόσβαση προς τις βραχοσπηλιές στους πρόποδες του λόφου των Λυγκηστών αλλά και προς το μονοπάτι του βουνού Αγίου Παντελεήμονα με τον Σταυρό στην κορυφή ( υψ 1010 μ) γίνεται από μία γέφυρα στο τέλος του λιθόστρωτου πεζόδρομου της οδού του μακεδονομάχου Λάκη Πύρζα που ξεκινάει από τα κανόνια της κεντρικής πλατείας , στο wine bar «ΔόνΚιχώτης» του φίλου Αλέκου. Η υψομετρική διαφορά από τις βραχοσπηλιές ( υψ 750 μ) μέχρι την κορυφή του Σταυρού του βουνού Αγίου Παντελεήμονα είναι 300 μ περίπου.
Στον λόφο πέραν από τις 6 βραχοσπηλιές υπάρχει κι άλλο ένα μικρό σπήλαιο από την εποχή των Λυγκηστών Το σπήλαιο των Λυγκηστών είναι κάτω από το χαρακτηριστικό τριώροφο καμπαναριό της εκκλησίας Αγίου Γεωργίου, στις Β.Α. άκρες του παλαιού νεκροταφείου, πίσω από ένα μισοκατεστραμένο νταμάρι περίφραξης του παλιού νεκροταφείου . Αποτελεί ταφικό απομεινάρι του αρχαίου νεκροταφείου των Λυγκηστών όπου έθαβαν του νεκρούς τους μέσα σε σπήλαια σφραγίζοντας τις εισόδους με τεράστιους βράχους ή πέτρες . Το ανακάλυψε πρίν χρόνια ο αείμνηστος κ.Δογούλης Νικόλαος, Φλωρινιώτης γλύπτης - ζωγράφος , ο οποίος πήγαινε συχνά και το καθάριζε. Σήμερα διασώζεται σε πολύ κακή κατάσταση πνιγμένο στα αγκαθωτά αγριόχορτα. Λίγο πιο πέρα ο επίσης αείμνηστος ζωγράφος, επιγραφοποιός, πρωτεργάτης φυσιολάτρης ορειβάτης , κ.Ηλίας Βυζάντης είχε αποπειραθεί να πετάξει με μία εφέυρεση που είχε κατασκευάσει στο εργαστήριο του. Σε ένα παλιο νταμάρι στην σκιά του καμπαναριού έκανε την πρώτη του δοκιμή πτήσης μα δυστυχώς το αποτέλεσμα ήταν να τραυματιστεί σοβαρά πέφτοντας στο έδαφος. Δεν γνωρίζω την ακριβή χρονολογία αλλά τότε ήταν η πρώτη προσπάθεια αιωροπτερισμού στην πόλη.
Επιστρέφοντας στα βραχοσπήλαια ,στην γειτονιά Γιάζι, ο οδοιπόρος μπορεί να θαυμάσει στις δύο πρώτες στοές ,μετά τα πέτρινα σκαλοπάτια, δημιουργίες καλλιτεχνών φοιτητών της σχολής εφαρμοσμένων και καλών τεχνών Φλώρινας. Υπάρχουν 6 είσοδοι στοών που συνδέονται μεταξύ τους από ένα κοινό σκοτεινό διάδρομο στο βάθος των βραχοσπηλαίων. Εκεί την δεκαετία του 1940 ήταν καταφύγιο αμάχων για τους κατοίκους της πόλεως από τους ανηλεής βομβαρδισμούς διαφόρων κατά καιρούς εισβολέων - επιδρομέων οι οποίοι κατέστρεφαν ολοσχερώς κατοικίες στην πόλη είτε από αέρος με βομβαρδιστικά αεροπλάνα είτε από εδάφους με βλήματα κανονιών , σαν εκείνα τα δύο που υπάρχουν στην κεντρική πλατεία που θα δεί ο επισκέπτης όταν έρχεται στην πόλη της Φλώρινας. Τα τελευταία χρόνια , κατά διαστήματα, γίνεται προσπάθεια καθαριότητας - ευπρεπισμού του χώρου των βραχοσπηλαίων ώστε να είναι προσβάσημα σε όποιον το επιθυμεί. Αποτέλεσε μάλιστα φέτος σημείο έκθεσης έργων τέχνης φοιτητών οι οποίοι αναζητούν ιστορικά στοιχεία για την ιστορία των βραχοσπηλαίων
.Ένα μεσημερι Σαββάτου επισκέφθηκα τις βραχοσπηλιές όπου περιδιαβαίνοντας τις σκοτεινές στοές των βραχοσπηλαίων, μου γεννήθηκε μία ιδέα ήπιας αξιοποίησης τους με ελάχιστο κόστος -παρεμβάσεις . Παλαιώθεν μαζί με άλλους ρομαντικούς Φλωρινιώτες οραματισθήκαμε την κατασκευή ενός τελεφερίκ από το χωριό της Σκοπιάς προς τον Σταυρό , ένα υπαίθριο αμφιθέατρο δάσους στους πρόποδες του βουνού ( πλησίον των βραχοσπηλαίων) με παράλληλη κατασκευή λιθόστρωτου πεζόδρομου στο παραβούνιο χωματόδρομο από τα δημοτικά σχολεία - τις βραχοσπηλιές στο Γιάζι μέχρι το Βαρόσι.Όταν τα οραματιζόμασταν , εμείς οι ρομαντικοί Φλωρινιώτες , τις περασμένες δεκαετίες υπήρχαν τα οικονομικά πρότζεκτς η μπάτζετς για την αξιοποίηση ορεινών περιαστικών περιοχών .Σήμερα εν έτος 2016 είναι πλέον αργά ...
Θα μπορούσε όμως εκεί στο «βάθος των τούνελς» των βραχοσπηλαίων να «λάμψει» μία καινοτόμα ιδέα. Να «φωτιστούν» τα βραχοσπήλαια της πόλεως με την κατασκευή - τοποθέτηση -σύμφωνα με τα θρησκευτικά μας πιστεύω - μίας Χριστουγεννιάτικης φάτνης μέσα στα βραχοσπήλαια κατά την εορταστική περιόδο του Δεκεμβρίου. Μικροί μεγάλοι και επισκέπτες στην πόλη μας να δούν την φάτνη μέσα σε ένα απαράμιλης ομορφιάς τοπίο, να θαυμάσουν τα βραχοσπήλαια αλλά και τα έργα τέχνης που στολίζουν τις εισόδους των στοών . Στον παραβούνιο χωματόδρομο από τα βραχοσπήλαια μέχρι το Βαρόσι, θα μπορούσαν να τοποθετηθούν μερικά ξύλινα σπιτάκια , να γίνει ένα εορταστικό «χωριό των ξωτικών» ένα σημείο αναφοράς - εκδηλώσεων την περίοδο των Χριστουγέννων μέχρι την ημέρα των Θεοφανείων .Μέσα σε ένα χιονισμένο τοπίο , μεταξύ του βουνού Αγίου Παντελεήμονα , δάσους και των πρώτων κατοικιών της πόλης , του χωματόδρομου από τα Α και Β δημοτικά σχολεία - βραχοσπηλιές ( Γιάζι ) μέχρι το κτήριο Αριστοτέλη ( Βαρόσι ) ώστε οι κάτοικοι αλλα και οι επισκέπτες να βαδίσουν μέσα σε ένα μυσταγωγικό εορτινό τοπίο ανάμεσα από τις σπάνιες ομορφιές που μας χαρίζει απλόχερα η φύση , λίγα βήματα μακριά από το πολύβουο κέντρο της πόλης, να γευτούν -να αγοράσουν τοπικά αγνά προιόντα,να έρθουν σε επαφή με τον πολιτισμό, τις τέχνες, τα ήθη έθιμα ( φωτιές ) ¨Ως αναπαράσταση ( η φάτνη στα βραχοσπήλαια της πόλης ) - προσλαμβάνουσα εικόνα- προσεγγίζει καλύτερα θα έλεγα να υπάρχει στο σημείο εκείνο δίπλα από μία φωτιά που ανάβουμε παραμονές των Χριστουγέννων , παρά στο κέντρο ή στις πλατείες της πόλης πίσω από ξύλινα σπιτάκια η ψησταριές . Ο Θεάνθρωπος δεν γεννήθηκε σε πλατεία ούτε σε πολυτελή μαιευτήρια η πανδοχεία μα σε μία ταπεινή φάτνη.
Θεωρώ ότι θα ήταν προτιμότερο η ιδέα που οραματίσθηκα όταν επισκέφθηκα τα βραχοσπήλαια στην πόλη της Φλώρινας, από εκείνα τα χιλιοπαιγμένα εμπορικά χριστουγεννιάτικα δρώμενα σε τσιμεντένιες πλατείες ως κάτι διαφορετικό μακριά από τα συνηθισμένα που έχουμε όλοι μας ψιλοβαρεθεί να αντικρύζουμε κατά την εορταστική περίοδο του Δεκεμβρίου - αρχές του νέου έτους.
Τα βραχοσπήλαια αποτελούν σήμερα ένα ημιξεχασμένο σημείο της πόλης .Η τοποθέτηση χριστουγεννιάτικης φάτνης μέσα στα βραχοσπήλαια της πόλης της Φλώρινας ως ιδέα και πράξη θα ήταν η αρχή ....
http://vounisios.pblogs.gr/2015/11/oi-brahosphlies-katafygia-sthn-polh-ths-flwrinas.html
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου