ενστικτώδη, εγωιστική συμπεριφορά και πάντα θα τείνει στην εξυπηρέτηση των προσωπικών αναγκών, οι οποίες είναι ανώτερες από εκείνες του συνόλου. Όμως, έτσι, η κοινωνία οδηγείται στην διάσπαση σε επιμέρους ομάδες συμφερόντων και τελικά στην στασιμότητα και αναποτελεσματικότητα. Μόνο η πηγαία, ενδογενής και αυθόρμητη αυτοδιάθεση που ταυτίζει το Εγώ με το Εμείς οδηγεί στην συγκέντρωση και πολλαπλασιασμό των δυνάμεων με ευεργετικά αποτελέσματα.
Κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί πολλές μέθοδοι συμπόρευσης των ατόμων με σκοπό την υποστήριξη του συνόλου αλλά όλες έχουν αποτύχει. Ο εξωτερικός εξαναγκασμός με τη βία και η καταπίεση κάθε είδους οδηγούν σε πρόσκαιρα και ασταθή αποτελέσματα και δεν αποτελούν ολοκληρωμένη και μακροπρόθεσμη λύση. Για παράδειγμα, η σύσταση μισθοφορικού στρατού διαφέρει από το γενναίο κίνητρο που πηγάζει από το αίσθημα προστασίας της πατρίδας και η μαχητικότητα του δεύτερου στο πεδίο υπερτερεί κατά πολύ. Αντίστοιχα, στις σύγχρονες συνθήκες η επιμονή και παραγωγικότητα του εργαζόμενου που είναι ταυτόχρονα ιδιοκτήτης του παραγωγικού κεφαλαίου είναι πολύ πιο αυξημένη από εκείνη του μισθωτού και αυτός ήταν ο λόγος κατάρρευσης του κομουνιστικού συστήματος. Ωστόσο, και το καπιταλιστικό έχει οδηγηθεί στο ίδιο σφάλμα, όπου οι ιδιοκτήτες είναι ελάχιστοι σε μία θάλασσα εξαθλιωμένων μισθωτών χαμηλού ηθικού. Η επιθυμητή συσσωμάτωση των ατομικών συμπεριφορών δεν προκύπτει, επίσης, από μεμονωμένες προσπάθειες ορισμένων πνευματικών ανθρώπων, ούτε επαρκεί η αποσπασματική προώθηση της από διάφορους φορείς, όπως στην ψυχαγωγία, τον πολιτισμό, την εκπαίδευση και αλλού.
Υπάρχουν δύο δυνατές οδοί για την επίτευξη της απόλυτης κοινωνικής συνοχής. H πρώτη συνίσταται στην τυχαία ύπαρξη ενός ευνοϊκού συνδυασμού φυσικού και πολιτιστικού-τεχνολογικού περιβάλλοντος, ο οποίος δημιουργεί τις κατάλληλες συνθήκες για αφύπνιση και καλλιέργεια συλλογικού αισθήματος. Για παράδειγμα, το επίπεδο διαβίωσης του Αρχαίου κόσμου ευνόησε την περιοχή του ήπιου κλίματος της Μεσογείου και οδήγησε σε πληθώρα πολιτισμών μεγάλου πνευματικού βεληνεκούς, αλλά όταν αργότερα το πρώτο αναβαθμίστηκε στον Μεσαίωνα, τότε οι αντίστοιχες περιοχές υπέπεσαν σε παρακμή, ενώ το σημερινό βιοτικό επίπεδο ευνοεί περισσότερο βορειότερες χώρες της υδρογείου. Αντί, όμως, μια παρακμάζουσα κοινωνία, όπως η Ελληνική, να περιμένει πότε θα επανέλθει η σειρά της για πραγματική ευημερία, γεγονός που πιθανόν να καθυστερήσει αρκετούς αιώνες, οφείλει να προβεί σε ένα εκτεταμένο, μακρόπνοο και καθολικό εθνικό πρόγραμμα καλλιέργειας ενδογενούς συνοχής μέσω της μίμησης κλασικών παραδειγμάτων. Ο λαός είναι ένας εύπλαστος και εξαρτημένος μαθητής που εύκολα χειραγωγείται προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και πρέπει να εκκινήσει ένας ευεργετικός κύκλος, στον οποίο οι ιδιοκτήτες της εξουσίας, της ύλης και του πνεύματος να παρέχουν τα κατάλληλα ερεθίσματα σε αυτόν, ώστε με τη σειρά του να επιλέξει την μοίρα. Το ερώτημα που παραμένει είναι ποιος θα κάνει την αρχή, η κορυφή ή η βάση, και ισοδυναμεί με το γνωστό δίλημμα: "η κότα έκανε το αυγό ή το αυγό την κότα";
Βαγγέλης Τσούκας
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου