Τo ΕΣΠΑ ...των άλλων

Όταν το 2007, κατά τον σχεδιασμό του Περιφερειακού Προγράμματος διαπιστώναμε πως η Δυτική Μακεδονία, λόγω του μεγαλύτερου από το 75% κατά κεφαλή ποσοστού ΑΕΠ – μέσου όρου της ΕΕ, θεωρείτο ως ‘πλούσια’ Περιφέρεια που, θεωρητικά, έχει καλύψει τις βασικές υποδομές και εξέρχεται του περίφημου στόχου της σύγκλισης με τις άλλες Ευρωπαϊκές Περιφέρειες, δεν φανταζόμασταν πόσο αρνητικές θα ήταν οι εξελίξεις και πόσο ελάχιστα πλέον θα είναι τα οφέλη όλων των παραγωγικών τάξεων, που δραστηριοποιείται γύρω από τον μηχανισμό παραγωγής δράσεων δημοσίου χαρακτήρα με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση.

Σήμερα, στην Περιφέρεια υλοποιούνται λίγα έργα κλασικών υποδομών μέσω του Περιφερειακού Προγράμματος (υδρεύσεις – αποχετεύσεις – σχολικές μονάδες – οδοποιίες – έργα υγείας / πρόνοιας κλπ) και απουσιάζουν παντελώς (απολύτως αντίστροφα από τον αρχικό στρατηγικό σχεδιασμό) έργα δημόσιου χαρακτήρα που αφορούν σε νευραλγικούς αναπτυξιακούς τομείς : 

• έρευνα,
• αστική και περιαστική επιχειρηματικότητα & ανταγωνιστικότητα,
• καινοτομία,
• απασχόληση,
• κατάρτιση,
• ψηφιακή σύγκλιση
• τουρισμό.

Με την εφαρμογή των περίφημων πλέον διαδικασιών των εκχωρήσεων, τα χρήματα για όλους αυτούς τους τομείς δεν ήρθαν (και πιθανά δεν θα έρθουν) ποτέ για διαχείριση στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, αφού το αρμόδιο Υπουργείο τα εκχωρεί (τμηματικά) σε πλήθος φορέων διαχείρισης και υλοποίησης, οι οποίο ασκούν τις επίσημες Εθνικές Πολιτικές με έργα και δράσεις αντίστοιχου Εθνικού χαρακτήρα.

Παρά τις κατά καιρούς διαμαρτυρίες των τοπικών (αυτοδιοικητικών κυρίως), φορέων η πρακτική αυτή εφαρμόζεται από όλες τις ηγεσίες των συναρμόδιων Υπουργείων και των δύο τελευταίων κυβερνήσεων προκαλώντας κυρίως αμηχανία και αδράνεια σε όλους τους τοπικούς θεσμικούς φορείς και πολιτικό προσωπικό. 

Δεν απαιτείται καμία αναπτυξιακή ανάλυση λοιπόν, αφού το καταδεικνύει η πρακτική εφαρμογή του ΕΣΠΑ: 

Ο τρόπος υλοποίησης του για τη Δυτική Μακεδονία θεωρείται ο καλύτερος για τις κυβερνήσεις της χώρας και μέθοδος εφαρμογής Περιφερειακής Αναπτυξιακής Πολιτικής.

Συναθροίζοντας μάλιστα και την ουσιαστική διακοπή όλων των υπόλοιπων προγραμμάτων που έφερναν συμπληρωματικούς πόρους στην αγορά, μπορούμε άνετα να καταλάβουμε πως επήλθε η πλήρης κατάρρευση του κρατικοδίαιτου ιδιωτικού τομέα της οικονομίας μας μαζί με τον ψυχοραγούντα δημόσιο τομέα. 

Η Δυτική Μακεδονία λοιπόν, εν κατακλείδι, ενώ για στατιστικούς λόγους στοχεύει κυρίαρχα στους ανωτέρω τομείς (που ουσιαστικά υποχρηματοδοτούνται και διαχειρίζονται από το γνωστό σε όλους «κράτος των Αθηνών»), αποτελεί τον πλέον αδύναμο κρίκο της αναπτυξιακής προοπτικής μεταξύ των 13 Περιφερειών της χώρας. 

Δυστυχώς η φύση του σχεδιασμού της διαχείρισης των Ευρωπαϊκών Προγραμμάτων αποτελεί ειδικό επαγγελματικό αντικείμενο, προφανώς μη κατανοητό στους πολίτες. 

Διαφορετικά όλοι μας θα έπρεπε (αντιλαμβανόμενοι την πολυεπίπεδη ζημιά που δημιουργεί η μη χρηματοδότηση αυτών των τομέων), να έχουμε αντιδράσει έγκαιρα και δυναμικά.

Σήμερα και ενώ οι χρηματοδοτήσεις του ΕΣΠΑ κατευθύνονται ανάποδα, με ελάχιστη την στρατηγική περιφερειακή συμμετοχή και ο Καλλικράτης επί του παρόντος απλά «μπέρδεψε» τους φορείς αυτοδιοίκησης που τον εφαρμόζουν, η κλεψύδρα δεν γυρνά ανάποδα………..

Τέλος χρόνου / τέλος εποχής.

Σημ: Δυστυχώς τα ανωτέρω είναι διαπιστώσεις πρακτικής εφαρμογής περιφερειακών πολιτικών μη αναστρέψιμων πλέον, για το λόγο αυτό και δεν προτείνονται στοιχειώδεις διορθωτικές παρεμβάσεις.

Καραμάρκος Κων/νος

Σύμβουλος Περιφερειακής Ανάπτυξης 

Ιούλιος 2011