Οι πρώτες μπάλες ποδοσφαίρου

Αν και το ποδόσφαιρο είχε γίνει γνωστό από το 1919, δεν υπήρχαν τα μέσα για να παίξουν τα παιδιά. Έλλειπε το πιο βασικό, η μπάλα. Κανένα κατάστημα εκείνη την εποχή δεν πουλούσε μπάλες στη Φλώρινα. Παρόλα αυτά όμως τα παιδιά, οι μικροί αυτοί εφευρέτες παιχνιδιών, κατάφεραν να κατασκευάσουν μπάλες και έτσι άρχισε το ποδόσφαιρο στις γειτονιές. Οι αυτοσχέδιες αυτές μπάλες ήταν οι κουρελόμπαλες, που φτιαχνόταν από κουρέλια και είχαν ένα κάλυμμα από χοντρό και γερό ύφασμα. Τα 

παιδιά της γειτονιάς έφερναν κουρέλια από τα σπίτια τους, τα έσφιγγαν για να πάρουν σφαιρικό σχήμα, γυρόφερναν σφιχτά τον σπάγκο για να μη διαλύονται από τις κλωτσιές και μετά έραβαν με σπάγκο και σακοράφα ένα χοντρό ύφασμα, συνήθως το γνωστό σαγιάκι, που υφαίνονταν στην πόλη και στα χωριά. Αλλά και οι παλιές υφαντές ποδιές των γυναικών ήταν κατάλληλες για να καλύψουν τα κουρέλια της μπάλας. Η μπάλα από κουρέλια ήταν πολύ σφιχτή, αλλά δεν προκαλούσε πόνο στο πόδι, όταν την κλωτσούσαν. Ήταν κατάλληλη μόνο για χαμηλό παιχνίδι, καθώς αυτή δεν χοροπηδούσε, όπως οι λαστιχένιες.

Είχαν γεμίσει οι γειτονιές από κουρελόμπαλες. Σε κάθε δρόμο και κάθε αλάνα τα παιδιά έπαιζαν ποδόσφαιρο ή καλύτερα μάθαιναν ποδόσφαιρο. Με μπάλες από κουρέλια ξεκίνησε το  ποδόσφαιρο στη Φλώρινα, και όχι επίσημα από κάποια ομάδα. Από τα παιδιά της γειτονιάς που μαγεύτηκαν από το νέο παιχνίδι και παράτησαν όλα τα άλλα. 

Εκείνη την εποχή υπήρχαν μπάλες, με τις οποίες έπαιζαν οι ποδοσφαιρικές ομάδες, όχι όμως στη Φλώρινα. Δεν είχε ιδρυθεί ακόμη ο «Μέγας Αλέξανδρος» και το ποδόσφαιρο ήταν ακόμη παιχνίδι των παιδιών των γειτονιών. Όπως μας πληροφορεί η εφημερίδα «Φωνή της Φλωρίνης» την πρώτη δερμάτινη μπάλα την έφερε ο πράκτορας μεταναστεύσεων Νικόλαος Νώλης. Τότε οι πράκτορες συνόδευαν τους μετανάστες μέχρι το πλοίο. Πιθανότατα ο Νώλης αγόρασε την μπάλα στην Αθήνα σε κάποιο επαγγελματικό του ταξίδι. Επομένως στις αρχές της δεκαετίας του 1920 και πριν την ίδρυση της πρώτης ποδοσφαιρικής ομάδας, έφτασε η πρώτη μπάλα στη Φλώρινας. Ήταν δερμάτινη με κορδόνια και σαμπρέλα. Φούσκωναν την λαστιχένια σαμπρέλα με τρόμπα, έδεναν το στόμιο με ένα σχοινάκι και το σφήνωναν το μέσα στη μπάλα. Έδεναν σφιχτά το κορδόνι του ανοίγματος του δερμάτινου καλύμματος και η μπάλα ήταν έτοιμη. Οι πρώτες δερμάτινες μπάλες είχαν ένα μειονέκτημα. Έχαναν αέρα, και γι αυτό έπρεπε να προσθέτουν  με την τρόμπα λίγο αέρα μετά από μερικές ώρες παιχνιδιού. Όσοι έπαιξαν με την μπάλα του Νώλη, έπαιξαν για πρώτη φορά ψηλό παιχνίδι και έριξαν και κεφαλιές.  

Σε όλη την περίοδο του Μεσοπολέμου υπήρχαν τριών ειδών μπάλες: οι δερμάτινες, οι κουρελόμπαλες και τα λαστιχένια τόπια. Οι δερμάτινες, με τις οποίες έπαιζαν οι ποδοσφαιρικές ομάδες, ήταν ακριβές. Γι αυτό οι κουρελόμπαλες των παιδιών της γειτονιάς παρέμειναν, ακόμη και όταν εμφανίστηκαν τα λαστιχένια τόπια. Στα μέσα της δεκαετίας του 1920 εμφανίστηκαν τα τόπια ή τοπάκια όπως τα έλεγαν τα παιδιά, αλλά δεν ήταν προσιτά στα παιδιά, καθώς αυτά δεν είχαν χρήματα για να τα αγοράσουν. Τα τοπάκια ήταν μικρότερα από μια κανονική μπάλα ποδοσφαίρου και βαριά. Οι κανονικές λαστιχένιες μπάλες εμφανίστηκαν μετά το 1950. Τότε οι μπάλες αυτές ήταν ακριβές, αλλά τα παιδιά βρήκαν τρόπο να τις αγοράζουν. Έβαζαν όλα τα παιδιά λίγα χρήματα και αγόραζαν την μπάλα, που ήταν η μπάλα της γειτονιάς. Οι λαστιχένιες μπάλες άλλαξαν το ποδόσφαιρο στις γειτονιές. Οι λαστιχένιες μπάλες ήταν και για χαμηλό και ψηλό παιχνίδι, καθώς αυτές ήταν γεμάτες συμπιεσμένο αέρα και χοροπηδούσαν. Ήταν μάλιστα φθηνές, σε σχέση με τις δερμάτινες, έτσι που τα παιδιά μπορούσαν να τις αγοράσουν. Τα παιδιά των γειτονιών του ποταμού προτιμούσαν τις λαστιχένιας μπάλες, επειδή όταν αυτές έπεφταν στο ποτάμι δεν πάθαιναν τίποτε. Σε αντίθεση οι δερμάτινες φούσκωναν από το νερό, και χρειαζόταν αρκετή ώρα στον ήλιο για να στεγνώσει το δέρμα.

Έτσι ξεκίνησε το ποδόσφαιρο στη Φλώρινα. Με μπάλες από κουρέλια, αυτοσχέδιες μπάλες, που τις είχαν επινοήσει τα ίδια τα παιδιά. Του Μεσοπολέμου τα παιδιά, που δεν χόρταιναν να κλωτσούν την μπάλα. Και όταν η μπάλα διαλυόταν από τις κλωτσιές, έφτιαχναν άλλη, με δικά τους υλικά και πολύ μεράκι.

Δημήτριος Μεκάσης