Σάββατο 18 Φεβρουαρίου 2012

Το Γήπεδο


Πριν το 1924, η περιοχή του παλιού γηπέδου, όπου σήμερα είναι το νέο δημοτικό πάρκο της Φλώρινας, ήταν χωράφια, λιβάδια και το μεγαλύτερο τμήμα ήταν μποστάνι. Ένα μεγάλο τούρκικο μποστάνι, όπου κάθε Αύγουστο ωρίμαζαν και μεγάλωναν τα καρπούζια και τα πεπόνια. Ήταν ιδιοκτησία δυο τούρκων αδελφών, που ήταν δίδυμοι. Η περιοχή τότε ήταν γνωστή στους Φλωρινιώτες ως «το μποστάνι των διδύμων».
Μετά την Μικρασιατική Καταστροφή όμως ο 

μουσουλμανικός πληθυσμός της Φλώρινας ανταλλάχτηκε και όλες οι περιουσίες των μουσουλμάνων πέρασαν στην κυριότητα της Εθνικής Τραπέζης. Το «μποστάνι των διδύμων» ήταν και αυτό στα ανταλλάξιμα. Τότε τα μέλη και οι οπαδοί της πρώτης ποδοσφαιρικής ομάδας «Μέγας Αλέξανδρος» κατέλαβαν το «μποστάνι των διδύμων» και άλλα τούρκικα γειτονικά λιβάδια. Οι οπαδοί του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» με κασμάδες και φτυάρια ομαλοποίησαν αρκετά το μεγαλύτερο τμήμα, τοποθέτησαν δοκάρια για τέρματα και ονόμασαν την περιοχή «Γήπεδο του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Το γήπεδο όμως δεν ήταν και τόσο κατάλληλο, καθώς το έδαφος είχε μια μικρή κλίση. Παρόλα αυτά όμως προτιμούσαν αυτό το γήπεδο παρά τα λιβάδια έξω από την πόλη. Μέχρι τότε οι αγώνες γινόταν σε ένα λιβάδι κάτω από το ξενοδοχείο «Ακρόπολις». Μετά το 1924-25 όμως ο «Μέγας Αλέξανδρος» είχε δικό του γήπεδο, χωρίς όμως τίτλους κυριότητος. Άξιοι οι οπαδοί του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» και σε αυτούς οφείλεται το γεγονός ότι τα επόμενα χρόνια η Φλώρινα είχε ένα από τα καλύτερα γήπεδα.
Κατά την περίοδο 1925-1930 άρχισαν οι προσπάθειες των Φλωρινιωτών για να μπορέσουν να αγοράσουν τον χώρο αυτόν από τα ανταλλάξιμα της Εθνικής Τραπέζης. Δημιουργήθηκαν επιτροπές γι αυτό τον σκοπό από επιφανείς φίλους του ποδοσφαίρου, αλλά και από το γυμνάσιο Φλωρίνης, που ήθελαν τον χώρο αυτό, ως χώρο γυμναστικής και άθλησης των μαθητών. Στο τέλος όλοι συσπειρώθηκαν στην «Γυμναστηριακή Επιτροπή», η οποία, στις 20 Δεκεμβρίου 1930, κατόρθωσε να αγοράσει το μεγαλύτερο μέρος των λιβαδιών από την Εθνική Τράπεζα και να βάλει τις βάσεις του νέου γυμναστηρίου. Αργότερα αγοράστηκαν και άλλα οικόπεδα και το γήπεδο επεκτάθηκε. Μόνο δυο οικόπεδα στην κάτω γωνία του γηπέδου δεν κατόρθωσαν να αγοράσουν, επειδή οι Φλωρινιώτες ιδιοκτήτες τους δεν τα πουλούσαν. Στα οικόπεδα αυτά υπήρχαν δυο σπίτια, τα οποία έγιναν πολυκατοικίες τα τελευταία χρόνια. 
Το γήπεδο βελτιωνόταν και γινόταν καλύτερο μετά το 1930. Οι φίλοι του «Μεγάλου Αλεξάνδρου» έφτιαξαν μια παράγκα και στεγάστηκαν τα λουτρά των ποδοσφαιριστών. Γέμιζαν ένα βαρέλι με νερό που βρισκόταν στην οροφή και με αυτό νίβονταν οι ποδοσφαιριστές. Τότε δεν υπήρχε κεντρικό δίκτυο ύδρευσης στη πόλη. Τα λουτρά ήταν πολύ πρωτοποριακά για εκείνη την εποχή, έργο των φιλοπρόοδων οπαδών του «Μεγάλου Αλεξάνδρου».
Το γήπεδο όμως παρέμενε ένα μεγάλο επικλινές λιβάδι. Το 1935 όμως μετά το αποτυχημένο βενιζελικό στρατιωτικό Κίνημα, οι κινηματίες συνελήφθησαν και εκτοπίστηκαν. Στην Φλώρινα έφεραν αρκετούς αξιωματικούς και ναύτες του πολεμικού ναυτικού. Οι κρατούμενοι ήταν υποχρεωμένοι να κάνουν χειρωνακτικές εργασίες. Έτσι με εντολή της κυβέρνησης οι ναύτες δούλεψαν στην διαμόρφωση του «Γηπέδου του Μεγάλου Αλεξάνδρου». Οι ναύτες κρατούμενοι με φτυάρια, κασμάδες και καροτσάκια ισοπέδωσαν το γήπεδο. Επί κυβερνήσεως Μεταξά χτίστηκαν οι πέτρινες κερκίδες και ο τοίχος περίφραξης. Τότε χτίστηκε και το πρώτο κτήριο εντός του γηπέδου, που ήταν τα αποδυτήρια των ποδοσφαιριστών και αθλητών, και τα λουτρά με ντουζιέρες και συμπιεστικό μηχάνημα για την πίεση του νερού. Το 1938 στο γήπεδο έγινε η μεγάλη γιορτή της Εθνικής Οργάνωσης Νεολαίας (ΕΟΝ), που ήταν οργάνωση του Μεταξά. Πιθανότατα τότε εγκαινιάστηκε το αποπερατωμένο γήπεδο και ονομάστηκε «Εθνικόν Στάδιον Φλωρίνης». Ήταν το μοναδικό στάδιο σε όλη τη Δυτική Μακεδονία. Οι κερκίδες του χωρούσαν 2.500 θεατές άνετα καθισμένους, αλλά στις μεγάλες εκδηλώσεις και στους μεγάλους ποδοσφαιρικούς αγώνες οι στριμωγμένοι στις κερκίδες και οι όρθιοι έφταναν τους 5.000.
Μεταπολεμικά, το Εθνικό Στάδιο διέθετε γήπεδο ποδοσφαίρου, στίβο, γήπεδο μπάσκετ, γήπεδο βόλεϊ, μικρό κλειστό γυμναστήριο, αποδυτήρια και λουτρά. Σε αυτόν το χώρο έγιναν ποδοσφαιρικοί αγώνες, γυμναστικές επιδείξεις, στρατιωτικές επιδείξεις, πολιτιστικές εκδηλώσεις, προσκοπικές εκδηλώσεις. Υποδέχτηκαν εδώ βασιλείς, πολιτικούς, κληρικούς και όλους τους επίσημους. Συνέβησαν όμως και δυσάρεστα γεγονότα, όπως την αεροπορική επιδρομή που δέχτηκε το πλήθος από την βρετανική αεροπορία σε μια εκδήλωση, όπου γερμανοί ιππείς έκαμναν επίδειξη των δικών τους δεξιοτήτων και των αλόγων τους, κατά την γερμανική Κατοχή. Αλλά και στον εμφύλιο πόλεμο, το γήπεδο δέχτηκε τις οβίδες του πυροβολικού των ανταρτών κατά την διάρκεια γυμναστικών επιδείξεων του γυμνασίου. Το πλήθος σκόρπισε πανικόβλητο. Μερικοί τραυματίστηκαν και έμειναν ανάπηροι σε όλη τους τη ζωή.
Αυτή ήταν η συνοπτική περιγραφή του γηπέδου στον 20ο αιώνα. Τα καρπούζια στο «μποστάνι των διδύμων» έγιναν μπάλες στο «Γήπεδο του Μεγάλου Αλέξάνδρου» και μετά «Εθνικό Στάδιο Φλωρίνης». Το τέλος του όμως έφτασε. Ήταν το 1998. Τότε χάλασαν το γήπεδο και ο χώρος άλλαξε χρήση. Έγινε πάρκο. Το νέο δημοτικό πάρκο, από το 2001. Αβάφτιστο το νέο πάρκο περιμένει χρόνια τώρα το νέο του όνομα. 
Δημήτρης Μεκάσης

6 σχόλια:

  1. ειναι σιγουρα βαφτισμενο απο τους πολιτες της φλωρινας (πως συνενοουνταιμεταξυ τους οταν θελουν να πουν οτι θα βρεθουν εκει? )
    πολυ ωραια η ιστορια!!!
    ποιες ηταν οι πηγες σας?
    πως τα βρηκατε ολα αυτα?

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Όλη η ερευνά μου σχετικά με την ιστορία και τον πολιτισμό της Φλώρινας στηρίζεται στις προφορικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις κλπ. Η έρευνά μου άρχισε πριν 30 χρόνια. Αυτοί που μου εξιστορούσαν ήταν γέροι και είχαν ζήσει τα γεγονότα στα νιάτα τους. Πρόλαβα και τα κατέγραψα. Διαφορετικά θα είχαν χαθεί όπως χάθηκαν τόσα άλλα.
      Δημήτρης Μεκάσης

      Διαγραφή
  2. Δημήτρη καλο και χρήσιμο το άρθρο σου, για να μαθένουν οι νέοι και να επαναφέρουν στην μνήμη τους οι παλαιότεροι.Σωστά επισημαίνεις ότι είναι αβάπτιστο το πάρκο . πρίν λίγα χρόνια η ονοματοδοσία του συζητήθηκε σε επίπεδο παρέας,πρότεινα δια του τύπου, αλλά το θέμα δεν προχώρησε γιατί διαφένονταν σοβαρές διαφωνίες.Ας τεθεί το θέμα στο δημοτικό συμβούλιο

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Στα ορεινά χωράφια, οι χήρες βάζαν μποστάνια και λαχανίδες και άλλα κηπευτικά.
    Ηταν εποχή που τα εσώρουχα ήταν σπάνια,όλα τα κάλυπτε η φούστα ή φουστανέλλα, αντιστοίχως.
    Κατέβαινε το νεαρό του τσέλιγκα, ημιμούστακο, πήγαινε και ζητούσε κανά πεπόνι, κι αυτές του ..έδιναν
    Επειδή μάλιστα δεν τρόμαζε στην όψη, γλυκούλης νεαρός, όταν σκύβαν να κόψουν τα πεπόνια, ε, του δείχναν και τα δικά τους..τα πεπόνια.
    Ορθώνονταν τότε, λεύτερη η φουστανέλλα από μπρος, α ρε λεβέντη μου... τσολιά κι έβγαζε μάτι φανερά.
    - Τι έχεις εκεί νεαρέ; τον ρώταγαν, θωπεύοντας...
    - Μήπως μας σούφρωσες κανένα ζαρζαβάτι;...
    Ποιός είδε ωρέ .. κουμπούρα και δε σκιάχτηκε..
    Κατόπιν, ανέβαινε την πλαγιά ο νεαρός, ασθμαίνοντας, μουαμπέτιαζαν κι οι μπαρμπάδες, που άρμεγαν:
    -θα τα φέρει τα πεπόνια αυτός; ρώταγε ο ένας
    -ε, όχι κι όλα, απάνταγε ο άλλος, τα μισά τον περιμένουν για την άλλη φορά...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. κύριε Μεκάση θα σε παρακαλούσα να συντάξεις ένα χρονογράφημα "τα παλαιά σχολεία της Φλώρινας¨Ναί τότε που οι δάσκαλοι με άλλους δέν κλείναν τα σχολειά επι δύο μήνες λόγω ψύχους. Τότε που μικρά παιδιά σάν ήμασταν κουβαλούσαμε ξύλα με τα χεράκια μας για την ξυλόσομπα του σχολείου Τότε που οι δάσκαλοι μέναν στα χωριά και δέν είχαν αποκτήσει κούρσες λούσα και βίλες. Τότε που οι μαθητές πηγαίναμε να μάθουμε γράμματα και όχι για χαβαλέ και χασομέρι. Τότε που δέν υπήρχαν φροντηστήρια και ιδιαίτερα.Τότε που ο δάσκαλος ήταν υπόδειγμα και όχι...θαμώνας τσιπουροκαφενείων ή οινοποτίων ή επαγγελματίας πολιτικός ή πολιτικάντης Τότε που οι μαθηταί σέβονταν τον δάσκαλο κι αυτός τους μαθητές τους.Τότε που η Παιδαγωγική έβγαζε διαμάντια...Τότε τα δύσκολα εκείνα τα παιδικά μας τα ωραία χρόνια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. ΜΑΛΛΟΝ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΡΑΨΕΙ ΕΝΑ ΧΡΟΝΟΓΡΑΦΗΜΑ ΓΙΑ ΤΙΣ Μ@Λ@....ΕΣ... ΠΟΥ ΓΡΑΦΕΙ Ο ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΚΟΜΠΛΕΞΙΚΟΣ "ΚΥΡΙΟΣ" ...

    ΑπάντησηΔιαγραφή