Σάββατο 23 Ιουνίου 2012

Η κρίση της διάκρισης


Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Εχει χυθεί απεριόριστο αίμα, έχουν γραφτεί άπειρες σελίδες και έχει εξαντληθεί τεράστιος όγκος προσπάθειας για το φαινομενικά απλό πρόβλημα της διάκρισης μεταξύ των ανθρώπων. Η πλειοψηφία της  κοινωνικής συμπεριφοράς εξηγείται στο πλαίσιο του διαχωρισμού των ατόμων σε ομάδες με βάση κάποιο κατηγορικό κριτήριο. Τα πιο 

σημαντικά από αυτά είναι η φυλετική καταγωγή και ακολουθούν η πνευματική ανωτερότητα, η εθνική, πολιτική και θρησκευτική οργάνωση και λιγότερο εμφανείς διακρίσεις που γίνονται καθημερινά με βάση ψυχολογικά υπο- και ενσυνείδητα κριτήρια.

Η επίδραση της διάκρισης είναι ανυπολόγιστη. Η οργάνωση των ανθρώπων σε έθνη, κράτη και θρησκείες και το σύνολο των θετικών και αρνητικών σχέσεων βασίζονται σε ένα σύνολο διακριτικών που εξελίχθηκαν τυχαία στην ιστορία. Κάθε άτομο συγκεντρώνει διάφορα κατηγορικά χαρακτηριστικά που το καθιστούν μέλος αντίστοιχων ομάδων και σε αυτό το δίκτυο συμφερόντων μοιράζεται η ενέργειά του. Για παράδειγμα ένας ισπανός βασκικής καταγωγής βιώνει ως μέλος του βασκικού έθνους αλλά αισθάνεται και ότι το συμφέρον του ταυτίζεται με αυτό του ισπανικού κράτους, της Ευρώπης κτλ. Υπάρχουν από την άλλη διακρίσεις που γεννούνται εκ του μη όντως με σκοπό να να παραπλανήσουν. Παράδειγμα αποτελεί το κράτος των Σκοπίων το οποίο χωρίς να υπάρχει σαφώς διακεκριμένη εθνότητα, συγκεντώνει ορφανές ομάδες σε ένα πολιτικο-οικονομικό σύνολο με σκοπό την αποσταθεροποίηση της περιοχής. Τα αποτελέσματα της διάκρισης όμως δεν διαφέρουν όταν τα κριτήρια είναι σαφή και αναμφισβήτητα ή εφήμερα και επιφανειακά. Η κατανομή σε έθνη είναι σχετική (άλλωστε είμαστε όλοι άνθρωποι), η χάραξη κρατικών συνόρων είναι συμβατική και ο φανατισμός και η μισαλλοδοξία τρέφονται επίσης. Στην ενωμένη Ευρώπη για παράδειγμα υπάρχει φαινομενική φιλία μεταξύ των κρατών-μελών, η οποία βασίζεται στο κοινό οικονομικό συμφέρον ενώ το εθνικό μίσος δεν διαφέρει σημαντικά από αυτό της περιόδου των παγκοσμίων πολέμων. Συγγενές φαινόμενο είναι και η υποκρισία με παράδειγμα την επιφανειακή ανοχή των λευκών απέναντι στους μαύρους που γρήγορα εξαφανίζεται όταν επίκειται θέμα διασταύρωσης.

Το πρόβλημα της διάκρισης δεν επιδέχεται λύσης αφού εξ ορισμού οι πλευρές έχουν αλληλοαποκλειόμενες θέσεις, παρά μόνο την απόρριψη του ίδιου του προβλήματος. Κάθε διακριτική ιδέα πρέπει να εξαλειφθεί όχι μόνο από τις επίσημες αρχές αλλά και από την παγκόσμια γνώμη και συνείδηση. Το πρώτο και πιο δύσκολο βήμα είναι η ειλικρινής παραδοχή της ύπαρξης του ρατσισμού. Αντί να κρυβόμαστε υποκριτικά πίσω από το δάκτυλό μας να κατανοήσουμε την επίδραση της αλλοφοβίας και της έπαρσης. Ακολούθως να καλλιεργηθεί η πνευματική υποδομή και να δημιουργηθούν δίαυλοι επικοινωνίας που θα προτάσουν το υπερεθνικό συμφέρον και ταυτόχρονα θα καταστέλουν τις διασπαστικές τάσεις. Οι επιφανειακές και ασταθείς συνεργασίες δεν επαρκούν αλλά απαιτείται σύσσωμη στράτευση έναντι κοινών προβλημάτων.

Σήμερα έχουμε τα μέσα να προχωρήσουμε τον πολιτισμό αρκεί όλοι να σπρώχνουμε προς την ίδια κατεύθυνση. Η διάκριση των ανθρώπων συμφέρει μόνον όσους δεν συμμετέχουν σε αυτήν.

1 σχόλιο:

  1. Ναι κάνω διακρίσεις όταν ψάχνω για ερωτικό σύντροφο ή για την μελλουσα σύντροφο. Κάνω διακρίσεις σε άτομα και ομάδες που έχουν σχέση με την συμπεριφορά τους. Οι διακρίσει αυτές είναι αποδεκτές, οι άλλες όχι. Γιατί;

    ΑπάντησηΔιαγραφή