"Επίγειοι έρωτες" -Τριλογία 1ο Μέρος

                                                                                                 

Φτάνοντας στο τέλος του ελάχιστου τούτου προλόγου, λέει η Μάρω Βαμβουνάκη αναφερόμενη στην έκδοση από τον «Αρμό», της συζήτησής της με τον Αλέξανδρο Κατσιάρα, "δεν μπορώ να αποφύγω την επιθυμία να αναφέρω μια από τις ωραιότερες ιστορίες που μου διηγήθηκε αυτόν τον καιρό. Μια ιστορία από το Γεροντικό που μιλάει για ασκητές της ερήμου. Πως μια μέρα, μπροστά σ’έναν ασκητή που καιγόταν από δίψα στην καυτή άμμο, έπεσε, κατά τρόπο θαυμαστό, ένα δροσερό σταφύλι. Πως ο ασκητής το άρπαξε 

ευτυχισμένος να το φάει, αλλά σκέφτηκε και τους άλλους ερημίτες πιο πέρα που διψούν και καίγονται. Έστειλε λοιπόν το σταφύλι του σ’εναν άλλο ασκητή. Όμως το ίδιο σκέφτηκε κι ο δεύτερος ασκητής και το πρόσφερε σε κάποιον άλλον. Αργότερα, το ίδιο σταφύλι ξαναγύρισε στα χέρια του πρώτου κι αφού είχε περάσει με τον ίδιο συλλογισμό, από τα χέρια πέντε χιλιάδων μοναχών της ερήμου. Έτσι λοιπόν, και σαν σταφύλι της ερήμου, ας βρούν μπροστά τους και άλλοι το σταφύλι της απόκρισης που έπεσε σε μένα".

Μ: Εκκλησία και ιδεολογία: ποιά είναι η γνώμη σου?

Α: Για πρώτη φορά τον δέκατο όγδοο αιώνα ο γάλλος φιλόσοφος Deshutt de Tracy αναφέρει τον όρο λέγοντας: « Η ιδεολογία είναι ένα σύστημα πεποιθήσεων, αρχών  και ιδεών πάνω στο οποίο στηρίζεται οποιαδήποτε κρατική εξουσία». Για να γίνει ένα κράτος χρειάζεται μια ιδεολογία. Κι’αυτή η ιδεολογία για να επιβληθεί έχει ως εργαλεία τους θεσμούς. Θεσμοί όπως η εκπαίδευση, η θρησκεία, η οικονομία, η τέχνη κλπ. Το χρονικό της ταύτισης της Εκκλησίας με την ιδεολογία είναι παλιό. Η πίστη καταντά ιδεολογία, όταν γίνεται ένα «πρέπει», μια «αρχή», μια απρόσωπη ιδέα, ένα σύστημα ιδεών, ένα σύνολο η υποσύνολο αρχών και στοιχείων που ο κάθε άνθρωπος οφείλει να τα αποδέχεται και να συμμορφώνεται με αυτά, έξω από την προσωπική σχέση. Η πίστη γίνεται ιδεολογία όταν πάει να έχει ως περιεχόμενο την αγάπη και την ελευθερία. Η έκπτωση της Εκκλησίας σε ιδεολογία φαίνεται στον υπερτονισμό του δογματικού στοιχείου της, δηλαδή θεωρείται επαρκής η εγκεφαλική προσέγγιση της διδασκαλίας της Εκκλησίας. Η ταύτιση της εκκλησιαστικής ζωής με την εκμάθηση της δογματικής διδασκαλίας οδηγεί στον υπερτονισμό της νόησης. Το δόγμα από διατύπωση εμπειρίας ζωής γίνεται αρχές πάνω από την Εκκλησία, δηλαδή δογματισμός.

Μ: Όμως μια ιδεολογικοποιημένη πίστη δεν είναι κατά βάθος απολυταρχική?

Α: Θα έλεγα αυταρχική και φασιστική. Μια πίστη που έχει γίνει ιδεολογία δεν ανέχεται κάτι το διαφορετικό. Είναι όπως λέμε «πάσης Ελλάδος...». Όλοι και όλα πρέπει να δουλεύουν για την ιδεολογία. Όταν η Εκκλησία εκπίπτει σε ιδεολογία, επιστρατεύει, όπως προείπαμε, την επιστήμη, την εκπαίδευση, την τέχνη. Ο σκοπός μιας ιδεολογικοποιημένης πίστης είναι το «καλό του ανθρώπου, η «ευτυχία του λαού». Μια απρόσωπη ιδέα, όπως ο «μεγάλος αδελφός» του Όργουελ, που όλα τα παρακολουθεί, όλα τα ελέγχει και όλα τα φροντίζει όπως νομίζει. Γι’αυτό όπου ακούς για «βοήθεια», εκεί κατ’αρχήν να φοβάσαι. Εκείνος που επιμένει ότι μπορεί να σε βοηθήσει, ουσιαστικά θέλει να σε κάνει δυστυχισμένο. Στην ιδεολογικοποιημένη Εκκλησία ένα θρησκευτικό γεγονός βαπτίζεται εκκλησιαστικό. Το δόγμα πλέον δεν είναι ζωή, αλλά αφηρημένη διατύπωση. Όμως για την Εκκλησία το δόγμα προϋποθέτει την Εκκλησία για να διατυπωθεί και για να αποκτήσει νόημα και ορθή ερμηνεία. Δεν κάνει η διατύπωση τη σχέση, αλλά η σχέση οδηγεί στην αυθεντική διατύπωση.

Ακολουθεί συνέχεια - (μέχρι να κλείσει ο κύκλος των ερωτο-απαντήσεων από το κεφάλαιο: «Επίγειοι έρωτες» του βιβλίου: «Όταν ο Θεός πεθαίνει – μια συζήτηση».

OΡΘΟΔΟΞΟΣ BLOGGER