Όλα στο φώς

Γράφει η Φοίβη                   

Μέσα στον καθημερινό αγώνα του, ο άνθρωπος ελπίζει να βρει φώτιση και κάποιο είδος ανακούφισης. Στις προσευχές μας και στο διαλογισμό ελπίζουμε σε μιά ολοκληρωμένη καθημερινή ζωή. Η ψυχή όμως σκαλώνει σε γλυκανάλατες διαθέσεις, σε σχέσεις που δεν μπορούν να 

πραγματοποιηθούν, σε μονομερείς ενασχολήσεις. Καθώς η ψυχή προχωρεί με τρόπο ασταθή, που διακόπτεται από εμπόδια και αναστατώνεται από κάθε είδους δέλεαρ, δεν μπορούμε να αποφύγουμε την αίσθηση του άσκοπου. Η επιθυμία για πρόοδο πρέπει να μείνει στην άκρη. Στο ποίημά του «Ενδυμίων», ο Τζον Κιτς περιγράφει το μονοπάτι της ψυχής του:

«Μα να η ζωή του ανθρώπου: πόλεμος, άθλοι,

απογοήτευση, φόβος,

μάχες της φαντασίας, πέρα και δίπλα μας.

Όλα ανθρώπινα` φέρουν όμως μέσα τους τούτο μόνο, το καλό:

τον αέρα, την ελάχιστη τροφή,

για να μπορούμε να βιώνουμε την ύπαρξη».

Για τον ποιητή η περιγραφή του κόσμου, η ‘πρώτη εκπαίδευση’, μας διδάσκει να αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα σαν μιά εξωτερική οντότητα ικανή να αποφασίζει και να δρα, ικανή να μας επιβάλει τη θέλησή της. Για το λόγο αυτό ο άνθρωπος συναντιέται με ένα κόσμο από τον οποίο αισθάνεται ότι απειλείται συνεχώς, και του οποίου είναι το αθεράπευτο θύμα...

Φτάνοντας σε αυτό το επίπεδο υποβάθμισης, ο άνθρωπος μπορεί μόνο να προδώσει...να ψευδολογήσει...στον εαυτό του, με την αυταπάτη ότι το πρόβλημά του είναι περιορισμένο...ότι η ζωή του είναι τέλεια εκτός από κάποια μικροπράγματα, ένα απομονωμένο πρόβλημα η μιά στιγμιαία αναποδιά.

Μέσα στην τύφλωσή του δεν θέλει να αναγνωρίσει ότι πίσω από μιά δυσάρεστη όψη της ζωής του, πίσω από μιά λεπτομέρεια, φαινομενικά περιθωριακή, κρύβεται μιά αρρώστια που αγκαλιάζει το σύνολο. Για να αλλάξουμε έστω κι ένα μόριο της ζωής μας πρέπει να τ’αλλάξουμε όλα...χρειάζεται ν’ανατρέψουμε τον τρόπο σκέψης μας, τις ιδέες μας...την καθημερινή oπτική του κόσμου...Σημαίνει να μάθεις να εισέρχεσαι στα πιο σκοτενά σημεία του εαυτού σου και να τα φωτίζεις...Ένας λαμπερός άνθρωπος προβάλλει τη φωτεινότητά του: έναν ευτυχισμένο κόσμο, ολοκληρωμένο και δεν επιτρέπει σε τίποτα να τον αμαυρώσει.

Ο καλύτερος ορισμός της φωτεινότητας που γνωρίζω είναι μιά εμπνευσμένη παράγραφος από το Μύθο της Ανάλυσης του Τζέιμς Χίλμαν:

«Ο Διάφανος άνθρωπος, που μέσα του βλέπουν ενώ αυτός βλέπει μέσα από τα πράγματα, που δεν του έχει απομείνει τίποτε να κρύψει, που έγινε διάφανος όταν αποδέχτηκε τον εαυτό του` αγαπάει την ψυχή του, την αποκαλύπτει πλήρως, τη βιώνει σε όλη της την έκταση` είναι αυτό που είναι, απελευθερωμένος από την παρανοϊκή συγκάλυψη, από τη γνώση των μυστικών του και τη μυστική του γνώση` η διαφάνειά του είναι ένα πρίσμα του υλικού κόσμου και του μη κόσμου. Γιατί είναι αδύνατο να γνωρίσεις με το στοχασμό τον εαυτό σου` μόνο ο τελευταίος στοχασμός της νεκρολογίας μπορεί να πει την αλήθεια, και μόνο ο Θεός γνωρίζει τα αληθινά μας ονόματα».

Καθώς γινόμαστε διάφανοι, καθώς αποκαλύπτουμε ποιοί ακριβώς είμαστε και όχι ποιοί θα θέλαμε να είμαστε, τότε αστράφτει για μιά στιγμή το μυστήριο της ανθρώπινης ζωής ως όλον, μέσα σε μιά λάμψη ενσάρκωσης. Η πνευματικότητα πηγάζει από την καθημερινότητα εκείνης της ανθρώπινης ζωής που γίνεται διάφανη από τις ισόβιες φροντίδες της φύσης και της μοίρας της.