"Επίγειοι έρωτες" - Τριλογία 3ο Μέρος

Γιατί το Άλλο, λέει ο Αλέξανδρος Κατσιάρας, προλογίζοντας την έκδοση του Αρμού, της συζήτησής του με την Μάρω Βαμβουνάκη, η Εκκλησία που δίνει ζωή, προϋποθέτει ελευθερία, ευθύνη και επιθυμία. Θέλει, από μια οπτική, περισσότερο κόπο να ζήσεις από το να πεθάνεις. Απαιτεί μεγαλύτερη θέληση η ζωή από τον θάνατο. Άλλωστε τον θάνατο τον φέρεις, ενώ για τη ζωή χρειάζεται να αγωνιστείς, να κινητοποιηθείς, να διακινδυνεύσεις, να πονέσεις, ακόμα και να καταστραφείς. Η αλλοίωση, λοιπόν, βολεύει. 

Και συχνά «είναι πολύ μικρή η απόσταση ανάμεσα σ’εκείνον που παίρνει τη μαριχουάνα και σ’εκείνον που σχετίζεται με την Εκκλησία σαν να ήταν μαριχουάνα».

Μ: Ακούω συχνά, κυρίως τους πολιτικούς, αλλά και άλλους, που συνδέουν την αποστολή της Εκκλησίας με τον πολιτισμό. Λένε ότι η Ορθοδοξία είναι ένας πολιτιστικός θησαυρός. «Εμείς λεφτά δεν έχουμε να δώσουμε στους Ευρωπαίους, αλλά εξάγουμε...πολιτισμό».

Α: Αν η Εκκλησία ταυτιστεί με τον πολιτισμό, δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις της μοναδικότητας που θέτουμε. Αλλά και τα εκκλησιαστικά είδη, είναι λειτουργικά είδη, δεν μπαίνουν σε θέα και έκθεση, δεν είναι μουσειακά. Μια ζωντανή Ορθοδοξία δεν έχει ανάγκη εξαγωγής παρελθοντικών πολιτιστικών αγαθών. Μας καλεί στο αγαθό του μέλλοντος αιώνος, που τελείται επί της γης, ενώ προέρχεται από τον ουρανό. Η ζωντανή Ορθοδοξία «εξάγει» τους ίδιους τους χριστιανούς. Η Ορθοδοξία δημιουργεί πολιτισμό, αλλά ο πολιτισμός δεν είναι Ορθοδοξία. Ο πολιτισμός μπορεί να είναι επακόλουθο, όχι αίτιο. Οι χριστιανοί, μεσα από την επικοινωνία των εθνών, μεταφέρουν το μήνυμα του: «Χριστός ανέσατη» ως σχέση, διαφορετικά η λατρεία     μεταβάλλεται σε μια εθιμοτυπική πράξη.

Μ; Μπορεί να ξεπέσει σ’ένα έθιμο?

Α: Για πολλούς η ζωή και η λατρεία έγινε έθιμο. Η Ορθοδοξία χωρίς αναφορά στα έσχατα αντιμετωπίζεται ως πολιτισμός. Ένας πολιτισμός που πρέπει να συντηρηθεί ως αντικείμενο εκθεσιακό, αλλά όχι λατρευτικό. Η Εκλησία δημιουργεί πολιτισμό, αλλά δεν ταυτίζεται με αυτό. Δεν είναι κακό να αγαπά κανείς την πατρίδα του η τον πολιτισμό της χώρας του, το ύποπτο ξεκινάει από τη στιγμή που ψάχνει κανείς να τα συνδέσει η να τα ταυτίσει με την Εκκλησία.

Μ: Τελικά τι έμεινε ακόμα αναζητώντας τη μοναδικότητα της Εκκλησίας? Σαν να μας πηγαίνουν όλα γαι αλλού.

Α: Ευτυχώς τίποτα. Μακάρι να μην υπάρχει τίποτα άλλο. Ίσως τότε πλησιάζουμε το «κάτι» η καλύτερα τον «Κάποιον». Υπάρχουν δύο βασικοί τρόποι να προσεγγίσεις ένα γεγονός, τον Θεό, τον άνθρωπο, τη φύση, την Εκκλησία. Ο ένας είναι ο φυσικός τρόπος, ο άλλος ο εσχατολογικός. Ο φυσικός στηρίζεται στο παρελθόν, ο εσχατολογικός στο μέλλον. Ο φυσικός στηρίζεται στη φύση, γι’αυτό είναι και αναπαραστατικός και φωτογραφικός. Ο εσχατολογικός στηρίζεται στο πρόσωπο και γι’αυτό είναι εικονολογικός. Ο φυσικός νομίζει ότι τιμά την ιστορία και τον άνθρωπο, γι’αυτό και τα προσεγγίζει ως απόλυτες αξίες. Ο φυσικός έχει εκατοντάδες θεωρίες, που εξηγούν πως ο άνθρωπος θα γίνει καλύτερος, πως θα βελτιώσει τη ζωή του, την αυτογνωσία του, τις όποιες άλλες φυσικές δεξιοτεχνίες του, πως θα ρουφήξει τη ζωή μέχρι το μεδούλι της. Η, αλλιώς, πως θα την καταβροχθίσει! Υπάρχει και ένας άλλος τρόπος που βασίζεται στο πρόσωπο. Σε αυτή τη θεώρηση, πιστεύεται ότι η φύση υπάρχει επειδή υποστασιάζεται στο πρόσωπο, ότι τα προβλήματα του ανθρώπου προήλθαν από την άρνησή του να γίνει πρόσωπο. Πιστεύεται ότι η φύση χωρίς  σχέση είναι ένα άμορφο αλληλοσυγκρουόμενο μη όν. Πολλοί θεωρούν την εσχατολογία ως κάτι θεωρητικό η κάτι που είναι στο απώτερο μέλλον,κάτι που θα γίνει μόνο κάποτε. Ίσως επειδή δεν έχουν εμπειρία εκκλησιαστικής ζωής, δεν έχουν τη δυνατότητα να καταλάβουν ότι η εσχατολογία είναι το πλέον «ιστορικό γεγονός» μέσα στην ιστορία, το κυρίως ιστορικό, αν και μετα – ιστορικό. Μέσα στον Χριστό ο άνθρωπος και η ιστορία όχι απλώς καταφάσκονται, αλλά και μεταμορφώνονται, οπότε ουσιαστικά θεραπεύονται, κοινωνικοποιούνται και ηθικοποιούνται. Και όπως το σαράκι, που διαλύει το σκληρό ξύλο αθόρυβα και εν κρυπτώ, έτσι και οι πιστοί, οι άγιοι, γράφουν την ιστορία στο πρόσωπο του Χριστού, ο οποίος έχει τον πρώτο και  τελευταίο λόγο στην ιστορία του κόσμου, παρά την αίσθηση του αντιθέτου. Επιπλέον, την ιστορία ο Χριστός και η Εκκλησία Του δεν την αλλάζουν απευθείας, αλλά εμμέσως, προτείνοντας έναν άλλο τρόπο αντλήσεως της ταυτότητας του κόσμου, που έρχεται όχι από το παρελθόν αλλά από το Μέλλον. Γι’αυτό μην ανησυχείς, Μαρω, στο τέλος η αγάπη θα νικήσει ακόμα και αν χρειασθεί να «χαθεί» το ανθρώπινο γένος` ακόμα και αν χρειασθεί ο Ιορδάνης να  ξαναλλάξει ροή και η Ερυθρά Θάλασσα να ξαναδιαιερεθεί στα δύο για να διαβεί ο Βασιλεύς της Δόξης. Καλή Αντάμωση στην Πόλη του.

Μ: Στη νοητή?

Α: Νοητή η μη δεν με ενδιαφέρει. Σίγουρα πάντως Επώνυμη.

ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ BLOGGER