Η παλιά Φλώρινα 1912 – 1970 μέσα από το φωτογραφικό αρχείο του Θανάση Βογιατζή: Η κεντρική πλατεία το 1955

Άλλη μια άποψη της κεντρικής μας πλατείας με τα δύο πάρκα της, όπως αυτή ήταν πριν από 60 περίπου χρόνια, από μια όμορφη μεταπολεμική φωτογραφία
του παλιού Φλωρινιώτη φωτογράφου Γεωργίου Μανιώτη (1908-1975).

Το πάρκο που βλέπουμε μπροστά μας, είναι το πρώτο πάρκο της κεντρικής πλατείας και όπως έχουμε γράψει και σε άλλο μας κείμενο, κατασκευάσθηκε το έτος 1930 από τον τότε Δήμαρχο Φλωρίνης Στέργιο (Τέγο) Σαπουντζή (1877-1960), ο οποίος ήταν και ο πρώτος Δήμαρχος της πόλης μας αμέσως μετά την απελευθέρωσή της από τους Τούρκους το 1912.

Το δεύτερο πάρκο κατασκευάσθηκε μετά τον πόλεμο, το 1950-51, από τον τότε Εισαγγελέα Πρωτοδικών της Φλώρινας Χρήστο Καρούκη, που εκτελούσε συγχρόνως και χρέη Δημάρχου, είχε δε παντρευτεί  Φλωρινιώτισσα από την οικογένεια Λουκίδη.

Και τα δύο αυτά  πάρκα διατηρήθηκαν στην μορφή αυτή μέχρι το 1964, όπως τα θυμόμαστε και εμείς από την δεκαετία του 1950, που παιδιά τότε παίζαμε σε αυτά. Το 1964 ο Δήμαρχος Αναστάσιος Σούλας (1923-2003), αναμορφώνοντας την κεντρική πλατεία, κατασκεύασε νέα πάρκα.

Στο μέσον της φωτογραφίας το γνωστό περίπτερο Νάτση, που από την δεκαετία του 1920 και μέχρι πριν από λίγα χρόνια, ήταν το σήμα κατατεθέν της πλατείας.

Πίσω από το δεύτερο πάρκο, διακρίνεται το κτίριο όπου από το 1928 λειτούργησε ο φούρνος της οικογένειας Τόρκου και δεξιότερα ο χώρος που στις αρχές τις δεκαετίας του 1960 ανεγέρθηκε η Στρατιωτική Λέσχη.

Αριστερά της φωτογραφίας, το περίπτερο του ανάπηρου πολέμου Στέργιου Άσπρου, με την πινακίδα που διαφημίζει τα γνωστά ξυραφάκια της εποχής «ASTOR». Πίσω από το περίπτερο, το θαυμάσιο νεοκλασικό κτίριο όπου στο ισόγειό του από το 1924 και μέχρι την κατεδάφισή του το 1972, λειτούργησε το περίφημο καφενείο «ΕΘΝΙΚΟ» και στον όροφό του το ομώνυμο ξενοδοχείο. Στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου βλέπουμε το καφενείο του Μπάμπη Γιαννόπουλου και το εστιατόριο του Χαράλαμπου Τσαούση.

Δεξιότερα, το κτίριο των αδελφών Τέγου (1928), που στον όροφό του, από το 1931 και μέχρι το 1955 περίπου, λειτούργησε το ξενοδοχείο «ΒΑΛΚΑΝΙΑ» και στο ισόγειό του, από το 1941 και μέχρι την κατεδάφισή του το 1989, η γνωστή ταβέρνα του Θωμά Κυριαζή και αργότερα του γιού του Γιάννη, με τα νοστιμότατα παραδοσιακά κεμπάπια  (σουτζουκάκια). Στο ισόγειο του ίδιου κτιρίου στεγάσθηκε μεταπολεμικά και το εστιατόριο «ΑΒΕΡΩΦ» του Δημητρίου Τόμτση.

Δίπλα, το πολύ όμορφο διώροφο νεοκλασικό κτίριο Ρασάϊκου (1930-32), που στο  ισόγειό του στεγάσθηκε προπολεμικά το περίφημο ζαχαροπλαστείο του Δημητρίου Γιάτα («Σπουδαίου») και μεταπολεμικά το επίσης περίφημο καφενείο «ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟΝ», του μακαρίτη εδώ και πολλά  χρόνια Τραϊανού Ρασάϊκου, που ήταν το στέκι των νέων της εποχής, όπου και εμείς συχνάζαμε την δεκαετία του 1960. Το κτίριο κατεδαφίσθηκε στα μέσα περίπου της δεκαετίας του 1970.

Δεξιά από το κτίριο Ρασάϊκου, διακρίνονται οι οικίες των οικογενειών Τόλη και Λάζαρου  Γούναρη, νεοκλασικά και αυτά κτίρια των δεκαετιών 1920-1930, που  δεν υπάρχουν σήμερα.

Στο βάθος η τριώροφη οικοδομή  Χρήστου Γούναρη που μόλις είχε ανεγερθεί και από το 1956 και για αρκετά χρόνια στέγασε τον Ραδιοφωνικό Σταθμό της πόλης μας, που τότε  είχε  πρωτολειτουργήσει.

Τελειώνοντας θα πρέπει να γράψουμε, ότι χαρακτηριστικό της φωτογραφίας είναι  το ότι δεν διακρίνουμε  ούτε ένα αυτοκίνητο, επειδή τότε ήσαν ελάχιστα, παρά μόνον βλέπουμε δίκυκλα και διαβάτες. Εικόνα μιας άλλης εποχής, μιας Φλώρινας που έφυγε οριστικά.

Θανάσης  Βογιατζής

Φλώρινα  20-7-2013

                

Πηγή: Εφημ. «ΕΘΝΟΣ»