Το Ανθρωπιστικό Σύνταγμα

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Πριν από 100 περίπου χρόνια ολοκληρώθηκε η μετάβαση των ευρωπαϊκών εθνών από τα βασιλικά και μοναρχικά καθεστώτα στο αστικό πολίτευμα της αντιπροσωπευόμενης δημοκρατίας. Με σκοπό να διαιωνιστεί η νέα και πολλά υποσχόμενη τάξη πραγμάτων, οι συνταγματικοί και

κοινωνικοί θεσμοί "έγειραν" στην αντίθετη πλευρά και τάχθηκαν υπέρ του λαϊκού στρώματος δίδοντας σε αυτό την πλήρη εξουσία, όπως όμως φάνηκε στην πράξη, μόνο στα χαρτιά. Εκ των πραγμάτων, η οργάνωση της κοινωνίας δε βασίζεται ούτε στη μοναρχία, ούτε στη δημοκρατία καθώς και τα δύο πολιτεύματα καταλήγουν σε μια εκφυλισμένη μορφή ολιγαρχίας. Η ηγεσία δεν είναι δυνατό να ασκείται ούτε μόνο από έναν ούτε ταυτόχρονα από όλους, το ζητούμενο είναι ποιοι θα επιλεγούν για τον σκοπό αυτό και υπέρ τίνος συμφέρον θα δρουν. Σήμερα, με την πρόφαση μιας εκφυλισμένης μορφής δημοκρατίας όπως εφαρμόζεται και πίσω από μια βιτρίνα μικροαστισμού, ο λαός γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από λίγους. Όλα ουσιαστικά τα κόμμματα και οι κυβερνήσεις της Ευρώπης αυτοπαρουσιάζονται ως φιλολαϊκά, στο παρασκήνιο όμως λειτουργούν εναντίον του κοινού συμφέροντος.

Η τρέχουσα οικονομική και ανθρωπιστική κρίση έχει επεκταθεί παγκοσμίως και ως εκ τούτου δίδεται η μοναδική ευκαιρία για βαθείες τομές σε ριζικά κοινωνικά ζητήματα. Ιδανικά απαιτείται στροφή σε κλασικές, διαχρονικές αξίες αλλά κάτι τέτοιο απαιτεί βήματα ουτοπικής διάστασης και κυρίως χρονικό διάστημα μιας ολόκληρης γενεάς. Πιο άμεση είναι η υιοθέτηση θεσμών και εθίμων που είναι συμβατοί με την ατομιστική φύση του ανθρώπου και αποφεύγουν τα άκρα της απόλυτης μοναρχίας και της πλασματικής δημοκρατίας. Τέτοιες πρακτικές διατίθενται άφθονες και είτε έχουν εφαρμοστεί στην ιστορία είτε όχι. Η άσκηση της δημόσιας πολιτικής αποκλειστικά σε εθελοντική βάση, χωρίς προνόμια και μισθό και με ασυμβίβαστο για οποιαδήποτε άλλη λειτουργία θα επιβάλλει το κοινό όφελος ως μονόδρομο. Η πλήρης διαφάνεια στα οικονομικά κράτους και ιδιωτών όπου "όλοι τα γνωρίζουν όλα", θα αποτρέψει τη διαφθορά υπό το φόβο και κυρίως την αισχύνη της μάζας. Παρομοίως, η αποκάλυψη των διαπλεκόμενων συμφερόντων μεταξύ μεγάλων επιχειρηματιών και κρατικών λειτουργών θα απελευθερώσει την παραγωγική δυναμική της κοινωνίας. Στην Ελλάδα για παράδειγμα το τραπεζικό σύστημα, τα δημόσια έργα και η διανομή καυσίμων, τροφίμων και άλλων ειδών αποφέρουν τεράστια κέρδη τα οποία διαφεύγουν από το κράτος υπό τις ευλογίες των δημοσίων λειτουργών.

Πρωταρχικό μέλημα της σημερινής ολιγαρχίας αποτελεί ο συνεχής εμπαιγμός της κοινής γνώμης και η παραπλάνησή της προς αντίθετες από την πραγματικότητα αντιλήψεις. Το πρώτο και καθοριστικότερο βήμα στην ανατροπή αυτής της κατάστασης είναι η απόδοχή του γεγονότος ότι η ολιγαρχία είναι αναπόφευκτη και ο συμβιβασμός με αυτήν είναι μονόδρομος, ώστε να αντικατασταθούν οι διπρόσωποι ηθοποιοί που εγκληματούν στο όνομα του προδομένου έθνους με πνευματικούς ανθρώπους που έχουν βαθεία θεωρητική γνώση, υψηλό αίσθημα ευθύνης, αμεροληψία και αντικειμενικότητα στις αποφάσεις και είναι ικανοί να αντισταθούν στο κύμα της εφημέρειας και του ατομισμού που μας έχει κατακλύσει.