Ο Κύριος φιμώνει το διάβολο

Σάββατο Α΄ εβδομάδος Λουκά, Λκ 4,31-36

Ο Κύριος βρισκόταν στη Ναζαρέτ, την πόλη όπου είχε ανατραφεί. Εκεί διέτρεξε τον κίνδυνο οι συμπατριώτες του Ναζωραίοι να τον γκρεμίσουν από το χείλος του βουνού, επειδή τον απέρριψαν ως διδάσκαλό τους, αλλ’ εκείνος την τελευταία στιγμή πέρασε με θαυμαστό τρόπο ανάμεσά τους αβλαβής

και είπε το γνωστό λόγο, που έγινε παροιμία· Κανένας προφήτης δεν είναι δεκτός στην πατρίδα του.

Και από τη Ναζαρέτ, ιστορείται στο ανάγνωσμα, κατέβηκε στην Καπερναούμ την πόλη της Γαλιλαίας, κι εκεί δίδασκε το λαό κάθε σάββατο (31).

Η Ναζαρέτ είναι η πόλη όπου η παρθένος έλαβε τον ευαγγελισμό ότι θα γεννήσει το σωτήρα του κόσμου. Σ’ αυτήν εγκαταστάθηκε η ίδια με τον Ιωσήφ μετά την επιστροφή τους από την Αίγυπτο. Εκεί μαζί τους διέμενε και ο Ιησούς μέχρι που βγήκε στη δημόσια δράση του. Όπως είδαμε πιο πάνω και όπως φαίνεται από την αμφισβήτηση του Ναθαναήλ, οι κάτοικοί της δεν είχαν καλό όνομα.

Η Καπερναούμ ήταν μεγάλη πόλη της επαρχίας της Γαλιλαίας κτισμένη στα  ΒΔ παράλια της λίμνης Γενησαρέτ. Διέθετε Ρωμαϊκή φρουρά, λιμάνι, τελωνείο (σ’ αυτό κάλεσε τον πρώην τελώνη Ματθαίο ως μαθητή του). Ο Κύριος την πόλη αυτή την είχε σαν ορμητήριο στις περιοδείες και στο κήρυγμα. Συχνά την ονόμαζε «πόλη του».

Σ’ αυτήν, εκτός από τη θεραπεία της πεθεράς του Πέτρου και του γιού του βασιλικού, έκανε και άλλες πολλές ιάσεις δαιμονιζομένων και κακώς εχόντων. Στην περικοπή μας βλέπουμε να διδάσκει στη συναγωγή το Σάββατο και να κάνει μέσα σ’ αυτήν το πρώτο του σημείο, να θεραπεύει έναν που είχε ακάθαρτο πνεύμα.

Και η έκπληξή τους, όπως σημειώνεται στο ανάγνωσμα, ήταν μεγάλη καθώς τους δίδασκε, διότι τα λόγια του περιείχαν εξουσία (32).

Οι γραμματείς στη συναγωγή τους δίδασκαν τετριμμένα πράγματα με υποθέσεις και αβάσιμες ερμηνείες. Η όλη διδασκαλία τους ήταν άκαρπη, βαρετή, και κουραστική. Ενώ ο Κύριος, μιλώντας με δική του εξουσία που αντλούσε από τη θεότητά του, τραβούσε την προσοχή τους. Όπως διαβάζουμε στην επί του όρους ομιλία του, συχνά έλεγε· «Ακούσατε τί είπαν οι παλιοί διδάσκαλοι· εγώ όμως σας λέω…». Διόρθωνε δηλαδή τις ατέλειες του Μωϋσέως και των άλλων προφητών, και ο λαός θαύμαζε την εξουσία του.

Εκείνη την ημέρα λοιπόν, μας περιγράφει η περικοπή μας, στη συναγωγή ήταν και ένας άνθρωπος που είχε μέσα του πνεύμα ακαθάρτου δαιμονίου, και με δυνατή, σχεδόν άγρια και απειλητική κραυγή, είπε·

-Παράτα με, Ιησού Ναζαρηνέ· τι σχέση υπάρχει ανάμεσα σ’ εμάς και σ’ εσένα; ήρθες εδώ για να μας καταστρέψεις; σε ξέρω ποιος είσαι. (Και ενώ θα περίμενε κανείς να πει έναν κακό λόγο για τον Ιησού, τελικά δεν τα καταφέρνει, και όλως παραδόξως βγάζει γι’ αυτόν ένα σπάνιο και θερμό έπαινο). Είσαι ο άγιος του Θεού (33-34), είπε.

Το δαιμόνιο έπαθε όπως άλλοτε ο ψευδοπροφήτης Βαλαάμ, που κλήθηκε να καταραστεί το λαό του Θεού, αλλ’ αντί να καταραστεί, έπλεξε το εγκώμιό του και τον ευλόγησε.

Είναι χαρακτηριστικό το άρθρο «ο», στη φράση «ο άγιος του Θεού», που σημαίνει ο μοναδικός, ο πηγαίος, ο φύσει άγιος. Ο Αθανάσιος Αλεξανδρείας πολύ εύστοχα σχολιάζει· Ένας είναι ο φύσει άγιος, ο Ιησούς Χριστός, ενώ οι άλλοι όλοι μετέχουν  κατά τι στην αγιότητα· ούτε φύσει άγιοι είναι ούτε όλη την αγιότητα έχουν, όπως εκείνος.

Τότε ο Ιησούς μάλωσε αυστηρά το ακάθαρτο πνεύμα λέγοντας·

-Κλείσε το στόμα σου και βγες από αυτόν.

Και βγήκε το δαιμόνιο από τον άνθρωπο, αφού πρώτα τον έρριξε κάτω, χωρίς να του προκαλέσει κάποια σωματική βλάβη (35).

Ο Χριστός δεν ανέχεται επαίνους από το ακάθαρτο πνεύμα. Το διατάσσει αμέσως να σιωπήσει και ν’ απομακρυνθεί. Έτσι έκανε και ο απόστολος Παύλος στη μαντευομένη στους Φιλίππους. Αυτό οφείλει να κάνει και ο κάθε Χριστιανός.

Το ν’ αναφέρουν κάποιοι κήρυκες κατά τη διάρκεια του κηρύγματός των τη γνώμη του ακαθάρτου και ψευδολόγου διαβόλου για κάποια πρόσωπα, μέσω των  δαιμονιζομένων, για να επιβεβαιώσουν ότι τα πρόσωπα αυτά είναι του Θεού, είναι έσχατη μωρία, διότι τελικώς επικαλούνται ως μάρτυρα τον πατέρα του ψεύδους, του δίνουν κύρος, και αφήνουν το λαό να εννοήσει ότι είναι θεμιτό κάποτε να δέχεται ως αληθινά τα λόγια του. Με όλα αυτά κάνουν το αντίθετο από εκείνο που έκανε εδώ ο Χριστός. Στο διάβολο δεν δίνουμε ποτέ εμπιστοσύνη. Ποτέ διάλογο μαζί του. Μόνο επιτίμηση και απομάκρυνση.

Αξίζει να σχολιάσουμε τη λεπτομέρεια ότι έρριξε κάτω το δαιμονιζόμενο, αλλά δεν του προκάλεσε σωματική βλάβη. Η παρουσία του Χριστού δεν επέτρεψε στο δαιμόνιο να προκαλέσει ζημιά ή θάνατο. Και από το γεγονός αυτό φαίνεται καθαρά ότι είναι περιορισμένη και ελεγχόμενη η δύναμη του διαβόλου πάνω στον άνθρωπο. Τούτο διδάσκεται εκτενώς στο βιβλίο του Ιώβ.

Και θαμπώθηκαν όλοι οι παριστάμενοι και έλεγαν μεταξύ τους. Ποιος είναι αυτός ο δυνατός λόγος που βγήκε από το στόμα του Ιησού; Διατάσσει με εξουσία και δύναμη τα ακάθαρτα πνεύματα και βγαίνουν και απομακρύνονται (36).

Όλα τα έργα του Χριστού προκαλούν θαυμασμό σε όσους έχουν καθαρό το μυαλό τους από τα πάθη. Ο θαυμασμός είναι ισχυρό προσκλητήριο για ειλικρινή προσέγγιση του Χριστού.

Ας έχουμε λοιπόν νου και αισθήματα απλά και καθαρά και το θάμβος της δυνάμεως του Κυρίου θα κινεί τα χείλη μας σε ακατάπαυστη δοξολογία του αγίου ονόματός του.

Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης

Ρωτήθηκε κάποτε ο μητροπολίτης Φλωρίνης Αυγουστίνος (1967-1999) σε ευρεία συνεστίαση· Μέχρι πού φτάνει η εξουσία του διαβόλου επί του ανθρώπου; Και εκείνος, πριν ν’ απαντήσει, ζήτησε τη γνώμη των συνδαιτυμόνων ονομαστών θεολόγων του αμέσου περιβάλλοντός του, αλλά δεν έλαβε την κατάλληλη απάντηση, την οποία τελικώς έδωσε ο παριστάμενος Κ. Σιαμάκης με παράδειγμα. Ο άγριος σκύλος, είπε, είναι δεμένος από τον κορμό ενός δέντρου μ’ ένα μακρύ σχοινί. Αν ο επισκέπτης περάσει στον κύκλο της εξουσίας του, ο σκύλος θα τον ξεσχίσει· εάν κινείται έξω από τη σφαίρα της εξουσίας του, δεν κινδυνεύει. Η περιορισμένη εξουσία του διαβόλου επί του ανθρώπου, πρόσθεσε, διδάσκεται στο θεόπνευστο βιβλίο του Ιώβ. Ο μητροπολίτης ενθουσιάστηκε. Ήμουν παρών.

Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης