Απολιτίκ; Απολυτίκ!

Του Πέτρου Σκυθιώτη,

Φοιτητή ΠΤΔΕ Φλώρινας

Το βασικότερο ίσως στοιχείο που εκφράζει το μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής κοινωνίας και ειδικότερα της νεολαίας στην χρονική περίοδο που διανύουμε είναι το απολιτίκ, η πολιτική απάθεια-ημιμάθεια σε συνδυασμό με εκ προοιμίου

αφορισμούς των λεγόμενων «τριακοσίων» κι όλα αυτά ενσωματωμένα στο γενικότερο πλαίσιο μιας ρητορικής άλλοτε γηπεδικής κι άλλοτε ακαδημαϊκής. Τα παραδείγματα είναι πάμπολλα, από καθημερινές συζητήσεις, άρθρα εφημερίδων και μπλογκ, δημόσιο λόγο «τηλεοπτικών» δημοσιογράφων, συνελεύσεις κλπ. Στις περισσότερες εκ των παραπάνω περιπτώσεων η άποψη που κυριαρχεί, χαίρει πλατιάς επιδοκιμασίας, καταχειροκροτείται κι αφομοιώνεται, είναι αυτή που καταδικάζει τους τριακόσιους βουλευτές, αυτή που καταδικάζει τον συνδικαλισμό, αυτή που καταδικάζει τα κόμματα όλα ανεξαιρέτως, αυτή που ρίχνει μια μούντζα στη βουλή φωνάζοντας μια βρισιά. Οι φέροντες αυτήν την άποψη εμφανίζονται σε μεγάλο βαθμό πεπεισμένοι πως αυτή η ατμόσφαιρα πολιτικής απαξίωσης είναι καινούρια, ανεξάρτητη και συνεπώς αντισυστημική, πρωτοποριακή, ριζοσπαστική.

Αρχής γενομένης από τους αγανακτισμένους, που διαδήλωναν στις πλατείες όλης της χώρας ως ανεξάρτητοι κομμάτων, σωματείων, συνδικαλιστικών οργανώσεων (ένα-δυο χρόνια πριν πάρει το ομολογουμένως πετυχημένο «πολιτικό» label ο Π. Καμμένος για να ονομάσει το κόμμα του), το απολιτίκ διαδόθηκε σε πλατιές μάζες του λαού ανοίγοντάς του μια βαλβίδα εξαέρωσης της συσσωρευμένης οργής, παράλληλα με την «αντικειμενική» επιδοκιμασία των Μ.Μ.Ε. για τον κόσμο που επιτέλους «ξύπνησε» και ενεργοποιήθηκε. Το σύνθημα που κυριάρχησε σ’ αυτές τις συγκεντρώσεις, ήταν το γνωστό σε όλους «να καεί, να καεί το μπ……ο η βουλή» με φανερές φασιστικές προεκτάσεις ερμηνείας.

Επίσης, ακούστηκαν αρκετοί από τους «ρήτορες» της πλατείας που παρομοίαζαν την παρούσα πολιτική κατάσταση με χούντα αναπολώντας συγχρόνως τον «καλό» Παπαδόπουλο. Άλλοι απέδιδαν την δυσχερή θέση της χώρας στα λαμόγια, στην αφέλεια του Παπανδρέου ή στην γενική ανικανότητα όλων των πολιτικών που ναι μεν θέλουν να κάνουν το καλό, αλλά δεν μπορούν. Άλλοι πάλι –σαφώς πιο ιντελεκτουάλ- ισχυρίζονταν ότι υπάρχει κρίση ηθικής-αξιών της κοινωνίας κι ότι με την οικονομική κρίση ίσως σταματήσουμε να επικεντρωνόμαστε στα υλικά αγαθά και στραφούμε στις ανθρώπινες σχέσεις ερχόμενοι πιο κοντά με τους συνανθρώπους μας. Άλλοι υποστήριξαν ότι ελπίδα είναι οι αριστερές κυβερνήσεις της Ευρώπης που θα διώξουν την «κακιά» Μέρκελ και μετά θα γίνουν όλα καλύτερα για τους λαούς της Ευρώπης. Άλλοι εξέφραζαν την άποψη ότι καλώς παθαίνουμε όσα παθαίνουμε γιατί μαζί τα φάγαμε και τα προηγούμενα χρόνια δεν υπήρχε ούτε ένας Έλληνας που να μην έκανε τουλάχιστον ένα εκατομμύριο δραχμές λογαριασμό στα μπουζούκια, γι’ αυτό και το νοικοκύρεμα με το Μνημόνιο είναι αναγκαίο.

Δεκάδες τέτοια παρακλάδια απόψεων που έχουν ωστόσο ως συνισταμένη το απολιτίκ, το ανεξάρτητο, το μη φέρον ευθύνη για τίποτα λες και όλοι αυτοί δεν είχαν εκλογικά δικαιώματα ποτέ στη ζωή τους και ποτέ δεν ψήφισαν τους κυβερνώντες. Η πολιτική αυτοαθώωση και η αποδοκιμασία της ψήφου σε όλο της το μεγαλείο κάτω από την εξουσία που τρίβει τα χέρια της στη θέα τόσης οργής να διασκορπίζεται σε θέσεις που όχι μόνο δεν την ταρακουνάνε, όχι μόνο δεν την αγγίζουν και στοχοποιούν, αλλά την κάνουν παντελώς αόρατη από το πολιτικό οπτικό πεδίο.

Οι ρίζες του απολιτίκ ξεκινούν από την πεποίθηση ότι όλα τα πολιτικά κόμματα φταίνε, όλα τα πολιτικά κόμματα εκφράζουν το ίδιο. Η εξίσωση δεξιών, αριστερών, φασιστών, κομμουνιστών, εργατών, βιομηχάνων, εφοπλιστών οδηγεί σε απόλυτη σύγχυση της κατάστασης και υπονομεύει την ριζοσπαστικοποίηση και την ανατροπή ως αποτέλεσμα της λαϊκής οργής. Η καλλιέργεια του απολιτίκ εξαφανίζει ως δια μαγείας τα σαφή και ατράνταχτα ξεκάθαρα ερωτηματικά. Ποια είναι τα συμφέροντα του ενός και ποια του άλλου πολίτη λόγω της κοινωνικοοικονομικής του θέσης; Ποια συμφέροντα εξυπηρετεί το ένα κόμμα και ποια το άλλο; (Ή μήπως είναι τα ίδια επειδή όλοι είναι Έλληνες και θέλουν το καλό της Ελλάδας; Ή μήπως είναι τα ίδια επειδή όλα είναι στη βουλή; όπως ισχυρίζονται). Ολόκληρη η πολιτική ιστορία παρελθόντος και παρόντος δεν μπορεί να διαγραφεί με την μονοκοντυλιά του «όλοι είναι ίδιοι». Ούτε μπορεί να παρακαμφθεί στη βάση του ότι είμαστε όλοι Έλληνες αγνοώντας τις τάξεις, τα οικονομικά δεδομένα, το ποιος ωφελήθηκε και ποιος ζημιώθηκε από συγκεκριμένες πολιτικές επιλογές και κατευθύνσεις, το ποιος είναι από δω και ποιος είναι από κει σε μια κοινωνία συγκρουόμενων συμφερόντων. Ένας πολιτικά εγγράμματος πολίτης δεν αρκείται στο συμπέρασμα πως εφ’ όσον όλοι δηλώνουν πως παλεύουν για το καλό της Ελλάδας, τότε όλοι λένε το ίδιο. Το ζήτημα είναι για το καλό ποιας Ελλάδας παλεύουν. Αυτής που ευνοείται από το υπάρχον σύστημα ή αυτής που μονίμως βάλλεται και θα συνεχίζει να βάλλεται;

Στην κατανόηση της πολιτικής κατάστασης και στην ξεδιάλυση της απολιτίκ θολούρας με σκοπό την ενεργό δράση των πολιτών συμβάλλει η πολιτικοποίηση. Δηλαδή, η ενημέρωση και ο προβληματισμός για το ποιο ρόλο παίζει ο κάθε πολιτικός χώρος, τα συμφέροντα ποιας ομάδας πολιτών εκφράζει, ποιο πρόγραμμα πρόκειται να εφαρμόσει και ποιο πολιτικό παρελθόν έχει, καθώς και η σύγκριση με τα πραγματικά συμφέροντα του καθενός πολίτη.

Όμως, στη βάση της απολιτίκ κουλτούρας η πολιτικοποίηση καταδικάζεται ως τυφλή εφαρμογή κομματικής γραμμής εξισώνοντας χυδαία τον πολιτικοποιημένο με το κομματόσκυλο. Σημαντικό είναι το γεγονός πως δεν λαμβάνεται υπόψη ότι η οργάνωση είναι το βασικότερο συστατικό ενός πετυχημένου λαϊκού κινήματος που μπορεί να διεκδικήσει την εξουσία, πως οι πολλοί όταν είναι οργανωμένοι έχουν δύναμη έναντι στην εξουσία των λίγων. Εδώ φαίνεται πως οι δύο νόμοι-πυλώνες του συστήματος, το «διαίρει και βασίλευε» και το «πες πες, κάτι θα μείνει», δηλαδή η πολιτική άποψη του απολιτίκ και η εξάπλωσή της από τα Μ.Μ.Ε., κάνουν εξαιρετικά τη δουλειά τους παρουσιάζοντας απόλυτη επιτυχία. Ο μη οργανωμένος λαός που διαχέεται στους πέντε ανέμους είναι το ευκολότερο θύμα στα χέρια του συστήματος που καταργεί δικαιώματα χωρίς να υπάρχει η αναμενόμενη και αναγκαία αντίσταση.

Το «είμαι ανεξάρτητος, δεν με εκφράζει κανένα πολιτικό κόμμα» δεν θέτει κάποιον εκτός πολιτικού ορατού τε αοράτου σύμπαντος. Αντιθέτως, του φοράει εντέχνως έναν αόρατο πολιτικό μανδύα, κάτι που του εξασφαλίζει πως η άποψή του θα φέρει την ταμπέλα «ακομμάτιστη» (όχι όμως και το περιεχόμενό της, το οποίο για έναν καλό ακροατή θα είναι διακριτό και συγκεκριμένο). Το να δηλώσω πως δεν είμαι κάτι, δεν σημαίνει πως αυτό που θα πω δεν θα είναι κάτι. Όπως και το να πω ότι το σκοτάδι δεν είναι μαύρο, δεν σημαίνει ότι μετά θ’ αρχίσω να βλέπω ξεκάθαρα μέσα του.

Συμπερασματικά, αυτό που μπορεί να οδηγήσει προς την σωστή κατεύθυνση είναι η κατανόηση του «είναι» του πολιτικού συστήματος κι όχι του «φαίνεσθαι», η ορθολογική προσέγγιση των πολιτικών ζητημάτων με γνώμονα κι αναφορά στις ανάγκες του λαού, η κατανόηση του περιεχομένου του πολιτικού λόγου κι όχι της ταμπέλας και φυσικά η οργάνωση του λαού γύρω απ’ τον χώρο που εκφράζει τα συμφέροντά του κι όχι η διασκόρπισή του σ’ ένα απολιτίκ νεφελώδες τοπίο.