Το τροπάριο της Κασσιανής

Γράφει η Θούλη Σιδηροπούλου

Κύριε, η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή,

την σην αισθομένη Θεότητα, μυροφόρου αναλαβούσα τάξιν,

οδυρομένη, μύρα σοι προ του ενταφιασμού κομίζει.

Οίμοι , λέγουσα ότι νυξ μοι υπάρχει,

οίστρος ακολασίας,

ζοφώδης τε και ασέληνος έρως της αμαρτίας.

Δέξαι μου τας πηγάς των δακρύων

ο νεφέλαις διεξάγων της θαλάσσης το ύδωρ.

Κάμφθητί μοι προς τους στεναγμούς της καρδίας,

ο κλίνας τους ουρανούς τη αφάτω σου κενώσει.

Καταφιλήσω τους αχράντας σου πόδας,

αποσμήξω τούτους δε πάλιν τοις της κεφαλής μου βοστρύχοις.

Ων εν τω Παραδείσω Εύα το δειλινόν,

κρότον τοις ωσίν ηχηθείσα, τω φόβω εκρύβη.

Αμαρτιών μου τα πλήθη και κριμμάτων σου αβύσσους

τίς εξιχνιάσει, ψυχοσώστα Σωτήρ μου;

Μη με την σην δούλην παρίδης, ο αμέτρητον έχων το έλεος.

Ανεπανάληπτο παραμένει το τροπάριο της Κασσιανής ανάμεσα στα αριστουργήματα της βυζαντινής λογοτεχνίας που αρχίζει με τους στίχους ‘’Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή…’’.  Αυτό το υπέροχο ποίημα ψάλλει με την πιο λυρική ευαισθησία η υμνολογία της Εκκλησίας μας την Μεγάλη Τρίτη της Εβδομάδας των Παθών, που είναι και το επιστέγασμα της Μεγάλης και Αγίας Τεσσαρακοστής.

Η μοναχή Κασσιανή περιγράφει με δέος και με τον πιο αριστουργηματικό τρόπο την ψυχική συντριβή της αμαρτωλής πόρνης του Ευαγγελίου, της παραδαρμένης από το κρίμα, που αποζητά την λύτρωση και την συγγνώμη από τον Θεό της αγάπης και Σωτήρα Χριστό. Αλλά συγχρόνως οι στίχοι της Κασσιανής πλούσιοι και διαχυτικοί, με μια πηγαία λυρική έξαρση αλλά και σπάνιους μελωδικούς αναπαλμούς, σαν ένα φως μυστικό, διαλαλούν την απέραντη λατρεία της στον Κύριο σε έναν υμνητικό και λατρευτικό τόνο.

Δεν είναι μόνον ο βυζαντινός θρύλος, που έχει συνδεθεί με την σύνθεσή του αλλά και μια σπάνια εκφραστική πληρότητα και κατανυκτική μυσταγωγία με την οποία εκτελείται κάθε Μεγάλη Τρίτη κάτω από τους θόλους των Ναών μας.

Τώρα πια η μεγάλη μοναχή ποιήτρια δεν αναρωτιέται: «τί θα απογίνω Θεέ μου;» Γιατί τώρα είναι σε θέση να ξεχωρίσει, ότι ο πραγματικός στόχος της ζωής της είναι να αφιερώσει τον εαυτό της για πάντα στην λατρεία του Χριστού. Μπορεί να έχασε έναν βασιλιά, μπορεί να μην γονάτισαν και να μην υποκλίθηκαν μπροστά της αυλικοί και υπήκοοι του Βυζαντινού Αυτοκράτορα, έκανε, όμως, ως τώρα- και θα συνεχίζει να κάνει- χιλιάδες χριστιανούς να γονατίζουν κάθε χρόνο μπροστά στον Χριστό και να παρακαλούν για την σωτηρία τους ακούγοντας το κατανυκτικό τροπάριό της.

Είναι ένα από τα ωραιότερα, τα ποιητικότερα, τα μελωδικότερα τροπάρια της υμνολογίας της Εκκλησίας μας.

Απερίγραπτη η συγκίνηση, η αγαλλίαση των χριστιανών κάθε φορά που ακούνε την υπέροχη αυτήν υμνωδία.  Γιατί ο λόγος της Κασσιανής άφησε κυριολεκτικά εποχή, έμεινε μνημείο για πάντα. Πέρασε στην λαϊκή φαντασία και στον θρύλο. Έγινε συνείδηση και ιστορία.

Κλείνοντας το κείμενο αυτό αξίζει να τονιστεί ότι στην γειτονική μας Φλώρινα, στον τόπο με την άφθαστη θρησκευτική και μουσική παράδοση, η Μεγάλη Τρίτη κάθε χρόνο παίρνει μια άλλη διάσταση και ένα δικό της εντελώς ιδιαίτερο χρώμα. Την ημέρα αυτή, εκτός από τον ντόπιο πληθυσμό, συρρέει πλήθος ευσεβών χριστιανών από πολλά μέρη της Μακεδονίας για να απολαύσει το Τροπάριο της Κασσιανής, που εκτελείται από την φημισμένη χορωδία του Φιλεκπαιδευτικού Συλλόγου ‘’Ο ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ’’. Είναι ένα ξεχωριστό γεγονός στην θρησκευτική παράδοση της Φλώρινας και κατ΄ επέκταση στην παράδοση ολόκληρης της Εκκλησίας μας. -