Το Ηθικό της Ομάδας

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Καθώς πάνω στη γη υπάρχει μόνο ένα είδος ανθρώπου, το sapiens ή σοφό, ιδανικά θα όφειλε να οργανωθεί σε μια ενιαία παγκόσμια κοινότητα. Παρόλαυτά ο πληθυσμός διαιρείται σε διάφορα επίπεδα πέραν του οικογενειακού όπως τοπικό, εθνικό και διεθνές, γεγονός που πηγάζει

κυρίως από δύο σκοπιμότητες: την ομοιότητα που παρουσιάζουν τα μέλη στον πολιτισμό (πχ γλώσσα, ιστορία, θρησκεία), τη γεωγραφία, τη βιολογία (πχ. εξωτερικά χαρακτηριστικά) κλπ και την ανάγκη σύμπραξης για την επίτευξη απώτερων συλλογικών σκοπών. Από τη διάσπαση αυτή όμως ωφελούνται μόνο οι εξουσιάζοντες με βάση την αρχή "διαίρει και βασίλευε" καθώς αποδυναμώνεται η ισχύς της μάζας κι έτσι ελέγχεται αποτελεσματικότερα και ευκολότερα. Αντίθετα οι λίγοι που κατέχουν πλεονεκτική πολιτική, οικονομική ή πνευματική θέση παραμένουν ενωμένοι και για αυτό συνεχίζουν να κυριαρχούν.

Η περιχαράκωση και κατηγοριοποίηση του κόσμου υποκινείται με άμεσες και έμμεσες επιδράσεις από κέντρα εξουσίας και διαμόρφωσης γνώμης με διάφορες μεθόδους όπως υποσυνείδητα ή φανερά κίνητρα δράσης προς μια θετική για το σύνολο ενέργεια, η παρουσίαση ενός κοινού προβλήματος ή εχθρού που απαιτεί αντιμετώπιση και η προαγωγή προτύπων και εξαρτήσεων που φανατίζουν και δεσμεύουν το ελεύθερο πνεύμα. Για παράδειγμα ο αθλητικός ή θρησκευτικός φανατισμός του είναι παγκόσμιο φαινόμενο, ενώ σε εθνικό επίπεδο όλες οι χώρες διαφημίζουν εντός και εκτός συνόρων τα ιστορικά τους γεγονότα και προάγουν ανάλογα σύμβολα. Πουθενά όμως η προπαγάνδα δεν επιτυγχάνει καλύτερα αποτελέσματα από τη Γερμανία. Καθώς η χώρα επανιδρύθηκε μέσα στον 19ο αιώνα και δεν αποτελεί άμεση συνέχεια της ένδοξης Πρωσσικής ιστορίας, δεν υπάρχει η πολιτιστική υποδομή που θα απέδιδε νόημα στην άχαρη παραγωγική δύναμη του γερμανικού λαού. Η αποτυχημένη προσπάθεια του Τρίτου Βασιλείου γράφτηκε με μαύρες σελίδες με αποτέλεσμα σήμερα να αναζητούνται μανιωδώς εναλλακτικές μέθοδοι. Για το σκοπό αυτό επιστρατεύονται τεράστια ποσά από το πλεόνασμα της χώρας με σκοπό να διαφημιστεί η ειρηνικότητα και παιδεία του λαού καθώς και η επιτυχίες στον οικονομικό τομέα (με διάλυση και υφαρπαγή των υπόλοιπων οικονομιών), στον αθλητικό (με συντριβή αντιπάλων) κλπ.

Το ηθικό κίνητρο για μία κοινωνία είναι σχετικό καθώς βασίζεται στην υποκειμενική αντίληψη της αξίας του έργου της. Συνιστάται, όποιος δεν διαθέτει βαθειά μόρφωση και πνευματική εμπειρία να μην μέμφεται για τα κατορθώματά του και σίγουρα κανένας λαός συνολικά δεν είναι μορφωμένος. Αντίθετα ο καθένας οφείλει να υπερηφανεύεται ότι είναι σοφός άνθρωπος και να αναζητεί το νόημα της ζωής στο εσωτερικό μεγαλείο του και όχι σε εξωτερικά, σχετικά σύμβολα. Όλες οι διακρίσεις στον κόσμο είναι πλασματικές, είτε βασίζονται σε συμβατικές συμφωνίες (πχ. κράτη), είτε επιβάλλονται από τη φύση (πχ. ικανοί-αδύνατοι, υγιείς-ασθενείς).