Η Ανάπηρη Ελλάδα

Στη χώρα μας επικρατούν πολλές τραγελαφικές καταστάσεις και γεγονότα: εκείνοι που δε φταίνε πληρώνουν ιδιοτροπίες και εγωισμούς ολίγων, άρχοντες που υποτίθεται ότι φέρουν ευθύνη για σοβαρά θέματα, εμπαίζουν τον λαό με κάθε ευκαιρία, ενώ η παιδεία του κόσμου αναλώνεται σε υποκουλτούρα και εφημέρεια. Η μεγαλύτερη όμως συνύπαρξη
τραγωδίας και γελοιότητας απαντάται στο ζήτημα των ανάπηρων μελών της κοινωνίας. Πουθενά αλλού ένα σοβαρότατο προσωπικό ζήτημα δε συνοδεύεται από τόσο ακραία ψυχρότητα και αδιαφορία της πολιτείας.

Ως αναπηρία ορίζεται η προσωρινή ή μόνιμη αδυναμία να επιτελεσθούν οι συνήθεις λειτουργίες και οφείλεται σε μια μεγάλη ποικιλία καταστάσεων, οι σημαντικότερες από τις οποίες είναι η διανοητική και κινητική ανεπάρκεια. Ουσιαστικά οποιαδήποτε πάθηση, όταν είναι αρκετά σοβαρή, οδηγεί σε μερική ή ολική εργασιακή ανικανότητα και ο καθένας διατρέχει κίνδυνο να νοσήσει. Έχει βρεθεί ότι ένας στους τέσσερις σημερινούς εικοσάρηδες θα αναγκαστεί να συνταξιοδοτηθεί για λόγους υγείας πριν από την ηλικία των 67 ετών, ενώ ένας στους 10 θα αποβιώσει σε αυτό το διάστημα. Η αντιμετώπιση των αναπήρων καταγράφεται από τα αρχαία χρόνια και η ποιότητα αυτής αντανακλά την ποιότητα του ανθρώπου. Σε προηγμένες κοινωνίες το ζήτημα αντιμετωπίζεται με τη θεσμική κατοχύρωση και εγγύηση ενός ελαχίστου επιπέδου υγειονομικής, οικονομικής και ηθικής υποστήριξης ανάλογα με τις ιδιαίτερες ανάγκες κατά περίπτωση. Σε άκρα αντιδιαστολή, η ελληνική προσέγγιση τελευταία έχει λάβει μια δραματική διάσταση: το 2013 ο ΟΟΣΑ, που αποτελεί ένα επιφανειακό στατιστικό όργανο χωρίς καμία αρμοδιότητα, έκρινε ότι η οικονομική βοήθεια στους έλληνες αναπήρους είναι υπερβολική και πρέπει να μειωθεί και η ελληνική διοίκηση συμφώνησε άμεσα και προχώρησε στην υιοθέτηση των προτάσεων, προφανώς γιατί τα θύματα δεν είναι ικανά να διαμαρτυρηθούν λόγω της κατάστασής τους. Μέχρι τώρα στην Ελλάδα χορηγούνταν για αναπηρία ποσοστό 10% του συνόλου των συντάξεων, ενώ διεθνώς κυμαίνεται στο 20%, και για το 2015 θα επιβληθεί βίαια και απάνθρωπη μείωση στο 5% και λιγότερο. Εδώ και λίγους μήνες τα Κέντρα Πιστοποίησης Αναπηρίας έχουν λάβει προφορική, για να μην μπορεί να έλθει στη δημοσιότητα, εντολή να περικόψουν όλες τις συντάξεις, επιδόματα, διευκολύνσεις και στηρίγματα ανεξαρτήτως αιτίας και συνθηκών, ρίχνοντας τους ανάπηρους στη "χωματερή" της κοινωνίας.

Η Ελλάδα στην μακραίωνη ιστορία της γνωρίζει πολλά παραδείγματα υγειονομικής εξόντωσης, όπως τον Καιάδα των Σπαρτιατών και την εκκαθάριση του Χίτλερ, αλλά τώρα γίνεται μάρτυρας ακόμα μίας. Θύματα της ανώριμης συμπεριφοράς της πολιτείας δεν αποτελούν οι ίδιοι οι ανάπηροι, καθώς αυτοί έχουν να αντιμετωπίσουν τον πολύ μεγαλύτερο και ουσιαστικό πόνο της ασθένειας τους, αλλά οι συγγενείς και φροντιστές, γεγονός που οδηγεί σε ανάμικτα και περίεργα συναισθήματα. Η συμπεριφορά μας απέναντι στους αναπήρους είναι καθρέπτης του εαυτού, τόσο γιατί αναδεικνύει το πραγματικό μας επίπεδο όσο και γιατί όλοι είμαστε εν δυνάμει ανάπηροι. Αν και ο ορισμός ημερομηνιών είναι ανόητος, η 3η Δεκεμβρίου αποτελεί την ημέρα των ατόμων με αναπηρία και οι σχεδόν ένα εκατομμύριο πάσχοντες στην Ελλάδα έλαβαν ελάχιστη δημοσιότητα, σε σύγκριση με τους 8500 φορείς του AIDS, το 90% των οποίων είναι χωρίς συμπτώματα και "γιόρτασε" δύο ημέρες νωρίτερα.

Βαγγέλης Τσούκας