Ωκεανός αγάπης

Γράφει η Φοίβη

H αγάπη είναι ένα είδος τρέλας, λέει ο Πλάτωνας, μια ιερή τρέλα. Σήμερα μιλάμε για την αγάπη σαν να ήταν πρωτίστως μια όψη των σχέσεων και επίσης, σε μεγάλο βαθμό, σα να βρίσκεται κάτω από τον έλεγχό μας. Περιμένουμε πάντα ότι η αγάπη θα 

είναι θεραπευτική και μας εκπλήσσει το γεγονός πως ανακαλύπτουμε ότι μπορεί να δημιουργήσει βαθιά χάσματα και να οδηγήσει σε άδοξες αποτυχίες.

Θα ήταν ίσως πιο χρήσιμο να θεωρήσουμε την αγάπη λιγότερο ως όψη των σχέσεων και περισσότερο ως γεγονός της ψυχής. Της προσφέρει μια ευρύτερη οπτική. Μήπως είναι κάποιο είδος μύησης? Μήπως οδηγεί αυτόν που αγαπάει μακρυά  από τα ανθρώπινα και του προσφέρει μια γνώση του θείου? Ο Γερμανός ποιητής του πρώιμου Ρομαντισμού Νοβάλις το έθεσε αρκετά απλά: η αγάπη, λέει, δεν είναι φτιαγμένη γι’ αυτό τον κόσμο.

Η αγάπη μας μεταφέρει στο βασίλειο της θεϊκής φαντασίας όπου η ψυχή εκτείνεται και θυμάται τους ουράνιους πόθους και ανάγκες της. Φυσικά αυτό από τη σκοπιά της καθημερινής ζωής είναι τρέλλα και φαντασίωση. Όταν απαγκιστρωθούμε ωστόσο από τις φιλοσοφίες του ορθολογισμού, ίσως μάθουμε να εκτιμάμε την άποψη της αιωνιότητας που εισβάλλει στη ζωή μας σαν τρέλα, σαν τη θεϊκή παραφροσύνη του Πλάτωνα. Η ψυχή βρίσκεται εν μέρει στην αιωνιότητα και εν μέρει στο χρόνο. Η αγάπη παλινδρομεί ανάμεσα σε αυτές τις δύο διαστάσεις, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις να ζήσει και στις δύο ταυτόχρονα. Η εισβολή όμως της αιωνιότητας στη ζωή είναι συνήθως ενοχλητική γιατί ανατρέπει τα σχέδιά μας και διαταράσσει την ηρεμία που έχουμε πετύχει με τον κοσμικο ορθολογισμό.

Η αγάπη είναι πορεία από το Εγώ στο Εμείς διαμέσου του Εσύ. Ο ένας με τον άλλο, δια του άλλου, για τον άλλο. Ύπαρξη σημαίνει συνύπαρξη` λόγος σημαίνει διάλογος. Τίποτε δεν υπάρχει απομονωμένο τίποτε δεν αντιπαρατίθεται σε άλλο. Η αγάπη είναι ο συνδετικός κρίκος. Όπως το βίωσε και το κατέθεσε ο Ντοστογιέφσκι: «το κάθε τι μοιάζει με τον ωκεανό, όλα ρέουν κι’ αγγίζουν τό’να τ’άλλο` αν αγγίξεις σ’ένα μέρος, η δόνηση θα μεταδοθεί στην άλλη άκρη της γης». Τα πάντα υπάρχουν και κινούνται μέσα στην αγάπη. Έτσι φανερώνεται η θεία φύση της αγάπης: η αγάπη δίδεται, ανταπο-δίδεται και μετα-δίδεται.

Ο άνθρωπος οφείλει να μάθει την άλλη γνώση – η γνώση που μας προσφέρει η φυσική είναι ένα μονάχα είδος γνώσης – τη «δύναμη αυθεντικής αγαπητικής και ερωτικής κίνησης, ένωσης προς τα πράγματα, τον κόσμο και τα όντα». Η αγάπη είναι η πληρότητα της ελευθερίας ο έρωτας σημαίνει την αγάπη ως αλληλοπεριχώρηση της ύπαρξης. Υπάρχει επειδή θέλει να υπάρχει, επειδή αγαπάει.

Ζήσε τη ζωή λοιπόν, αγαπώντας, γιατί η ζωή έχει έναν όρο και ένα όριο. Όρος της ζωής είναι η σχέση, η αγάπη, η επικοινωνία, η συμμετοχή, ενώ το εμπόδιο είναι η σχάση, η έλλειψη επικοινωνίας, ο ατομισμός και ο εγωισμός. Το καινούργιο λοιπόν που μας επιτρέπει να ζήσουμε τη ζωή είναι η μετάβαση από τη σχάση στη σχέση, από τον εγωισμό στην αγάπη και το δόσιμο, στην αλληλοπεριχώρηση.