Τα κόκκινα αβγά και τα 2.500 χρόνια ιστορίας

Κόκκινα αβγά, τσούγκρισμα, ευχές. Οι Έλληνες και φέτος γιορτάζουν το Πάσχα, τηρώντας όλα τα πατροπαράδοτα έθιμα αναλλοίωτα. Σαν να θέλουν για λίγο να ξορκίσουν τον κακό δαίμονα που λέγεται οικονομική κρίση που τους τελευταίους μήνες έχει μπει για τα 

καλά στην καθημερινότητα όλων μας.

Πόσο παλιό είναι όμως το έθιμο το βαψίματος των αβγών σε χρώμα κόκκινο και τι συμβολίζει η επιλογή του συγκεκριμένου χρώματος;

Τα κόκκινα αβγά είναι ένα έθιμο με πάνω από 2.500 χρόνια συμβολισμού. Οι πρώτες ιστορικές μαρτυρίες συμβολισμού του αβγού στη θρησκεία χρονολογούνται το 500 π.Χ. Στην περίοδο των Αχαιμενιδών το περσικό ημερολόγιο ήταν επηρεασμένο από τον ζωροαστρισμό και η εαρινή ισημερία, η πρώτη ημέρα του ημερολογιακού τους έτους, ήταν γιορτή, όπως βλέπουμε και σε ανάγλυφο από την Περσέπολη (500 π.Χ.), όπου ευγενείς παριστάνονται να κρατούν στα χέρια αβγά. Η εαρινή ισημερία γιορτάζεται, μάλιστα, ακόμη και σήμερα με το βάψιμο αβγών και την κατανάλωσή τους.

Η πρώτη, πάντως, βεβαιωμένη χρήση του αβγού ως χριστιανικού συμβόλου τοποθετείται στη Ρωμαϊκή περίοδο. Η ρωμαϊκή θρησκεία, εξάλλου, είχε επηρεαστεί σε μεγάλο βαθμό από τις πραγματείες του Ιπποκράτη, όπου η εκκόλαψη αβγών συχνά αναφερόταν σε σύγκριση με τη γέννηση των ανθρώπων. Στο «Περί φύσεως παιδίου», συγκεκριμένα, ένα βρέφος που γεννιέται, περιγράφεται σε αναλογία με ένα κοτοπουλάκι που σπάει το κέλυφος του αβγού.

Κατά τον 1ο μ.Χ. αιώνα συναντάται για πρώτη φορά και η σύνδεση του αβγού με τις ταφές: Στη Ρώμη βρέθηκε τάφος παιδιού που χρονολογείται γύρω στο 50-175 μ. Χ. και σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, κάτω από το αριστερό χέρι του ενταφιασμένου υπάρχει το αβγό μιας κότας.

Στην νεκρόπολη του Βατικανού επίσης βρέθηκε ένα παιδί ενταφιασμένο με πλήθος κτερισμάτων, μεταξύ των οποίων και αβγά. Και εδώ οι ανασκαφείς πιστεύουν ότι το αβγό πιθανότατα ήταν ένα «σύμβολο αναγέννησης, μιας νέας ζωής που θα ισοστάθμιζε την αδικία ενός πρόωρου τέλους».

Αυτές οι δύο ταφές ίσως εκπροσωπούν τα πρώιμα χριστιανικά ταφικά έθιμα, καθώς το αβγό ήταν στενά συνδεδεμένο με την ιδέα της αναγέννησης και αυτό ήδη από τα χρόνια του Ιησού Χριστού:ζωή, θάνατος, ανάσταση.

Παρ’ όλα αυτά, δεν υπάρχουν πολλά ιστορικά στοιχεία που να συνδέουν το αβγό με τον Ιησού. Στη Βίβλο οι αναφορές είναι ελάχιστες, σύμφωνα με την ορθόδοξη παράδοση ωστόσο, η Μαρία Μαγδαληνή έφερνε βρασμένα αβγά στον τάφο του Ιησού. Τα αβγά, κατά την παράδοση πάντα, πήραν ένα φωτεινό κόκκινο χρώμα, το χρώμα του αίματος, όταν εκείνη είδε ότι ο Ιησούς είχε αναστηθεί.

Πηγή: Το Κουτί της Πανδώρας