Η παλιά Φλώρινα 1912-1979 μέσα από το φωτογραφικό αρχείο του Θ.Βογιατζή: Φλωρινιώτες στον πόλεμο του 1940

Αύριο συμπληρώνονται 72 ολόκληρα χρόνια από το έπος του 1940. Επειδή δεν υπάρχουν, δυστυχώς, φωτογραφίες από το μέτωπο του πολέμου, δημοσιεύω από το οικογενειακό μου αρχείο μια παρέα παλιών Φλωρινιωτών, της κλάσεως του 1928, που υπηρέτησαν την 

στρατιωτική τους θητεία ως κληρωτοί στην Έδεσσα τα έτη 1929-1930, δηλαδή πριν από 80 και πλέον  χρόνια. Δέκα χρόνια αργότερα, υπηρετώντας και πάλι την πατρίδα,  έλαβαν μέρος όλοι τους στον πόλεμο του 1940, στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας.

Σήμερα δεν βρίσκεται κανένας τους πλέον στην ζωή και είναι από αριστερά οι εξής: Ιωάννης Μπούτσκος (1908-1980), κοινοτικός γραμματέας και το 1949 Δήμαρχος Φλωρίνης, γείτονάς μου και παιδικός φίλος του πατέρα μου, πατέρας του αγαπητού μου φίλου, από τα παιδικά μας επίσης χρόνια, καθηγητού κ. Αναστασίου Μπούτσκου, Παντελής Λογόρης (1908-1941), υπάλληλος Αγρονομίας, σκοτώθηκε στην Αλβανία, ΄Ανθιμος Βογιατζής (1908-1992), ιδιωτικός υπάλληλος, πατέρας του γράφοντος, ο όρθιος άγνωστος, Ιωάννης Δουκέτης (1908-1994), γιατρός, προπολεμικά ιδιαίτερος γραμματέας του αειμνήστου Μακεδονομάχου και Υπουργού Γεωργίου Μόδη (1887-1975) και μεταπολεμικά γιατρός στον Καναδά, Περδίκκας Δόντσης (1908-1989), παλιός καλός ποδοσφαιριστής των προπολεμικών ομάδων της Φλωρίνης, που μετά τον πόλεμο διατηρούσε το κυλικείο του γηπέδου, Ναούμ Τσαρουχάς (1908-1949), υποδηματοποιός, Λάζαρος Σαπουντζής (1908-2004), υποδηματοποιός, ο οποίος πέθανε τελευταίος από όλους στα 96 του χρόνια, διατηρώντας δε μαζί του πολύ καλή φιλία, μου διηγούνταν συχνά και με πολύ γλαφυρότητα, διάφορα γεγονότα του πολυτάραχου 20ου αιώνα που αυτός είχε ζήσει, Θεόδωρος Σαμαράς (1908-1971), κρεοπώλης και ο τελευταίος άγνωστος.

Θα ήθελα, στην μνήμη του Παντελή Λογόρη, που έμεινε για πάντα θαμμένος στα χιονισμένα βουνά της Αλβανίας, να αντιγράψω μερικές σειρές από το ογκωδέστατο και πολύτιμο βιβλίο του Γενικού Επιτελείου Στρατού που έχω στην κατοχή μου. Στο βιβλίο αυτό περιλαμβάνονται 13.748 Έλληνες  αξιωματικοί και οπλίτες, που έπεσαν στα πεδία των μαχών κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 1940-1945. Από αυτούς, 300 περίπου που κατάγονταν από τον Νομό Φλωρίνης σκοτώθηκαν στον πόλεμο της Αλβανίας. Γράφει λοιπόν το βιβλίο: «Λογόρης Παντελής του Δημητρίου, Λοχίας: Γεννήθηκε στην Φλώρινα το 1908, του 90ου Συντάγματος Πεζικού. Φονεύθηκε στο Κιάφε Μουρίτ (Β. Κλεισούρας) στις 21 Ιανουαρίου 1941», (Γενικό Επιτελείο Στρατού-Διεύθυνση Ιστορίας Στρατού: Αγώνες και Νεκροί του Ελληνικού Στρατού κατά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο 1940-1945, έκδοση Διευθύνσεως Ιστορίας Στρατού, Αθήνα 1990, σελ.258).

Θυμάμαι όμως και τον μακαρίτη πατέρα μου, κάθε φορά που μου διηγούνταν γεγονότα του πολέμου του 1940, να αναφέρεται πάντα με συγκίνηση στον θανάσιμο τραυματισμό και στις τελευταίες στιγμές της ζωής, του από την δεκαετία του 1920 αγαπημένου φίλου του Παντελή, με τον οποίο πολεμούσαν μαζί στο 90ο Σύνταγμα Πεζικού, στην πρώτη γραμμή του μετώπου.

Το μικρό αυτό κείμενό μου, ας είναι ένα ελάχιστο αφιέρωμα στην μνήμη όλων αυτών των παλιών Φλωρινιωτών που έλαβαν μέρος στον πόλεμο του 1940, αλλά και που παρέμειναν μεταξύ τους φίλοι ως το τέλος της ζωής τους.

Θανάσης Βογιατζής

Φλώρινα 27-10-2012