Οι άνθρωποι πετροβολούν το Θεό!

Σάβ Ε΄ εβδομάδος από το πάσχα, Ιω 10,27-38

Τελειώνοντας ο Κύριος την παροιμία (= παραβολή) που είπε μετά τη θεραπεία του εκ γενετής τυφλού, στην οποία ονομάζει τον εαυτό του θύρα της ποίμνης και καλό ποιμένα, οι αντιδράσεις των Ιουδαίων που δεν τον παραδέχτηκαν έφτασαν στην

ακρότητα  να τον χαρακτηρίσουν δαιμονισμένο και στη συνέχεια ν’ αποπειραθούν να τον λιθοβολήσουν και να τον συλλάβουν, χωρίς να τα καταφέρουν. Αυτό μας λέει το ανάγνωσμα.

Έτσι με την ευκαιρία της γιορτής των εγκαινίων*, καθώς ο Κύριος περπατούσε  στη στοά του ναού του Σολομώντος,  οι αντιδραστικοί Ιουδαίοι τον περικύκλωσαν και του ζητούσαν πιεστικά·

-Απάντησέ μας, επιτέλους, και μην κρατάς μετέωρη την ψυχή μας· Εσύ είσαι ο Μεσσίας; Ζητούμε καθαρή απάντηση.

Τότε ο Κύριος τους είπε ότι απάντησή του είναι τα έργα του, που κάνει με το όνομα του πατέρα του. Αλλά σεις, λέει, επιμένετε να μην τα πιστεύετε. Υπάρχουν όμως κάποιοι που τα πιστεύουν. Αυτοί αποτελούν τα πρόβατά μου.

-Τα δικά μου πρόβατα, συνεχίζει, αναγνωρίζουν τη φωνή μου κι εγώ τα ξέρω τα πρόβατά μου και αυτά με ακολουθούν. Και εγώ δίνω σ’ αυτά ζωή αιώνια και δεν πρόκειται να χαθούν στον αιώνα και δεν θα τ’ αρπάξει κανένας από το χέρι μου. Ο Πατέρας μου που μου τα έδωσε είναι μεγαλύτερος από όλους όσοι θέλουν να τ’ αρπάξουν, αλλά δεν μπορούν να του τ’ αρπάξουν. Εγώ και ο πατέρας μου είμαστε ένα (27-30).

Στα λόγια αυτά ο Ιησούς αποκαλύπτει τη θεότητά του ολοκάθαρα. Φτάνει, λέει, ότι οι δικοί μου άνθρωποι ξέρουν ότι είμαι ο Μεσσίας και με αναγνωρίζουν και με ακολουθούν. Αν εσείς είστε ακόμη στο ερώτημα, πρόβλημά σας. Και εγώ τους ξέρω τους δικούς μου ανθρώπους και τους ασφαλίζω κοντά μου με τη δύναμή μου.

1. Τους δίνω αιώνια ζωή.
2. Δεν πρόκειται να χαθούν στον αιώνα.
3. Δεν μπορεί να τους αποσπάσει με βία κανένας από το χέρι μου (= τη δύναμή μου) ούτε άγγελος ούτε δαίμονας ούτε άνθρωπος.
4. Μου τους εμπιστεύθηκε ο πατέρας μου.
5. Ο πατέρας μου είναι δυνατότερος από όλους αυτούς, που θέλουν να τους αρπάξουν.
6. Εγώ και ο πατέρας μου είμαστε ένα.

Κατάλαβαν καλά ότι είναι ο Μεσσίας. Πήραν την καθαρή απάντηση που ζητούσαν. Πήραν όμως και ένα άλλο μήνυμα·  ότι τους κάνει πέρα, δεν τους θέλει, τους ξεχωρίζει από τους δικούς του. Και αυτός ο αποκλεισμός οφείλεται σ’ αυτούς, στην απιστία τους, όχι σ’ αυτόν. Τους αφήνει έξω από την ασφάλειά του και έξω από την αιώνια ζωή. Στο «έλεος» του πατέρα τους διαβόλου. Γι’ αυτό και θίχτηκαν και θύμωσαν και θέλησαν να τον σκοτώσουν.

Άρπαξαν λοιπόν πάλι, λέει ο ευαγγελιστής, για δεύτερη φορά, πέτρες, (την πρώτη φορά άρπαξαν πέτρες, όταν τους είπε ότι υπήρξε πριν από τον Αβραάμ) , για να τις ρίξουν πάνω του, και τους λέει ο Χριστός·

-Πολλά καλά έργα έκανα σ’ έσάς και σας έδειξα ότι είναι από τον πατέρα μου. Για ποιο από όλα αυτά μου ρίχνετε πέτρες; Και του απαντούν·

-Δεν σου ρίχνουμε πέτρες για κάποιο καλό έργο, αλλά διότι εξέφερες βλασφημία, και ενώ είσαι άνθρωπος, κάνεις τον εαυτό σου Θεό (31-33).

Σχόλιο· Αν ο Ιησούς δεν ήταν Θεός, θα δεχόταν αδιαμαρτύρητα την κατηγορία «κάνεις τον εαυτό σου θεό»; Προφανώς όχι· θα διαμαρτυρόταν και θα απέρριπτε την κατηγορία. Όταν οι άνθρωποι στα Λύστρα πέρασαν το Βαρνάβα και τον Παύλο για θεούς, οι δυο απόστολοι έσχισαν τα ρούχα τους διαμαρτυρόμενοι. Είπαν ότι δεν είναι θεοί αλλά άνθρωποι, ομοιοπαθείς με όλους τους ανθρώπους. Εδώ βλέπουμε όμως ο Ιησούς να μην αντιδρά. Να δέχεται δηλαδή σιωπηρά ότι είναι Θεός. Δεν τους λέει Γιατί με κατηγορείτε ότι έκανα τον εαυτό μου Θεό; Εγώ δεν είμαι Θεός, είμαι ένας κοινός άνθρωπος.

Επιπλέον τους απαντά ο Ιησούς·

-Δεν είναι γραμμένο στο Νόμο σας Εγώ είπα είστε θεοί; Αν εκείνους που ακούν τα λόγια του Θεού τους είπε θεούς, (και αυτό είναι αληθινό, διότι τα λόγια της Γραφής ισχύουν πάντοτε), αυτόν που ο Θεός τον γέννησε άγιο και τον έστειλε στον κόσμο τον κατηγορείτε ότι βλασφημεί, διότι είπα** Είμαι υιός του Θεού; Εάν δεν κάνω τα έργα του πατέρα μου, μη με πιστεύετε ότι είμαι ο γιός του, αλλά τουλάχιστον στα έργα μου να πιστεύετε, για να μάθετε και πιστέψετε ότι μέσα μου είναι ο πατέρας και εγώ μέσα του (34-38).

Ο ψαλμός 81 τους ανθρώπους που ακούν τα λόγια του Θεού τους ονομάζει θεούς. Τους εννοεί βέβαια θεούς με σχετική έννοια. Με απόλυτη έννοια Θεός είναι ένας. Αν λοιπόν οι άνθρωποι, τους λέει ο Ιησούς, τα δημιουργήματα του Θεού, λέγονται θεοί με σχετική έννοια, εγώ που δεν είμαι κτίσμα του αλλά Γιος του, και σαν Γιο του μου μετέδωσε  το φυσικό του χάρισμα της αγιότητος, (όπως ένας κοινός πατέρας μεταδίδει στο παιδί του λ.χ. τα σγουρά μαλλιά του), και μαζί με την αγιότητα μου μετέδωσε και όλη τη θεότητά του, γιατί βλασφημώ; Το καταλαβαίνω ότι δυσκολεύεστε να πιστέψετε, επειδή με βλέπετε άνθρωπο, αλλά από τα έργα μου που είναι έργα Θεού, οφείλετε να με πιστέψετε, διότι ο Πατέρας αποκαλύπτεται στο πρόσωπό μου και εγώ είμαι μέσα του.

Και στην απάντησή του αυτή ο Κύριος με συντομία λέει ότι·

• Τον γέννησε ο Θεός  άγιο, δηλαδή Θεό.
• Η γέννηση αναφέρεται στη θεία φύση του.
• Κάνει τα έργα του Πατέρα του.
• Η θεότητά του φαίνεται τόσο στη γέννηση όσο και στα έργα του.
• Μέσα του είναι ο Πατέρας και μέσα στον Πατέρα  του αυτός.

Δυστυχώς τη συνταρακτικότατη αυτή αλήθεια οι συνομιληταί του τη λένε βλασφημία. Τι άλλο έπρεπε να πει και να κάνει για να τον πιστέψουν ότι είναι ο Μεσσίας; Συγκαταβαίνει και τους βοηθάει να πιστέψουν, αλλ’ αυτοί τον έχουν διαγράψει. Ποιοί; οι άνθρωποι το Θεό! Κύριε, πώς το άντεξες αυτό; Μεγάλη η μακροθυμία σου.

Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης

*Κατά την εορτή των εγκαινίων ή εγκαίνια, στις 25 Χασελεύ (10 Νοεμβρίου), οι Ιουδαίοι γιόρταζαν τη νίκη των Μακκαβαίων κατά των Μακεδόνων το 166 π.Χ. Οι Μακκαβαίοι, αφού απελευθέρωσαν την Ιερουσαλήμ, καθάρισαν το ναό του Κυρίου από τα είδωλα και του έκτισαν καινούργιο θυσιαστήριο. Από τότε το γεγονός γιορταζόταν κάθε χρόνο, και η γιορτή χρησιμοποιήθηκε από τον Κύριο σαν ευκαιρία διευρύνσεως του κηρύγματός του στο λαό· Βλ. Σιαμάκη Κ., Λεξικό της Κ.Δ., λ. εγκαίνια. Σ’ αυτή την ευκαιρία έγινε και ο παραπάνω διάλογος .

** Εδώ ο Κύριος αλλάζει τη σύνταξη· αφήνει το τρίτο πρόσωπο και μιλάει καθαρά σε πρώτο πρόσωπο, ότι είναι γιος του Θεού και Θεός.