Σαν τον άθλο του Σπάρτακου

Γράφει η Φοίβη

Η επιθυμία εκφράζει τη ζωή. Η ανάγκη την επιβίωση. Η ύπαρξη μπορεί να ενώνεται με τα στοιχεία της ανάγκης και να ενδύεται το φθαρτό στοιχείο, αλλά δεν παύει ποτέ να αναζητά την κινητήρια δύναμη της ζωής.

Η επιθυμία είναι αυτό που μας ωθεί να αναζητούμε ό,τι μας λείπει.

Ξέρετε το κινέζικο παιχνίδι, το
τετράγωνο πλαίσιο με τις μικρές ψηφίδες επάνω στις οποίες είναι χαραγμένα γράμματα του αλφαβήτου η μέρη μιας ζωγραφιάς και μπορούν να μετακινούνται, διότι στο πλαίσιο υπάρχει κι ένα τετραγωνάκι που είναι κενό. Η «τρύπα» αυτή επιτρέπει να γλιστρά κανείς τις μικρές ψηφίδες την μια μετά την άλλη, μέχρις ότου καταφέρει να σχηματίσει μια λέξη η να συνθέσει μια ζωγραφιά. Το παιχνίδι μπορεί και λειτουργεί χάρη σε αυτή την απουσία, αυτή την έλλειψη. Το ίδιο και εμείς. Έχουμε ένα κενό, μια έλλειψη που ψάχνουμε να καλύψουμε, χωρίς να το πετυχαίνουμε ποτέ. Όπως στο κινέζικο παιχνίδι, το κενό μας μεταφέρεται αλλού, πάντοτε αλλού, μέσα στην τραγική και ιλαρή εμπειρία της ζωής.

Η γνήσια αυθεντική αναγνώριση των επιθυμιών επιτρέπει την αναγνώριση των ορίων μας. Συνειδητοποιούμε την αδυναμία να τις αγγίξουμε δίχως να τις καταστρέψουμε. Ο έρωτας χάνει το θεϊκό του στοιχείο και εκπίπτει σε καταναλωτικό σεξ. Η γνώση περιορίζεται στο μερικό και γίνεται πληροφορία. Η επιθυμία για αγάπη γίνεται εξάρτηση. Η επιθυμία για αθανασία εκπίπτει σε πράξεις φιλοδοξίας και ματαιοδοξίας. Η επιθυμία για την ένωση με το απόλυτο διαστρεβλώνεται σε εξασφάλιση δύναμης, μέσα από την εμπλοκή με μηχανισμούς εξουσίας.

Είναι φορές που συγχέουμε την ανάγκη με την επιθυμία. Τι είναι η ανάγκη? Η πιο βασική είναι η αναπνευστική. Η ανάγκη μας φέρνει σε επαφή με ένα αντικείμενο που υπόσχεται ευχαρίστηση. Η επιθυμία είναι διαψυχική συνάντηση με τον άλλο. Είναι μια δυναμική, μια ώθηση, μια πηγή που μας σπρώχνει στη ζωή και στην αναζήτηση των άλλων οι οποίοι, κι αυτοί, μας καλούν. Ατέλειωτη πορεία. Η επιθυμία είναι ώθηση σε κάτι που δεν μπορεί να περιγραφεί, που πάντα λείπει...Μας κάνει να ζούμε στο αέναα ημιτελές και την αντίφαση.

Κανείς δεν μπορεί να φανταστεί πόσο ανυπόφορη είναι η σοφία του Τριζονιού Που Μιλάει, για έναν Πινόκιο που έχει αποφασίσει να παραμείνει ξύλινος.

Η κατεύθυνση που υποδεικνύεται από την επιθυμία είναι τρομαχτική και θαυμάσια, βασανισμένη και χαρούμενη, παράλογη και αναγκαία, σαν την προσπάθεια των σολομών που ανεβαίνουν αντίθετα το ποτάμι, επιστρέφοντας εκεί από όπου ξεκίνησαν. Πίσω από την παράδοξη γλώσσα της επιθυμίας δεσπόζει μια ψυχολογική επανάσταση, μια επανάσταση του ατόμου, τόσο εντυπωσιακή σαν μια «Έξοδος», τόσο ονειροπόλα και επική σαν τον άθλο του Σπάρτακου.

Δεν υφίσταται αρνητική επιθυμία. Είναι πάντα θετική. Η αρνητική επιθυμία εκφράζει τη συντριβή της επιθυμίας από την ανάγκη, που ζητά την άμεση ικανοποίησή της. Είναι η βρεφική απαίτηση των απλωμένων χεριών. Η ανικανοποίητη υστερική απαίτηση για συνεχή φροντίδα. Η εξάρτηση είναι η άρνηση του ονείρου. Η εξάρτηση είναι η μασκαράτα που φοράνε οι άνθρωποι για να κουκουλώσουν την απουσία της ελευθερίας, την άρνηση της ζωής. Ενώ η επιθυμία επιτρέπει την «ονειρική» θέαση του κόσμου, αφού ακατάπαυστα αναζητεί την αλήθεια, την ομορφιά και τη γνώση. Αντιστοιχεί σε νέους ανθρώπους ανεξαρτήτως ηλικίας που κρατούν άσβεστη τη λαχτάρα τους για ζωή στην πληρότητά της.