Γράφει ο Δημήτρης Μεκάσης
Η γυναίκα είχε συγκεκριμένους ρόλους στην Φλωρινιώτικη κοινωνία το πρώτο μισό του 20ου αιώνα. Ο πιο βασικός της ρόλος ήταν να είναι υπάκουη στον αφέντη της, τον σύζυγό της. Τότε υπήρχαν αρκετές
θρησκευτικές κοινότητες στην πόλη μας, και κάθε μια είχε το δικό της πολιτισμό. Χριστιανοί, μουσουλμάνοι, εβραίοι και τσιγγάνοι ζούσαν όλοι μαζί, σε μια πόλη μικρή, σαν την Φλώρινα. Κάθε θρησκευτική κοινότητα χαρακτηριζόταν και ως εθνική, καθώς κάθε μια είχε τον δικό της πολιτισμό, τα δικά της ήθη και έθιμα και τους δικούς της άγραφους νόμους. Η θέση της γυναίκας, όμως ήταν αρκετά χαμηλά από αυτήν του άνδρα σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες. Βέβαια υπήρχαν διαφορές, που οφείλονταν στην αστικοποίηση. Σε μια αστικοποιημένη οικογένεια η θέση της γυναίκας ήταν καλύτερη. Όμως αυτό που ίσχυε σε όλες τις θρησκευτικές κοινότητες ήταν το ποιόν του συγκεκριμένου άνδρα. Αν ήταν άξεστος ο άνδρας ή μέθυσος, ήταν τύραννος προς την γυναίκα του και κέρβερος για όλη την οικογένειά του. Αντίθετα ο κοινωνικά μορφωμένος άνδρας, ο σωστά θρήσκος, ήταν ήπιος προς όλους.
Δεν γνωρίζουμε πολλά για τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες της πόλης μας, γι αυτό θα ασχοληθούμε μόνο με την χριστιανική κοινότητα. Οι χριστιανές ήταν κυρίως νοικοκυρές και ασχολιόνταν αποκλειστικά με το νοικοκυριό. Και όσες ήταν γυναίκες γεωργών και κτηνοτρόφων είχαν ταυτόχρονα και τις αγροτικές δουλειές. Οι γυναίκες ήταν υπηρέτριες, αλλά και μάνες. Δεν είχαν δικαιώματα, παρά μόνο υποχρεώσεις. Ήταν όμως πιστές και είχαν μια ξεχωριστή σχέση με την εκκλησία. Στην Φλώρινα μάλιστα είχαν και γιορτή της γυναίκας και της μάνας. Οι γυναίκες της πόλης γιόρταζαν την ημέρα της Υπαπαντής, στις 2 Φεβρουαρίου. Την ημέρα αυτή πήγαιναν στην εκκλησία και μετά έπιναν τον καφέ τους στα σπίτια φιλενάδων, όπου τηγάνιζαν τηγανίτες και τις έτρωγαν με μέλι ή ζάχαρη. Οι γυναίκες που γιόρταζαν την Υπαπαντή δεν ήταν ούτε επαναστάτριες ούτε φεμινίστριες. Ήταν πιστές χριστιανές, που τιμούσαν την παράδοση και αρκούνταν να ζουν με τον παλιό τρόπο ζωής.
Τα χρόνια όμως πέρασαν και η εξέλιξη άρχισε να αλλάζει την παλιά νοοτροπία. Μετά τους πολέμους ο κόσμος άλλαξε. Και ο δυτικός κόσμος και ο ανατολικός μιλούσαν πια για την νέα θέση της γυναίκας στην κοινωνία. Η Φλώρινα δεν άργησε να αφομοιώσει τις νέες απόψεις. Ήταν οι νέες γυναίκες, που μετά το 1960, άρχισαν να πληθαίνουν στους χώρους εργασίας. Αυτές δειλά, δειλά μιλούσαν για κάποια δικαιώματα. Τα δικαιώματα της εργαζόμενης γυναίκας, την μάνας και της νοικοκυράς.
Εκείνη την εποχή, καθιερώθηκε την δεύτερη Κυριακή του Μαΐου, να γιορτάζεται η γιορτή της μητέρας, που ήταν γιορτή αγάπης προς την μάνα και την γυναίκα. Και επειδή η γιορτή αυτή μας ήρθε από το εξωτερικό, άρχισε σιγά, σιγά να ξεχνιέται η γιορτή της γυναίκας την Υπαπαντή. Οι μοντέρνες νέες γυναίκες προτιμούσαν την ξενόφερτη αυτή γιορτή και όχι την παραδοσιακή. Η γιορτή αυτή έγινε αποδεκτή και από τους άνδρες και έδειχναν την αγάπη τους προς τις γυναίκες με διάφορα δώρα και ανθοδέσμες.
Οι γυναίκες όμως δεν ζητούσαν μόνο αγάπη. Ζητούσαν και τα δικαιώματά τους. Το φεμινιστικό κίνημα των ΗΠΑ και της Ευρώπης μετά από πολλούς αγώνες κατόρθωσε να πείσει τον ΟΗΕ να θεσμοθετήσει την Ημέρα της Γυναίκας την 8η Μαρτίου. Το κατόρθωσαν το 1977. Η μέρα αυτή είναι ημέρα αγώνα για τα δικαιώματα των γυναικών.
Στην πορεία που ακολουθήσαμε, αρχικά η ημέρα της γυναίκας γιορταζόταν την ημέρα της Υπαπαντής, στην εκκλησία. Σε μια κοινωνία όπου η θρησκεία έπαιζε σπουδαιότατο ρόλο, η θέση της γυναίκας ήταν όπως την ήθελε η Ορθοδοξία εκείνη την εποχή. Σήμερα την ημέρα της Υπαπαντής γιορτάζει η θεοσεβούμενη γυναίκα που υποτάσσεται στον Θεό και στην οικογένεια της.
Η «Γιορτή της Μητέρας», είναι ξενόφερτη γιορτή. Είναι ημέρα συμπάθειας και αγάπης προς την μητέρα. Γιορτάζει η μάνα που αναζητά αγάπη και από τα παιδιά της και τον σύζυγός της.
Η «Ημέρα της Γυναίκας» είναι και αυτή ξενόφερτη γιορτή. Είναι η γιορτή της γυναίκας που αγωνίζεται για τα δικαιώματά της, στην οικογένεια, στην εργασία και στην κοινωνία. Είναι ημέρα γιορτής του αγώνα των γυναικών για ίσα δικαιώματα.
Δημήτρης Μεκάσης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου