Στη στιγμή της κρίσης και της ευκαιρίας

Γράφει η Φοίβη

Σ’ ένα κόσμο που ολοένα γίνεται πιο απάνθρωπος – σ’έναν κόσμο που φαινομενικά ελέγχεται από τους ψυχαναλυτές, τις στατιστικές και τις μηχανές – η ανάγκη για σκεπτόμενους ανθρώπους που επιμένουν στην ύψιστη αξία της ελευθερίας, είναι άμεση. Σ’ ολόκληρη την ανθρωπότητα, 

τίποτα δεν είναι πιο αποφασιστικής σημασίας από τις ελεύθερες πράξεις εκλογής που γίνονται από πρόσωπα προικισμένα με λόγο και συνείδηση. Ως ανθρώπινες υπάρξεις επηρεαζόμαστε από το περιβάλλον και τις ασυνείδητες διαθέσεις μας, όμως ποτέ δεν υποδουλωνόμαστε τελειωτικά σ’αυτά τα πράγματα. Παραμένουμε ελεύθεροι. Ας μην παραιτούμαστε από αυτή μας τη «βασιλική εξουσία» από δειλία η έλλειψη φαντασίας. Ενώ τα άλλα όντα ενεργούν από ένστικτο, το ανθρώπινο ον στέκεται με πλήρη επίγνωση στο σημείο του καιρού, στη στιγμή της κρίσης και της ευκαιρίας – και διαλέγει. Μόνο με την άσκηση αυτής της δύναμης, της ελευθερίας εκλογής, ο άνθρωπος γίνεται άνθρωπος πραγματικά.

«Όπως λοιπόν, όταν μαθαίνουμε τη ζωγραφική τέχνη, και ο δάσκαλος τοποθετεί στον πίνακα κάποια ωραία μορφή, που το κάλλος της πρέπει να μιμηθούμε στην κάθε ζωγραφιά μας, ώστε όλων οι πίνακες να είναι ωραίοι, σύμφωνα με το υπόδειγμα του κάλλους που μας δίδεται, κατά τον ίδιο τρόπο πρέπει να κάνουμε και εμείς, επειδή καθένας μας είναι ζωγράφος της ζωής του. Τεχνίτης αυτής της δημιουργίας είναι η ελευθερία και χρώματα, για ν’αποτελειώσουμε την εικόνα, οι αρετές».

Για να κερδίσεις ένα στοίχημα προοπτικής και να τρέψεις το αδιέξοδο σε ευκαιρία οφείλεις να πάρεις απόσταση από τους περιορισμούς των συγκυριών ώστε να τις γυρίσεις στο ιστορικό ρεύμα που τις γέννησε και τις τροφοδοτεί. Το ρεύμα της εποχής είναι η συμμετοχή στην παγκοσμίωση και το ζητούμενο ένα ενεργό ατομικό και συλλογικό υποκείμενο ικανό να κινηθεί δυναμικά και απροκάληπτα εντάσσοντας τις ανάγκες του στα αιτήματα των καιρών και διεκδικώντας μέρισμα χρησιμότητας στο δίκτυο της γενικευμένης επικοινωνίας.

Ο Ντοστογιέφκι είπε ένα από τους ωραιότερους λόγους όλων των αιώνων: «Τον κόσμο θα τον σώσει η ομορφιά». Και δεν εννοούσε βέβαια την αισθητική η καλλιτεχνική ομορφιά, αλλά την ομορφιά της Αλήθειας. Πρέπει να έχεις έρωτα για την αλήθεια, που είναι κάποιος και όχι κάτι, για να ανακαλύπτεις την ομορφιά της. Και η αλήθεια που είναι ελευθερία και που η «γνώση» της είναι ασκητική, είναι πάντοτε ωραία, είναι όμορφη από μόνη της, γιατί είναι αλήθεια ζωής και η ομορφιά βρίσκεται στην αλήθεια της ζωής, χωρίς να μπορούμε να προσθέσουμε τίποτα στην ομορφιά της, που ανακαλύπτεται μόνο στα μάτια εκείνων που την αναζητούν με ειλικρίνεια και αγάπη.  

(Φωτο: Robert Capa-Πρωτοπόρος της φωτοδημοσιογραφίας)