«Δίνεις απαντήσεις
στη βαθειά καρδιά μου μ’αυτά που λες!...», έκανα, λέει η Μάρω Βαμβουνάκη, στην
έκδοση από τον «Αρμό», της συζήτησής της με τον Αλέξανδρο Κατσιάρα.
Μ: Στον Ελλαδικό χώρο μεσουρανούν τέτοιες αντιλήψεις,
γίνονται προσπάθειες η
Εκκλησία να οργανωθεί όπως το κράτος και τα κόμματα. Την
ίδια στιγμή που πολλοί, και ιδιαίτερα πολιτικοί, της αρνούνται να έχει άμεσο
πολιτικό ρόλο, της αναγνωρίζουν όμως έναν κοινωνικό και πνευματικό ρόλο, λες
και η ανάμειξη με την πολιτική γίνεται πάντοτε άμεσα με διαφανείς και
συγκεκριμένες παρεμβάσεις. Αλλά δεν είναι ωμή η χρήση της Εκκλησίας για
πολιτικούς λόγους, όταν μιλούν για τη δημιουργία στα Βαλκάνια ορθόδοξου τόξου?
Α: Λες και η προώθηση μιας ιδεολογίας η μια πνευματική
αποστολή είναι εκ των προτέρων απαλλαγμένη από πολιτικές και εξουσιαστικές
προεκτάσεις. Και μόνο η αίσθηση που προέρχεται από δημοσκοπήσεις, ακόμα και όταν
δείχνει ότι οι πολίτες εμπιστεύονται την Εκκλησία περισσότερο απ’ό,τι τους
πολιτικούς, είναι μια τραγωδία γι’αυτό τον λαό, ο οποίος δέχεται να συγκρίνει
την Εκκλησία σε αναφορά με τα κόμματα. Να βάλει στο ίδιο σακί τους επισκόπους
με τους πολιτικούς. Αυτό για μένα αρκεί για να δεις πόσο αυτός ο λαός έχει
πλέον χάσει την παράδοσή του και αποδεικνύει ότι η Εκκλησία έχει
πολιτικοποιηθεί. Αυτά είναι στοιχεία της εκκοσμίκευσης. Ακόμα, σχετικά με την
ερώτησή σου, η Εκκλησία δεν διαγράφει τόξα, και προπαντός εναντίον κανενός. Η
Εκκλησία δεν είναι ανάχωμα κανενός, παρεκτός του θανάτου. Αλλά και αν δούμε
ιστορικά την πραγματικότητα, τα Βαλκάνια ποτέ δεν ήταν χώρος χωρισμένος σε
ζώνες στις οποίες κατοικούσαν αμιγείς πληθυσμοί. Απεναντίας, η έξαρση των
εθνικισμών, από τα τέλη του δέκατου όγδοου αιώνα, έφερε οδυνηρές εμπειρίες
στους λαούς των Βαλκανίων, τους οδήγησε σε εμφύλιους πολέμους που τις συνέπειές
τους ζούμε μέχρι σήμερα.
Μ: Εμφύλιους πολέμους? Τι εννοείς?
Α: Αν και ομόδοξοι πολεμούσαν ο ένας τον άλλο. Όταν ο
ορθόδοξος Ελληνισμός πολεμά με τον ορθόδοξο Βούλγαρο, δεν είναι αδελφοκτόνος
πόλεμος? Δεν υπερτερούν τότε ιστορικά συμφέροντα έναντι της αγάπης και της
ελευθερίας? Αλλά πέρα από αυτό, ακόμα
και αν η Εκκλησία είχε λόγο πολιτικό, αυτό δεν μπορεί να της δώσει την ειδοποιό
διαφορά που ζητάμε, γιατί και άλλοι φορείς, και κυρίως η πολιτεία, διεκδικούν
να είναι οι μοναδικοί εκφραστές της πολιτικής βούλησης του λαού.
Μ: Υπάρχει και μια άλλη αντίληψη, διαδεδομένη σε πολλούς,
σύμφωνα με την οποία κύρια αποστολή της Εκκλησίας θεωρείται η διάσωση των
εθνικών παραδόσεων, δηλαδή της υποστάσεως και της ταυτότητας του έθνους, εν
προκειμένω του ελληνικού, αλλού του σερβικού, αλλού του ρωσικού, κλπ. Θεωρούν,
για να επιστρέψουμε στα δικά μας, αυτή τη διάσωση της λεγόμενης «ελληνοχριστιανικής
παραδόσεως» ως ουσιαστικό έργο της Εκκλησίας. Συχνά μάλιστα προβάλλεται αυτό
και από τους «εκπροσωπούντες» την Εκκλησία ως κύριο μέλημά της.
Α: Επακόλουθο αυτού φαντάζομαι είναι το γεγονός ότι στα
κηρύγματα των εκκλησιαστικών είναι περισσότερες οι αναφορές στο έθνος απ’ό,τι
στον Χριστό...Μιλάνε ως να αντλούν την ύπαρξή τους από το έθνος. Λένε ότι ο
ρόλος της Εκκλησίας είναι να συντηρεί την «πνευματική ταυτότητα του λαού», την
οποία ταυτίζουν με την εθνική!
Μ: Μιλούν σαν να μην μπορεί να υπάρξει η Ορθοδοξία τελικά
δίχως τον Ελληνισμό.
Α: Πάντως ο Ελληνισμός μεγαλούργησε στην αρχαία Ελλάδα και
χωρίς την Ορθοδοξία, εκτός και αν κάνω λάθος. Φλέρταρε με τα βάθη της Ανατολής,
κατέκτησε τη Ρώμη, και από εκεί πέρασε, αν και κακομεταφρασμένος, στη Δύση. Και
έχει τη δική του συμβολή ακόμα και στον ανθρωπισμό, στην αναγέννηση, στο
διαφωτισμό, στους νεώτερους χρόνους. Κανείς, πιστεύω, αυθεντικός χριστιανός δεν
θα μπορούσε να υποστηρίξει ότι ο Ελληνισμός είναι μονοπώλιο της Εκκλησίας,
μολονότι στον βαθμό που «εκκλησιοποιήθηκε» ανοίχθηκε ακόμα περισσότερο στην
Οικουμένη.
Ακολουθεί
συνέχεια – (μέχρι να κλείσει ο κύκλος των ερωτο – απαντήσεων από το κεφάλαιο:
«Επίγειοι έρωτες» του βιβλίου: «Όταν ο Θεός πεθαίνει – μια συζήτηση».
ΟΡΘΟΔΟΞΟΣ
BLOGGER
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου