H ψυχή και το λουλούδι

               

 Herbert List, 1937, Σαντορίνη

Γράφει η Φοίβη

Εάν θέλουμε να φροντίσουμε την ψυχή και εάν γνωρίζουμε ότι η ψυχή τρέφεται από την ομορφιά, τότε θα πρέπει να κατανοήσουμε σε βάθος την ομορφιά και να της δώσουμε εξέχουσα θέση στη ζωή μας.

Σε έναν κόσμο όπου παραμελείται η ψυχή, η ομορφιά μπαίνει τελευταία στον κατάλογο των προτεραιοτήτων. Ο σαφής υπαινιγμός είναι ότι η τέχνη είναι επουσιώδης τομέας: χωρίς τεχνολογία δεν μπορούμε να ζήσουμε, αλλά χωρίς ομορφιά μπορούμε. 

Η ομορφιά βοηθάει την ψυχή με το δικό της περίεργο τρόπο ύπαρξης. Η ομορφιά, για παράδειγμα, είναι κάτι που μας εντυπωσιάζει, μας καθηλώνει. Είναι σημαντικό για την ψυχή να βγει από τον αγώνα δρόμου της καθημερινότητας για να στοχαστεί πάνω στις άχρονες και τις αιώνιες πραγματικότητες.

Ο Βίκτωρ Φράνκλ στο βιβλίο του: «Η αναζήτηση του Νοήματος από τον άνθρωπο», περιγράφει πως οι Γερμανοί που τον κρατούσαν αιχμάλωτο σε στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, του έδιναν για φαγητό ένα πιάτο με βρωμόνερο όπου επέπλεε ένα κεφάλι ψαριού. Εκπαίδευσε τον εαυτό του ώστε να βλέπει αυτό το γεύμα όμορφο και λαχταριστό, και όχι ως ένα σιχαμερό παρασκεύασμα. Και αυτή η ικανότητά του να βλέπει παντού την ομορφιά συνέβαλε σε σημαντικό βαθμό στο να καταφέρει να παραμείνει ζωντανός μέσα σε εκείνο το φρικτό στρατόπεδο. Μας υπενθυμίζει ότι, αν εστιάσουμε τον νου μας σε άσχημες σκέψεις, τότε θα προσελκύσουμε ακόμα περισσότερη ασχήμια στις σκέψεις, τα συναισθήματα, και τελικά σε ολόκληρη τη ζωή μας. Επιλέγοντας να διατηρήσουμε αυτό το μικρό κομμάτι ελευθερίας ακόμα και μέσα στις χειρότερες συνθήκες, μπορούμε να μεταβάλλουμε τον κόσμο μας με την ενέργεια της ικανοποίησης και της ομορφιάς, και να διατηρήσουμε την ευκαιρία να γίνουμε ανώτεροι από τις περιστάσεις. 

Όταν ο άνθρωπος εκτιμάει την ομορφιά, αφήνει ανοιχτή τη δίοδο στα πράγματα να αναδεύσουν την ψυχή. Εάν μας επηρεάσει η ομορφιά, τότε η ψυχή είναι ζωντανή μέσα μας, επειδή το μεγάλο ταλέντο της ψυχής είναι να αφήνεται στις επιρροές. Η λέξη «πάθος» σημαίνει βασικά «το να σε επηρεάζουν», και το πάθος αποτελεί τη βασική ενέργεια της ψυχής. Ο Ρίλκε, ο γνωστός ποιητής, περιγράφει τη δύναμη του πάθους χρησιμοποιώντας την εικόνα ενός λουλουδιού που το παρομοιάζει με τους μυώνες. Δεν σκεφτόμαστε συχνά ότι είναι δύναμη η δυνατότητα να επηρεαστούμε και ότι μοιάζει με το έργο ενός ισχυρού μυώνα. Για την ψυχή, όμως, όπως και για το λουλούδι, αυτό είναι το σκληρότερο έργο και ο βασικός της ρόλος στη ζωή μας.

Δεν είναι αναγκαστικός ο πόλεμος ανάμεσα στην τεχνολογία και την ομορφιά η ανάμεσα στη φροντίδα της ψυχής και την ανάπτυξη του πολιτισμού. Η επιστήμη έχει τη δυνατότητα απόκτησης ψυχικού βάθους όπως η τέχνη και η θρησκεία. Όμως εδώ και πολύ καιρό έχουμε καλλιεργήσει τους τομείς αυτούς χωρίς να θεωρούμε την ψυχή σημαντικό παράγοντα και ως εκ τούτου συναντάμε την ψυχή μόνο στα προβλήματα προσαρμογής και στις βαθειά εδραιωμένες νευρώσεις. Ήρθε ο καιρός να αρχίσουμε να οικοδομούμε έναν πολιτισμό που θα δείχνει ευαισθησία στα ζητήματα της καρδιάς.