Φώτης Πολυμέρης (1920-2013): Ο τελευταίος των μεγάλων τροβαδούρων

Γράφει ο Θανάσης Βογιατζής

       Πριν από λίγες ημέρες, με μεγάλη μας λύπη πληροφορηθήκαμε από τα δελτία ειδήσεων, ότι έφυγε από την ζωή σε ηλικία 93 ετών, ο τελευταίος των μεγάλων τροβαδούρων,  ο μοναδικός  Φώτης  Πολυμέρης,  μια  από τις  ομορφότερες φωνές του ελληνικού πενταγράμμου. Έφυγε ο Πολυμέρης, ο εξαίρετος καλλιτέχνης, ο σεμνός και ευγενής  άνθρωπος, που ήταν η ζωντανή ιστορία του ελληνικού τραγουδιού, παίρνοντας μαζί του και μια ολόκληρη εποχή, αγνή και ρομαντική. Έφυγε  ο τραγουδιστής της αγάπης με την αρχοντική

εμφάνιση, παίρνοντας  μαζί του και μια Ελλάδα που οι άνθρωποί της, παρά τους πολέμους και τις δυσκολίες που αντιμετώπιζαν, διακρίνονταν για την σεμνότητα, την ανιδιοτέλεια, το ήθος, την ευγένεια  και  την αρχοντιά, αξίες  που  στην δική  μας σκληρή και  πεζή εποχή όλο και  λιγοστεύουν.

         Από τo 1935 που ξεκίνησε ο Πολυμέρης την καταπληκτική του καριέρα και για πολλές δεκαετίες, με την εκφραστική και αισθαντική φωνή του, που κανείς άλλος τραγουδιστής δεν μπόρεσε όχι να μιμηθεί, αλλά ούτε καν να την πλησιάσει, συγκινούσε τους χιλιάδες θαυμαστές του στην Ελλάδα και στο εξωτερικό. Συνεργάσθηκε επίσης με τους μεγαλύτερους συνθέτες και τραγουδιστές της εποχής του, όπως τους Αττίκ, Σουγιούλ, Δανάη, Μένδρη, Γούναρη, Μπελίντα, Μωράκη και άλλους, αλλά και με μεγάλους ρεμπέτες, Τσιτσάνη, Βαμβακάρη, Μητσάκη, Χιώτη, Παπαϊωάννου  κ.λπ.

           Ο Πολυμέρης στην μακρόχρονη καλλιτεχνική του πορεία, τραγούδησε 400 περίπου  νοσταλγικά διαχρονικά τραγούδια, που τα ερμήνευσε με την κιθάρα του, 100 από τα  οποία είχε γράψει και συνθέσει ο ίδιος και όλα διακρίνονται για τους εξαίρετους στίχους και την υπέροχη μελωδία τους. Τι να πρωτοθυμηθούμε από τα όλο ευαισθησία και ρομαντισμό αυτά τραγούδια, που από το 1965  αρχίσαμε να συλλέγουμε  σε δίσκους βινυλίου των 45 και 33 στροφών, τα πιο πολλά από αναπαραγωγές δίσκων γραμμοφώνου των 78 στροφών σε πρώτες εκτελέσεις  και  που συχνά εδώ και 50 χρόνια μας μαγεύουν με την βελούδινη  φωνή του: Ποτέ δεν ζει η αγάπη αιώνια (1937), Παλιές αγάπες (1950), Άστα τα μαλάκια σου (1951),  Έσβησε ένας μεγάλος έρωτας (1945), Η κιθάρα του πατέρα (1951), Το βαλς της μοναξιάς (1947), Το τραγούδι του αλήτη (1947), Ας ήξερα τι κρύβεις στην καρδιά σου (1950), Ένα μπουκέτο μενεξέδες (1947), Το σοφεράκι (1950), Μητέρα (1949), Προσευχή (1947), Για μας κελαηδούν τα πουλιά (1939), Θα γυρίσει κι ο τροχός (1951), Λίγες καρδιές αγαπούνε (1944) και δεκάδες άλλα, από  μια αξέχαστη γεμάτη ρομαντισμό  εποχή.    

         Θυμόμαστε όμως με συγκίνηση, αν και έχουν περάσει 40 περίπου χρόνια από τότε, τις πολύ όμορφες και  ενδιαφέρουσες  συνεντεύξεις  που  έδινε σε  διάφορες ραδιοφωνικές εκπομπές, ο γλυκύτατος και καλόκαρδος αυτός καλλιτέχνης, για την ζωή του  και  για  το ελληνικό τραγούδι.

         Ο Πολυμέρης,  μαζί με τους δύο άλλους αξέχαστους τροβαδούρους της παλιάς Αθήνας, που έχουν φύγει από την ζωή εδώ και πολλά χρόνια, τον Νίκο Γούναρη  (1915-1965)  και  τον  Τώνη  Μαρούδα  (1920-1988),  έτερψαν  με  τις ξεχωριστές φωνές τους, τις αξεπέραστες  ερμηνείες τους  και τα αθάνατα τραγούδια τους γενεές  ολόκληρες, γι αυτό και θα μείνουν για πάντα στις καρδιές μας.

          Μας άφησε όμως και ένα υπέροχο πολυσέλιδο αυτοβιογραφικό του βιβλίο, το  οποίο  έχουμε  στην  βιβλιοθήκη  μας, όπου με τρόπο πολύ γλαφυρό αναφέρεται στην ζωή του, που είναι συγχρόνως και η ιστορία του ελληνικού τραγουδιού  και  των ανθρώπων του και καλύπτει όλο σχεδόν τον 20^ο αιώνα. Από τις σελίδες του  περνούν και πολλά ενδιαφέροντα ιστορικά γεγονότα που ο ίδιος έζησε, στην διάρκεια της μακρόχρονης  ζωής του.

           Για την ιστορία αξίζει να αναφέρουμε και κάτι που έχει σχέση με την Φλώρινα. Όπως μου έχει πει ο εκλεκτός μου φίλος, λαογράφος και ιστορικός της Φλώρινας, κ. Λάζαρος  Μέλλιος, όταν ο Πολυμέρης  υπηρετούσε  την στρατιωτική του θητεία, κατά την δεκαετία του 1940 στα Ιωάννινα, έτυχε να υπηρετεί εκεί και ο συμπολίτης μας, μακαρίτης εδώ και πολλά χρόνια, Θωμάς (Μάκιας) Παπαστεφάνου (1920-1971). Ο Παπαστεφάνου, τον οποίο γνώριζα και εγώ προσωπικά, ήταν μέλος της χορωδίας του «Αριστοτέλη» και σύμφωνα με τις μαρτυρίες του κ. Μέλλιου και άλλων παλιών χορωδών, είχε μια καταπληκτική  φωνή τενοροβαρύτονου. Συνδέθηκαν λοιπόν μεταξύ τους με δυνατή φιλία και κάνανε μαζί θαυμάσια ντουέτα. Τελειώνοντας την στρατιωτική τους θητεία και γνωρίζοντας ο Πολυμέρης τις σπάνιες φωνητικές δυνατότητες του Παπαστεφάνου, πρότεινε σε αυτόν να πάει μαζί του στην Αθήνα για να ασχοληθεί επαγγελματικά με το τραγούδι. Δυστυχώς ο Παπαστεφάνου δεν θέλησε, αλλά προτίμησε καριέρα δημοσίου υπαλλήλου, στερώντας έτσι την Φλώρινα και όχι μόνο, από έναν ενδεχομένως μεγάλο τραγουδιστή. Θα πρέπει επίσης να γράψουμε, ότι όπως αναφέρει ο Πολυμέρης στο πολύτιμο με τις αναμνήσεις του  βιβλίο, σε μια περιοδεία του  στην επαρχία  με τον περίφημο θίασο του Αττίκ, τα τελευταία προπολεμικά χρόνια, είχε επισκεφθεί   και την Φλώρινα, όπου  τραγούδησε. 

      Τελειώνοντας, αντιγράφω την τελευταία παράγραφο από τον επίλογο του  εξαιρετικού βιβλίου,  του  σημαντικού και σεμνού αυτού καλλιτέχνη, όπου γράφει τα εξής:  «Η ζωή είναι χρέος, είναι καθήκον, είναι υπευθυνότητα και όπως τα φέρει ο Θεός. Φτάνει ο κάθε τίμιος άνθρωπος να κάνει το χρέος του με αγάπη για τον συνάνθρωπό του», (Φώτη  Πολυμέρη: Των αναμνήσεων  η λιτανεία, εκδ. «Άγκυρα», σελ. 275, Αθήνα 2003).

          Καλό σου ταξίδι αγαπημένε μας Φώτη, σε ευχαριστούμε για όσα μας πρόσφερες, θα μείνεις για πάντα στις καρδιές μας και με τις  ανεπανάληπτες ερμηνείες σου  θα μας συντροφεύεις σε όλη μας την ζωή.-

Θανάσης  Βογιατζής

Φλώρινα 15-6-2013