Δευτέρα 10 Νοεμβρίου 2014

Με αφορμή το ατύχημα στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας

Το χθεσινό ατύχημα στον ΑΗΣ Πτολεμαΐδας φέρνει για άλλη μια φορά στην επιφάνεια το θέμα της ασφαλούς λειτουργίας των βιομηχανικών μονάδων. Τη συζήτηση αυτή, δυστυχώς, αποφεύγουμε να την κάνουμε στη χώρα μας, ιδιαίτερα κατά τα τελευταία χρόνια, περίοδο κατά την οποία ο τόπος μας μαστίζεται από την οικονομική κρίση και την ανεργία και ο όποιος προβληματισμός για παρόμοια θέματα,
που θα αμφισβητούσαν τη σωστή λειτουργία των Ατμοηλεκτρικών Σταθμών, αντιμετωπίζεται περίπου ως εθνική προδοσία και όσοι τα τολμούν να τα θέσουν θεωρούνται σχεδόν «εχθροί του λαού».
Σύμφωνοι, σε περιόδους κρίσης, όπως αυτή που διάγουμε, είναι μάλλον «πολυτέλεια» να τίθεται το θέμα της ασφάλειας, τη στιγμή που διακυβεύονται βασικές βιολογικές ανάγκες του ανθρώπου (τροφή, στέγη, ένδυση). Είναι, όμως, δυστυχώς και η εποχή των μεγάλων εκχωρήσεων και υποχωρήσεων: από την εθνική κυριαρχία έως τα ανθρώπινα, τα κοινωνικά και τα εργατικά δικαιώματα. Τη στιγμή που ο κόσμος «δεν έχει ψωμί να φάει», πολύ δύσκολα θα αντισταθεί σε μεσαιωνικές συνθήκες εργασίας, ελλιπή μέτρα ασφαλείας, μόλυνση της ατμόσφαιρας, αθέμιτη εκμετάλλευση της υπεραξίας της εργασίας του. Ο εργαζόμενος θα σκύψει το κεφάλι και θα δεχθεί οτιδήποτε του επιβάλλει η εργοδοσία, αρκεί να έχει έναν ελάχιστο μισθό, ο οποίος θα του επιτρέπει να καλύπτει στοιχειωδώς τις ανάγκες του.
Κατά συνέπεια, οι εργατικές κατακτήσεις, που κερδήθηκαν με αίμα και πολύχρονους αγώνες στη διάρκεια, κυρίως, του 20ου αιώνα, αίρονται με χαρακτηριστική ταχύτητα και κυνισμό, βοηθούσης της αδράνειας που προκαλούν τα αλλεπάλληλα σοκ στη χειμαζόμενη ελληνική κοινωνία.
Ναι, αλλά εδώ, τελικά, δεν έχουμε να κάνουμε μόνο με την τσέπη μας, αλλά πρωτίστως με την υγεία μας και με τη ζωή μας την ίδια. Μπορώ σε τελευταία ανάλυση να φορώ τα προπέρσινα παπούτσια, αρκεί να είμαι ζωντανός και υγιής να το κάνω.
Αυτό που δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πολύ καλά και είναι ίσως καιρός να το καταλάβουμε και να δώσουμε και στους κυβερνήτες μας να το καταλάβουν,  είναι ότι ο ορυκτός πλούτος της χώρας μας αποτελεί ένα εθνικό κεφάλαιο που ανήκει σε όλο τον ελληνικό λαό. Η εκμετάλλευσή του θα πρέπει να είναι προς όφελος του λαού και βεβαίως, πάνω απ’ όλα, η εκμετάλλευση αυτή δεν θα πρέπει να αποτελεί απειλή για τη ζωή και την υγεία των πολιτών. Το κράτος, ως – εκ του ορισμού του – εξουσία που πηγάζει από το λαό για το λαό, δεν έχει δικαίωμα να υπονομεύει το αγαθό αυτό. Όταν, μάλιστα, εκχωρεί το δικαίωμα εκμετάλλευσης του εθνικού πλούτου σε ιδιώτες – όπως είναι η περίπτωση των κοιτασμάτων λιγνίτη του Ν. Φλώρινας – θα πρέπει να είναι δέκα φορές πιο αυστηρό όσον αφορά τις συνθήκες εργασίας και ασφάλειας. Διότι, στην περίπτωση αυτή το κράτος αποποιείται του δικαιώματος του όποιου οικονομικού κέρδους – γιατί σύμφωνα με την κρατούσα άποψη «δεν μπορεί να κάνει τον επιχειρηματία» - και το εκχωρεί στον ιδιώτη, ο οποίος είναι ανεπίτρεπτο και ανήθικο να κερδίζει εις βάρος της υγείας και της ασφάλειας του λαού. 
Θα συμφωνήσω ότι δεν είναι όλες οι βιομηχανικές δραστηριότητες «αθώες» και χωρίς κάποιο ενδεχόμενο ρίσκο. Για να δουλέψουν τα ορυχεία, κάποιος πρέπει να κατεβεί στα έγκατα της γης. Και για να παραχθεί ηλεκτρικό ρεύμα, θα υπάρχουν αιωρούμενα σωματίδια που θα μολύνουν το περιβάλλον, όσα φίλτρα κι αν βάλουμε. Κανείς δεν είναι τόσο ρομαντικός ή ανόητος για να πει ότι θα σταματήσει η παραγωγική διαδικασία, έστω και αν υπάρχουν αυτοί οι ενδεχόμενοι κίνδυνοι. Στις περιπτώσεις, όμως, αυτές οφείλουμε ως Πολιτεία, αλλά και ως κοινωνία να προβλέψουμε δύο πράγματα: Πρώτον να λάβουμε όλα εκείνα τα μέτρα που θα ελαχιστοποιούν το ενδεχόμενο βλάβης της υγείας του κόσμου. Και δεύτερον, στην περίπτωση που, έστω και αυτός ο ελάχιστος κίνδυνος είναι αναπόφευκτος, να υπάρχουν ανταποδοτικά οφέλη για την περιοχή και τους κατοίκους που απειλούνται. Είναι η απλή εφαρμογή της έννοιας του δικαίου.
Τα θέματα αυτά είναι ιδιαίτερα επίκαιρα για την περιοχή μας, ιδιαίτερα σήμερα που τόση κουβέντα γίνεται για την εκμετάλλευση του κοιτάσματος της Βεύης. Το οικονομικό διακύβευμα είναι, αναμφίβολα, εξαιρετικά σοβαρό. Από την άλλη, στο βωμό των θέσεων εργασίας και της αντιμετώπισης της φτώχειας ας μην υπονομεύσουμε την υγεία μας ή την ίδια μας τη ζωή. Η διαπραγμάτευση, λοιπόν, ας μην περιοριστεί μόνο σε θέματα οικονομικά, αλλά ας περιλάβει και την εγγύηση της ασφαλούς και περιβαλλοντικά ορθής λειτουργίας των μονάδων που πρόκειται να λειτουργήσουν. Και βέβαια, αυτός που θα εκμεταλλευθεί τα κοιτάσματα, Κράτος ή ιδιώτης, θα πρέπει να αντισταθμίσει τη βλάβη που προκαλεί με παροχές προς τον τόπο και τους κατοίκους του.
Γιώργος Νικολάου
Αναπληρωτής Καθηγητής
Πανεπιστημίου Ιωαννίνων
       



Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου