Όταν οι γονείς χωρίζουν...

«Πίστευα πως όλα ήταν καλά στην οικογένειά μου, μέχρι που μια μέρα οι γονείς μου μου ανακοίνωσαν πως θα χωρίσουν... Ένιωσα σαν να γκρεμίστηκε ο κόσμος μου...». Τι γίνεται στον ψυχισμό του παιδιού, όταν οι γονείς χωρίζουν;

Με το διαζύγιο το παιδί βιώνει μια μεγάλη απώλεια: τη διάλυση του μοναδικού οικοδομήματος που θεωρούσε ότι θα κρατούσε για πάντα, την οικογένειά του. Και μαζί με αυτό χάνει την αίσθηση της ασφάλειας και της σταθερότητας, που τόσο ανάγκη έχει, ώστε να εξελιχθεί σε έναν ολοκληρωμένο και υγιή άνθρωπο. Αποπροσανατολίζεται, νιώθει ότι δεν έχει πια σημεία αναφοράς, πληγώνεται. Θυμώνει, γιατί είναι αναγκασμένο να δεχτεί μια κατάσταση που δεν επέλεξε και δεν ήθελε. Οργίζεται που δεν το ακούν και δεν το ρωτούν τι είναι αυτό που εκείνο θέλει. Κατηγορεί τον εαυτό του, γιατί πιστεύει ότι φταίει το ίδιο. Πλέον καλείται να αντιμετωπίσει μια σειρά από ανησυχίες και φόβους: «εγώ φταίω που έφυγε ο μπαμπάς»,  «εξαιτίας μου χώρισαν», «πώς θα το πω στους φίλους μου;»,  «πώς μπορώ να αγαπάω τον μπαμπά μου από την στιγμή που έφυγε και με άφησε;».

Τα πράγματα για τα παιδιά είναι πιο δύσκολα, όταν αναγκάζονται να αλλάξουν περιβάλλον ή/και γειτονιά, χωριό, πόλη. Έχουν να αντιμετωπίσουν τα συναισθήματά τους και παράλληλα να προσαρμοστούν σε μια ολοκληρωτικά νέα ζωή: νέο σπίτι, νέο σχολείο, νέες παρέες. Πόσο εύκολο είναι αυτό για το παιδί που ήδη πενθεί την απώλεια της οικογένειάς του και δεν έχει καμία διάθεση να αλλάξει τη ρουτίνα του;

Η αντίδραση των παιδιών στο χωρισμό είναι αναμενόμενη και πρέπει να γίνεται σεβαστή. Ανάλογα με την ηλικία το παιδί αντιδρά διαφορετικά. Σε κάθε περίπτωση όμως κατακλύζεται από ανησυχίες, φόβους και προβληματισμούς. Το παιδί θα αντιδράσει, θα φωνάξει, θα κλάψει. Είναι φυσιολογικό. Αφήστε το να αποφορτιστεί, να εκφραστεί, δώστε του χώρο. Δείξτε του ότι το εμπιστεύεστε. Μη συμπεριφέρεστε σα να μην άλλαξε κάτι. Και βέβαια άλλαξε! Ακούστε το, κλάψτε μαζί του, αν το έχετε ανάγκη. Ενημερώστε το για τις αλλαγές που θα λάβουν χώρα, για τις συναντήσεις με τον άλλο γονέα και φυσικά μην κατηγορείτε τον πρώην σύζυγο στα παιδιά. Οι εγωισμοί και οι αντιπάθειες μακριά από αυτά. Τα πληγώνετε και χάνουν την εμπιστοσύνη τους σε εσάς, ενώ το μόμο που θέλουν είναι να νιώσουν ασφαλή...

Το διαζύγιο είναι μια πληγή που δύσκολα επουλώνεται. Αποτελεί σημείο αναφοράς για τα περισσότερα παιδιά διαζευγμένων γονέων. Πολλές φορές όμως είναι καλύτερος ο χωρισμός από μια ανυπόφορη ή και εχθρική συμβίωση. Το παιδί έχει ανάγκη να βλέπει τους γονείς του να είναι και να φαίνονται καλά, ακόμα και αν είναι χώρια. Οι συνεχείς εντάσεις στο σπίτι είναι ψυχοφθόρες και το διαζύγιο σε αυτές τις περιπτώσεις μοιάζει λυτρωτικό. Σίγουρα θα χρειαστεί χρόνος, μέχρι να προσαρμοστούν όλοι στις νέες συνθήκες, αλλά στο τέλος θα είναι καλύτερα, κυρίως όταν υπάρχει συνεργασία των γονιών για χάρη των παιδιών τους. Βέβαια τα παιδιά ποτέ δε θα πάψουν να επιθυμούν την ιδανική οικογένεια και να λυπούνται που η δική τους δεν είναι έτσι. Όμως ακόμα και στα παραμύθια δεν έχουμε απώλειες;  

Μουρτζούκου Σοφία

Ψυχολόγος ΑΠΘ