Προτάσεις του ΤΕΕ Δυτ. Μακεδονίας για το "Τέλος ΑΠΕ"

Σύμφωνα με τον νόμο 3468/2006 «Παραγωγή Ηλεκτρικής Ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και Συμπαραγωγή Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης και 

λοιπές διατάξεις», (Φ.Ε.Κ. Α’ 129/27.06.2006), θεσπίστηκε το τέλος ΑΠΕ, δηλαδή η επιβάρυνση του σταθμού ΑΠΕ με ειδικό τέλος που αντιστοιχεί σε ποσοστό 3% επί της, προ Φ.Π.Α., τιμής πώλησης της ηλεκτρικής ενέργειας στον Διαχειριστή του Συστήματος ή του Δικτύου ή των Μη Διασυνδεδεμένων Νησιών. Το ποσό αυτό διανέμεται στους ΟΤΑ της περιοχής, όπως προβλέπεται με τον ανωτέρω νόμο. Από την καταβολή του ειδικού τέλους απαλλάσσονται οι παραγωγοί ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά συστήματα, ενώ το τέλος αυτό δεν ισχύει για τα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα (>15MW), μια και δεν θεωρούνται έργα ΑΠΕ σύμφωνα με τον ίδιο νόμο.

Με το νόμο 3851/2010 «Επιτάχυνση της ανάπτυξης των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και άλλες διατάξεις σε θέματα αρμοδιότητας του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής», (Φ.Ε.Κ. Α’ 85/04.06.2010), θεσπίζεται ότι το 1/3 του τέλους ΑΠΕ, που αντιστοιχεί στο 1% επί της αξίας της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ, θα αποδίδεται στους οικιακούς καταναλωτές του Ο.Τ.Α. πρώτου βαθμού στον οποίο είναι εγκατεστημένοι οι σταθμοί Α.Π.Ε., με σκοπό να πιστωθούν έως και κατά το συνολικό αυτό ποσό οι λογαριασμοί κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας των οικιακών καταναλωτών.

Το τέλος ΑΠΕ θεσπίστηκε για να αποτελέσει την ελάχιστη ανταπόδοση στις τοπικές κοινωνίες, αφενός για την εκμετάλλευση των ανανεώσιμων φυσικών πόρων, αφετέρου για τις περιβαλλοντικές οχλήσεις που η κατασκευή και λειτουργία των έργων αυτών προκαλούν.

Αντίστοιχα έχει θεσπιστεί και το τέλος λιγνίτη, που αντιστοιχεί στο 0,4% επί της αξίας της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνιτικούς σταθμούς και αποδίδεται στους νομούς Κοζάνης, Φλώρινας και Αρκαδίας, όπου εξορύσσεται ο λιγνίτης και λειτουργούν οι σταθμοί αυτοί. 

Δεν έχει θεσπιστεί αντίστοιχο τέλος των μεγάλων υδροηλεκτρικών σταθμών (>15MW), ως ποσοστό επί της ηλεκτρικής ενέργειας που παράγεται από τους σταθμούς αυτούς, παρόλο που οι επιπτώσεις από την κατασκευή και λειτουργία τους είναι κατά πολύ μεγαλύτερες από εκείνες ενός αντίστοιχου μικρού υδροηλεκτρικού, που θεωρείται σταθμός ΑΠΕ. 

Με αφορμή λοιπόν τη συζήτηση επί της αρχής, των άρθρων και του συνόλου του σχεδίου νόμου «Θαλάσσια στρατηγική για την προστασία και διαχείριση του θαλάσσιου περιβάλλοντος - Εναρμόνιση με την οδηγία 2008/56/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου της 17ης Ιουνίου 2008 και άλλες διατάξεις» στην Ολομέλεια της Βουλής, σχετικά με την τροπολογία για την άμεση απόδοση του ποσοστού 1% επί της αξίας της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από ΑΠΕ στους οικιακούς καταναλωτές & ανάκληση αδειών έργων ΑΠΕ που θεσπίστηκε με τους προαναφερόμενους νόμους,
και επειδή η πολιτεία οφείλει να αντιμετωπίζει και μεταχειρίζεται τους πολίτες ισότιμα, στα πλαίσια της διαβούλευσης του ανωτέρω σχεδίου νόμου, επισημαίνουμε τα εξής:

1. Είμαστε απολύτως θετικοί με την άμεση απόδοση μέρους του τέλους ΑΠΕ (του 1/3) στους οικιακούς καταναλωτές όπως αυτό θεσπίστηκε με το νόμο 3851/2006, μια και με τον τρόπο αυτό παρέχεται ένα κίνητρο για την αποδοχή σταθμού ΑΠΕ στους κατοίκους των αντίστοιχων περιοχών. 

2. Πρέπει να θεσπιστεί αντίστοιχο τέλος λιγνίτη, πλέον του ήδη θεσπισμένου, που θα αποδίδεται άμεσα στους οικιακούς καταναλωτές, των περιοχών που διαθέτουν λιγνιτικούς σταθμούς για παραγωγή ενέργειας. Στη Δυτική Μακεδονία που παράγει ενέργεια για τις ανάγκες της χώρας με καύση λιγνίτη εδώ και ~60 χρόνια, βιώνουμε και γνωρίζουμε πολύ καλά τις επιπτώσεις από τη λειτουργία των σταθμών αυτών αλλά και από τη λειτουργία των ορυχείων που τους τροφοδοτούν. Οι επιπτώσεις είναι ιδιαίτερα σημαντικές, τόσο στο φυσικό όσο και στο ανθρωπογενές περιβάλλον της άμεσης και ευρύτερης περιοχής. 

Απαιτούμε ισότιμη μεταχείριση και των κατοίκων της περιοχής μας, που έχει υποστεί, υφίσταται και θα υφίσταται και στο μέλλον, τόσο τις επιπτώσεις από τη λειτουργία της ΔΕΗ στο σύνολό της, όσο και τις επιπτώσεις από την μεταλιγνιτική περίοδο που ήδη έχει αρχίσει. Έστω και αργά, πρέπει να θεσπιστεί το τέλος αυτό και για τους κατοίκους των «Ενεργειακών Δήμων», ως ελάχιστη δικαίωση στους κατοίκους των περιοχών οι οποίες στήριξαν την ηλεκτροπαραγωγή και ανάπτυξη της χώρας μας για ολόκληρες δεκαετίες. 

Επειδή το θεσπισμένο τέλος λιγνίτη αποτελεί μικρό ποσοστό (0,4%) σε σχέση με το αντίστοιχο τέλος ΑΠΕ (3%), προτείνεται το τέλος για την ελάφρυνση των οικιακών καταναλωτών να αποτελέσει, όπως προαναφέρθηκε ένα επιπλέον ποσοστό από το ανωτέρω τέλος λιγνίτη, αντίστοιχο του τέλους ΑΠΕ οικιακών καταναλωτών.

3. Θεωρούμε επιβεβλημένη τη θέσπιση τέλους «ύδατος», για τους μεγάλους υδροηλεκτρικούς σταθμούς, αντίστοιχα με το τέλος ΑΠΕ που ισχύει για σταθμούς ΑΠΕ, κατά συνέπεια και για τα μικρά υδροηλεκτρικά (<15MW). Στην Περιφέρειά μας, η οποία διασχίζεται από τον ποταμό Αλιάκμονα, λειτουργεί ο ΥΗΣ Πολυφύτου (3x125ΜW), ενώ εντός του έτους 2012 προγραμματίζεται και η έναρξη της λειτουργίας του ΥΗΣ Ιλαρίωνα. 

Η κατασκευή και λειτουργία των φραγμάτων, είχε ως συνέπεια τη δέσμευση σημαντικών εκτάσεων για τη δημιουργία των αντίστοιχων τεχνιτών λιμνών. Παρόλο που η ενέργεια αυτή στερεί τους κατοίκους της περιοχής από μεγάλες εκτάσεις γης και κατ’ επέκταση από τη σημαντικότερη για την περιοχή πηγή εσόδων, δεν έχει θεσπιστεί κανενός είδους «τέλος» για τα έργα αυτά. Ιδιαίτερα δε για την λίμνη του Πολυφύτου που κατασκευάστηκε την δεκαετία του ’70, δεν έγινε κανένα έργο αποκατάστασης ή/και αξιοποίησης της περιοχής, ενώ δεσμεύτηκαν σημαντικές εκτάσεις με ελάχιστες αποζημιώσεις. Το τέλος αυτό πρέπει να αποδίδεται όχι μόνο στα διοικητικά όρια της περιοχής που λειτουργεί ο σταθμός, αλλά κυρίως στα διοικητικά όρια των περιοχών που καταλαμβάνουν οι τεχνητές λίμνες. Στο σκεπτικό βέβαια για την επιβολή του τέλους, θα πρέπει να ληφθεί υπόψη και το γεγονός ότι τα μεγάλα υδροηλεκτρικά φράγματα που δημιουργούν μεγάλες τεχνητές λίμνες, αποτελούν έργα πολλαπλής ωφέλειας.

Σημειώνεται, ότι θα φαίνεται παράδοξο να αποδίδεται τέλος ΑΠΕ από τη λειτουργία του μικρού υδροστροβίλου οικολογικής παροχής (1MW) του ΥΗΣ Ιλαρίωνα, ενώ αντίστοιχα δεν προβλέπεται τίποτε για τη λειτουργία του κυρίως υδροηλεκτρικού σταθμού (2x75ΜW).

4. Τέλος, εκφράζουμε την αντίρρησή μας ως προς την απαλλαγή των φωτοβολταϊκών εγκαταστάσεων από το τέλος ΑΠΕ, λαμβάνοντας υπόψη αφενός την υψηλή επιδότηση της τιμής της KWh για τις εγκαταστάσεις αυτές, που επιβαρύνει τα οικιακά τιμολόγια μέσω του αντίστοιχου τέλους, αφετέρου διότι και οι εγκαταστάσεις αυτές προκαλούν αντίστοιχες περιβαλλοντικές οχλήσεις οχλήσεις, εξαιρουμένων βέβαια των εγκαταστάσεων πολύ μικρής κλίμακας (<10KW) στις στέγες.

Για τη Δ.Ε. του ΤΕΕ/ΤΔΜ

Ο Πρόεδρος

Μαυροματίδης Δημήτρης

Σημείωση:

Το παρόν κείμενο αποτελεί απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής του Τμήματος Δυτικής Μακεδονίας του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας, μετά από σχετική εισήγηση των Μονίμων Επιτροπών Περιβάλλοντος και Ενέργειας του Τμήματος μας