Σάββατο 14 Ιουλίου 2012

Σετίνα η Αθήνα και Σέτινα το χωριό Σκοπός της Φλώρινας


Τα μεσαιωνικά τοπωνύμια του ελλαδικού χώρου παρουσιάζουν μεγάλο ενδιαφέρον, επειδή τις περισσότερες φορές αυτά τα τοπωνύμια βγαίνουν από αρχαίες φθαρμένες λέξεις. Η Αθήνα για παράδειγμα, στην εποχή της παρακμής της ονομαζόταν Σετίνα, που βγαίνει από την φράση «στην Αθήνα». Όπως και η Κωνσταντινούπολη ονομάστηκε Ιστανμπούλ, από τους τούρκους, που βγαίνει 

από την φράση «εις την πόλιν». Η Αθήνα, η λαμπρή αυτή πόλη της αρχαιότητας κατέρρευσε, όταν ο χριστιανός ρωμαίος αυτοκράτορας, Ιουστινιανός, το 529 μ.Χ., κατήργησε την κλασική παιδεία, αφού έκλεισε τις σχολές της. Η Αθήνα έχασε το μεγαλείο της και το όνομά της. Ο ελληνιστής γερμανός καθηγητής Μαρτίνος Κρούσιος, ένας από τους πρώτους περιηγητές, που αναρωτιόταν αν υπήρχε η Αθήνα, την επισκέφτηκε τον 16ο αιώνα. Βρήκε όμως μια μικρή και ασήμαντη πόλη, με το όνομα Σετίνα. Στη συνέχεια πολλοί άλλοι ευρωπαίοι περιηγητές, λάτρεις του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού, επισκέφτηκαν την Αθήνα και θύμισαν στους αθηναίους το ένδοξο παρελθόν τους, έτσι που η πόλη άρχισε να ονομάζεται πάλι Αθήνα.
Σετίνα λοιπόν η μεσαιωνική ονομασία της Αθήνας, αλλά και Σέτινα η μεσαιωνική ονομασία του χωριού Σκοπός της Φλώρινας. Οι ονομασίες είναι ίδιες. Διαφέρουν μόνο στον τονισμό. Για την Σέτινα της Φλώρινας έχει γράψει ο βυζαντινός χρονογράφος Κεδρηνός, οποίος αναφέρει το κάστρο που υπήρχε εκεί και έτσι σώθηκε κάτι από την ιστορία αυτού του τόπου. Τμήμα αυτού του κάστρου υπάρχει και σήμερα. Σέτινα όμως ονομαζόταν το χωριό Σκοπός, μέχρι που άλλαξαν τα τοπωνύμια το 1927. Η επιτροπή  ονόμασε το χωριό Σκοπός από το κάστρο του. Δεν έψαξε όμως πιο βαθιά, καθώς φαίνεται ότι η λέξη Σέτινα παράγεται από κάποια φθαρμένη λυγκηστική λέξη. Πιθανότατα εκεί υπήρχε κάποιο ιερό της θεάς Αθηνάς.
Δημήτρης Μεκάσης

11 σχόλια:

  1. Είπαμε και μεις, ο Μεκάσης έβγαλε τα ονόματα των Ελλήνων Μακεδόνων Βασιλέων.
    Ε,δεν θα ακολουθήσουν κι οι σέτινες;

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μπράβο. Αυτό είναι το σωστό!!!!!
    Όπως ένα θειό μου που λέει και ξαναλάει....
    "Και απο νομίζετε βγαίνει το όνομα Γκόνος;;;;
    Μα απο το ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ !!!!!!!!!!!"
    Οχι παίζουμε.......

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. "εις Αθηνά" είναι Δημήτρηηηη.. όχι "στην Αθηνά"... και μου πεις ότι πρόκειται για λεπτομέρεια... γιατί με το "στην Αθηνά".. η Σέτινα δεν βγαίνει. Τέλος πάντων που λες.. το κάστρο της Σέτινας διέθετε τεράστιους υπόγειους χώρους όπου συσσωρεύονταν το σιτάρι όοολης της Πελαγονίας.. και από κει έφευγε για την Πόλη. Η άλλη εκδοχή της ονομασίας της Σέτινας.. είναι ο Σετένης ο οποίος θεωρείται ο μεγαλύτερος ηγεμόνας της περιοχής σε κάποια χρονική περίοδο, και αυτός (λένε κάποιοι βυζαντινολόγοι) ήταν που έχτισε το κάστρο. Χαίρετε..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Στην εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ γράφτηκε ένα άρθρο περί Αθήνας και Σετίνας. Τα υπόλοιπα είναι προβληματισμοί δικοί μου, αφού η Σετίνα και η Σέτινα - Σκοπός μοιάζουν πολύ. Το έγραψα για να προβήματιστούμε και η κάθε αναφορά σε αυτό πλουτίζει τις γνώσεις μας. Εξάλλου γράφω "πιθανότατα..." επειδή λίγα γνωρίζουμε για την ιστορία του τόπου μας.
    Δημήτρης Μεκάσης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Yπάρχει και η άποψη ότι ονομασία "Σέτινα" είναι Ρωμαική.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Φίλε 11:37, πέντε σειρές έγραψες όλο και όλο, από τις οποίες οι δύο σειρές έχουν από δύο λάθη η καθεμιά. Καλό είναι πριν δημοσιεύσουμε το σχόλιό μας, να ρίχνουμε και μια ματιά σε αυτό.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. βουνίσιος ακτιβιστής15 Ιουλίου 2012 στις 6:40 μ.μ.

    Πιάσαν για τα καλά οι ζέστες στην Φλώρινα με αυτόν τον κύριο....Καύσωνα Κάποιο μυστήριο νέκταρ πίνει και δέν μας δίνει ο φίλος μας ο Μεκάσης. ¨Ακου Σέτινα η Αθήνα! Σε ποιόν αιώνα άραγε ζούν κάποιοι? στα χρόνια της Τουρκοκρατίας και ονειρεύονται τζαμιά κουλέδες και τεκέδες ?Ίσως!Εγώ πάντως ζώ στα αρχαία χρόνια των Ελλήνων Μακεδόνων δωδεκάθεων με τον Λυγκηστή Βορέα να φυσάει άγρια στα βουνά μου!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. ΕΝΤΑΞΕΙ ΒΟΥΝΙΣΙΕ ΑΝ ΠΙΝΕΙΣ ΚΑΙ ΤΙΠΟΤΑ ΑΚΟΜΑ ΚΑΛΥΤΕΡΑ

      Διαγραφή
    2. Γιατί τόση ειρωνεία βρε παιδιά? εάν έχετε περισσότερα ιστορικά στοιχεία γιατί δεν τα γράφετε?

      Διαγραφή
    3. Λάζος ο βουνίσιος17 Ιουλίου 2012 στις 10:22 μ.μ.

      προηγήθηκε σχόλιο περι γευσιγνωσιακών προτιμήσεων του βουνίσιου ακτιβιστή. Μόνο ΜΠΥΡΑ ΑΛΦΑ πίνει και κανένα φραπεδάκο όταν ευκαιρεί στο βουνό . Κύριε Δημήτριε πολύ θα ήθελα να σε κεράσω εκ μέρους του όπως μου είπε, καμιά μπύρα να δροσιστούμε γιατί ο κ.Καύσων έχει ιδιαίτερη προτίμηση την χαράδρα τελευταία..Τί λές? Στο βαρόσι ή στο νέο πάρκο στην δροσερή πιάτσα?

      Διαγραφή
  8. Σχετικά με το μεσαιωνικό τοπωνύμιο των Αθηνών,
    "Setines", "Saithines"[= εἰς Αθήναις],στα 1394
    βλέπε εδώ
    http://www.eie.gr/archaeologia/gr/06_DELTIA/nerio_1.aspx
    ,στα 1654 εδώ:Stahl Lazari, Sceleton Geographiae, σ.LXXVII,επίσης και στα 1743 εδώ: Hagenbach Johann Gaspar, Τεσσαρακοστολόγιον Turicense, Turici 1743,σ.537

    ΑπάντησηΔιαγραφή