Συνεχής και αδικαιολόγητη κωλυσιεργία του ΥΠΕΚΑ για την κύρωση της Διεθνούς Συμφωνίας για την προστασία και αειφόρο ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών

Για συνεχή και αδικαιολόγητη κωλυσιεργία του ΥΠΕΚΑ για την κύρωση της Διεθνούς Συμφωνίας για την προστασία και αειφόρο ανάπτυξη του Πάρκου Πρεσπών κάνουν λόγο οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, Θανάσης Γερμανίδης, Ρένα Δούρου και Χαρά Καφαντάρη. Με ερώτηση που κατέθεσαν οι βουλευτές προς τους Υπουργούς Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής και Εξωτερικών ζητούν να μάθουν τους λόγους για τους οποίους η Ελλάδα καθυστερεί στην επικύρωση της Συμφωνίας και τις προθέσεις του ΥΠΕΚΑ για την καταληκτική ημερομηνία κύρωσης της Συμφωνίας. Ακολουθεί το κείμενο της ερώτησης.

Η περιοχή των Πρεσπών είναι μία από τις σημαντικότερες οικολογικά περιοχές παγκοσμίως. Η ιδιαίτερη αυτή αξία της, καθώς και το γεγόνος ότι τη μοιράζονται τρεις χώρες, η Ελλάδα, η Αλβανία και η πΓΔΜ, οδήγησαν στην ίδρυση του Διασυνοριακού Πάρκου Πρεσπών προκειμένου να επιτευχθεί η συνολική και αποτελεσματική προστασία των κοινών φυσικών και πολιτιστικών αξιών της περιοχής με τη συμμετοχή των κατοίκων. Το Διασυνοριακό Πάρκο Πρεσπών, η πρώτη διασυνοριακή προστατευόμενη περιοχή στα Βαλκάνια, ιδρύθηκε στις 2 Φεβρουαρίου του 2000, Παγκόσμια Ημέρα Υγροτόπων, με κοινή Διακήρυξη των Πρωθυπουργών των τριών χωρών που μοιράζονται την περιοχή του Πάρκου.

Βασική επιδίωξη της Συμφωνίας, η οποία δεσμεύει τα συμβαλλόμενα κράτη και την Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι η προστασία και διαχείριση του Πάρκου, καθώς και η ανάπτυξη των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών με τρόπο βιώσιμο. Η Συμφωνία επίσης προβλέπει τη δημιουργία μόνιμων θεσμών για διασυνοριακή συνεργασία, και χαιρετήθηκε από τη διεθνή κοινότητα για τις σύγχρονες διαχειριστικές μεθόδους που προτείνει. Οι διασυνοριακοί θεσμοί είναι μία σύγχρονη περιβαλλοντική πρακτική που ακολουθείται και σε άλλες Ευρωπαϊκές χώρες, αλλά η Συμφωνία των Πρεσπών είναι ιδιαίτερα πρωτοποριακή ειδικά αν αναλογιστεί κανείς το πολιτικό περιβάλλον στα Βαλκάνια.

Η ΕΕ (Συμβούλιο και Κοινοβούλιο) ενέκρινε τη συμμετοχή της στη Συμφωνία στις 4.10.2011. Η Αλβανία δε χρειάζεται επικύρωση καθώς δεσμεύεται με υπογραφή Υπουργού, ενώ στις 23.7.2012 το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ ενέκρινε, χωρίς καμία αρνητική ψήφο, το νομοσχέδιο κύρωσης της διεθνούς Συμφωνίας. Σήμερα, 3 χρόνια και 7 μήνες, μετά και παρά τις επανειλημμένες και τεκμηριωμένες αιτιάσεις τοπικών φορέων, περιβαλλοντικών οργανώσεων και πολιτικών κομμάτων, η Συμφωνία παραμένει ανενεργή, λόγω της μη κύρωσής της από το ελληνικό Κοινοβούλιο, καθώς έκτοτε κανένας από τους εκάστοτε υπουργούς ΠΕΚΑ δεν έχει προωθήσει το σχετικό κυρωτικό νομοσχέδιο.

Η κωλυσιεργία του ΥΠΕΚΑ βάζει φρένο στη βελτίωση του επιπέδου προστασίας του Πάρκου Πρεσπών, αφού δεν μπορούν να λειτουργήσουν τα διασυνοριακά θεσμικά όργανα, τα οποία και θα συντονίζουν τις δράσεις προστασίας του περιβάλλοντος των Πρεσπών. Ειδικότερα, το κενό που δημιουργεί η μη κύρωση από την Ελλάδα της Συμφωνίας του Πάρκου Πρεσπών αναστέλλει την εδραίωση της συνεργασίας στον τομέα των υδάτων, για την οποία έχουν ήδη τεθεί βάσεις μεταξύ των αρμόδιων αρχών των τριών χωρών, με πρωτοβουλία των τοπικών φορέων τα τελευταία χρόνια.

Επειδή:

• Η απάντηση του Ευρωπαίου Επιτρόπου Περιβάλλοντος κ. Janez Potočnik σε ερώτηση Έλληνα ευρωβουλευτή, σχετικά με την τεράστια καθυστέρηση που επιδεικνύει η Ελλάδα στη μη επικύρωση μιας Συμφωνίας που αποτέλεσε πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης το 2009, ήταν ότι,  " Λόγω της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η Ελλάδα δεσμεύεται ήδη από τη Συμφωνία προστασίας και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής του πάρκου Πρεσπών", καθώς και ότι " Η Ελλάδα δεν έχει ενημερώσει την Επιτροπή για τους λόγους για τους οποίους καθυστερεί να κυρώσει την εν λόγω Συμφωνίας".
• Σε απάντηση του τότε Υπουργού ΠΕΚΑ κ. Ευάγγελου Λιβιεράτου στις 18/04/2013 αναφέρεται ότι "…για την επίτευξη της προστασίας και της βιώσιμης διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου δεν αρκεί η κύρωση μιας Συμφωνίας αλλά ζητούμενο είναι η εξασφάλιση όλων των απαραίτητων προϋποθέσεων για την εφαρμογή της", καθώς και ότι "…επειδή δεν νοείται άσκηση περιβαλλοντικής πολιτικής χωρίς τη συναίνεση και κυρίως τη συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, των πολιτών και των φορέων εκπροσώπησής τους με τους οποίους το ΥΠΕΚΑ αυτή τη στιγμή είναι σε διαβούλευση, η Συμφωνία θα κυρωθεί όταν εξασφαλιστεί η αποτελεσματική εφαρμογή της."
• Η επίκληση εκ μέρους του τότε υπουργού ΠΕΚΑ ως δικαιολογία για τη μη κύρωση της Συμφωνίας, του παραπάνω άκρως πρωτότυπου “επιχειρήματος”, σύμφωνα με το οποίο πρέπει πρώτα να εξασφαλιστούν οι προϋποθέσεις  εφαρμογής μιας Συμφωνίας προκειμένου αυτή να εφαρμοστεί,, έχει ως αποτέλεσμα την επ’ αόριστον αναβολή της κύρωσής της

Ερωτώνται οι κ.κ. Υπουργοί:

1. Ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους η Ελλάδα καθυστερεί τόσο πολύ στην επικύρωση αυτής της Συμφωνίας, τη στιγμή μάλιστα που υποχρεούται να το πράξει και λόγω της δέσμευσής της από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, όπως προκύπτει και από την απάντηση του Επιτρόπου ;
2. Ποιος είναι ο μέχρι σήμερα συγκεκριμένος απολογισμός της δράσης ΥΠΕΚΑ κατά τη διαβούλευσή του με τους ΟΤΑ, τους πολίτες και τους φορείς εκπροσώπησής τους; Έχει ορίσει καταληκτική ημερομηνία προκειμένου να προχωρήσει η κύρωση της Συμφωνίας ;
3. Δεδομένου ότι οι διασυνοριακοί θεσμοί αποτελούν σύγχρονη περιβαλλοντική πρακτική που ακολουθείται και σε άλλες χώρες και ότι είναι αδύνατον να λειτουργήσουν χωρίς την κύρωση της Συμφωνίας από την Ελλάδα, με αποτέλεσμα να χάνεται πολύτιμος χρόνος για την προστασία της μοναδικής βιοποικιλότητας της περιοχής, προτίθεται εντέλει το ΥΠΕΚΑ να προβεί στις απαραίτητες ενέργειες για την επικύρωσή της; Αν ναι, υπάρχει κάποιο συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα υλοποίησης της απόφασης αυτής;

Οι ερωτώντες βουλευτές

Χαρά Καφαντάρη

Θανάσης Γερμανίδης

Ρένα Δούρου