Ο Μέγας Αλέξανδρος Ζει

Γράφει ο Βαγγέλης Τσούκας

Αν ζητούσαμε από ένα γέροντα ηλικίας 4000 χιλιάδων ετών να εξιστορήσει τις εμπειρίες από τη ζωή του θα μας έλεγε ότι κατά το μεγαλύτερο μέρος της ήταν βαρετή: εκείνοι που καθορίζουν τις τύχες του κόσμου περιστρέφονται σε έναν μονότονο κύκλο ειρήνης και πολέμου και κάθε περιοχή του κόσμου περνάει διαδοχικά από φάσεις ακμής και παρακμής. Ποιο καθαρά όμως και με εμφανή νοσταλγία θα θυμόταν τη

σύντομη, σχεδόν στιγμιαία, περίπτωση της Μακεδονίας του Μεγάλου Αλεξάνδρου ο οποίος σε λίγα χρόνια επέφερε στον τότε γνωστό κόσμο αλλαγές οι οποίες δεν επήλθαν ούτε μετά από αιώνες.

Τα χαρακτηριστικά του βασιλιά Αλέξανδρου ΙΙ, όπως ήταν γνωστός, και του στρατού του είναι δύσκολο να περιγραφούν καθώς αγγίζουν εξωγήινες διαστάσεις: πρόκειται για την πιο τρομακτική πολεμική μηχανή που γνώρισε η ιστορία με τον αρχηγό μπροστά να εισχωρεί σαν πύρινη λαίλαπα στις γραμμές του αντιπάλου. Ιστορικοί όπως ο Πλούταρχος γράφουν εκτεταμένα για το φοβερό μένος των στρατιωτών που κρατούσαν τη σάρισα, ένα μακρύ δόρυ, και ισοπέδωναν τους αριθμητικά πολλαπλάσιους αλλά τρομοκρατημένους Πέρσες. Παράλληλα όμως αναφέρουν χαρακτηριστικά ότι ο Αλέξανδρος "όσο τρομακτικός ήταν στη μάχη, τόσο ευγενής ήταν μετά τη νίκη" και αυτό του χάρισε την κορυφαία θέση στην ιστορία. Με τη συμπεριφορά του, συνδύασε με πρωτοφανή και μοναδικό τρόπο ήττα με τιμή του αντιπάλου, ισοπεδωτικό πόλεμο με ποιοτικό πολιτισμό και σιδερένια πυγμή με υψηλή ευαισθησία, ενώ κατάφερε να "παντρέψει" τους τρεις μεγάλους πολιτισμούς της εποχής (Ελληνικό, Περσικό και Αιγυπτιακό) ενώνοντας, έστω για ελάχιστο χρόνο, την ανθρωπότητα υπό ενιαία εξουσία. Τα κατορθώματα αυτά "δικαιολογούν" ως ένα βαθμό τις πολεμικές πράξεις, εμφανίζοντάς τον ορισμένες φορές ως μέγα ειρηνιστή. Στα δέκα περίπου χρόνια που διήρκησε η εκστρατεία ο κόσμος διακατεχόταν από μία ιδιάζουσα κοινωνική ευφορία: ταχύτατες πολιτιστικές ζυμώσεις, έντονες οικονομικές διαδικασίες και ένα αίσθημα παγκόσμιας ενότητας έτρεφαν τους κατοίκους κάθε γωνιάς του κόσμου. Αυτήν την σχεδόν μεθυστική κατάσταση αναπολεί ο γέροντας της ιστορίας μας και αναρωτιέται πότε θα παρουσιαστεί κάποιος παρόμοιος ή ακόμα αν θα αναστηθεί ο ίδιος!

Ο Μέγας Αλέξανδρος είναι ο τελευταίος γνήσιος αρχαίος Έλληνας του οποίου οποιαδήποτε αμφισβήτηση είναι τουλάχιστον προσβολή και χλευασμός της ανθρώπινης νοημοσύνης. Μετά το θάνατό του ακολούθησε η βαθμιαία παρακμή του κλασικού πνεύματος καθώς οι δύο πολιτισμοί που τον διαδέχθηκαν, Ρωμαϊκός και Βυζαντικός, υπήρξαν ποιοτικά υποδεέστεροι και οδήγησαν τελικά στο Μεσαίωνα. Εδώ και αιώνες, περισσότερο για τυπικούς λόγους, αναζητάται ο τάφος του, τα ίχνη του οποίου εξαφανίστηκαν πολύ πρώιμα. Από τα σενάρια που κατά καιρούς διατυπώνονται, το πιο πιθανό είναι ότι κάποιος προνοητικός άνθρωπος φρόντισε για τη διάλυσή του και την εξαφάνιση κάθε απόδειξης ότι ο μεγάλος βασιλιάς απεβίωσε, γιατί θεώρησε ότι είναι προτιμότερο η ανθρωπότητα να τον θεωρεί ζωντανό, αντλώντας από την ευφάνταστη ιστορία του ελπίδα και ικανοποίηση. Και το πέτυχε: η προσωπικότητα και τα κατορθώματα του Μεγάλου Αλεξάνδρου είναι τόσο ακραία που παραμένουν ζωντανά μέσα μας, όχι για να τα μιμηθούμε αλλά ως πηγή έμπνευσης, δύναμης και ονείρων. Το μόνο που ο ίδιος δε γνώριζε είναι ότι "το να φτάσεις στην κορυφή είναι εύκολο, το να παραμείνεις εκεί είναι δύσκολο".

ΥΓ: Πρόσφατα ανακαλύφθηκε στην περιοχή της Αρχαίας Αμφίπολης ένα γιγαντιαίο ταφικό μνημείο μεγέθους όσο ενός Ολυμπιακού σταδίου στο οποίο πραγματοποιούνται έντονες ανασκαφικές εργασίες. Η σημασία του δε συνίσταται μόνο στο ποιος επαναπαύεται σε αυτό αν και, αν αποδειχθεί η απίθανη περίπτωση ότι πρόκειται για τον Αλέξανδρο, η περιοχή θα αναβαθμιστεί άμεσα σε έναν από του ομφαλούς της γης. Η συντηρητική εκτίμηση είναι ότι πρόκειται για τάφο των τριών μεγάλων ναυάρχων του που κατάγονταν από την περιοχή: του Νέαρχου, του Ανδροσθένη και του Λαομέδωνα.