Κατά τη σημερινή μεγάλη δεσποτική γιορτή των Θεοφανίων, αποκαλύπτεται ευεργετικά η τριαδική θεότητα. Ο Πατέρας αποκαλύπτεται δείχνοντας σαν με το δάχτυλό του ποιος είναι ο Γιος του, ο Υιός βαπτιζόμενος ως απλός άνθρωπος στον Ιορδάνη, και το Άγιο Πνεύμα
εμφανιζόμενο ως περιστερά. Η αποστολική περικοπή της εορτής μας μιλάει πολύ εύγλωττα γι’ αυτή τη φανέρωση, αλλά ταυτόχρονα μας μιλάει και για την άλλη φανέρωση του μεγάλου Θεού και σωτήρος μας Ιησού Χριστού, δηλαδή τη Δευτέρα παρουσία του, που θα γίνει στο μέλλον άγνωστο πότε ακριβώς.
Η μία φανέρωση παραπέμπει συνειρμικά στην άλλη. Και οι δύο εκπέμπουν θεία μηνύματα. Η πρώτη ότι αυτός που έγινε άνθρωπος για να μας σώσει είναι ο Γιος του Θεού, και η άλλη ότι ο ίδιος θα είναι ο κριτής μας. Η μία είναι παρουσία χάριτος και η άλλη δικαιοσύνης. Η μία έχει σωφρονιστικό χαρακτήρα και η άλλη προειδοποιητικό. Ας ακολουθήσουμε τον ειρμό της σκέψεως του θείου διδασκάλου Παύλου του αποστόλου.
Ξέρεις, λέει στον Τίτο για να τ’ ακούσουν και οι Χριστιανοί της Κρήτης, ότι, με το που έγινε άνθρωπος ο Γιος του Θεού, «φανερώθηκε η χάρη του, που είναι ικανή να σώσει όλους τους ανθρώπους» (11), ακόμη και τους δούλους, που οι άνθρωποι τους θεωρούν κατώτερα πλάσματα, αλλ’ ο Χριστός τους θεωρεί το ίδιο με όλους. Και τις γυναίκες που Ιουδαίοι και εθνικοί τις υποτιμούσαν σαν κατώτερες, κι αυτές ο Χριστός τις βλέπει ίσες με τους άντρες χωρίς διάκριση. Διότι ο Θεός θέλει όλοι οι άνθρωποι να σωθούν και να γνωρίσουν καλά την αλήθεια.
Και συνεχίζει ο Απόστολος· αυτή η παντοδύναμη χάρη του Θεού πάνω σ’ όλους εμάς που πιστέψαμε στο Χριστό ασκεί μια ευεργετική παιδαγωγική επιρροή. Μας εκπαιδεύει διπλά, αρνητικά και θετικά. Αρνητικά, για ν’ αρνηθούμε και πετάξουμε από τη ζωή μας την ασέβεια και τις κοσμικές επιθυμίες, και θετικά για να ζήσουμε στην παρούσα ζωή με σωφροσύνη και δικαιοσύνη και ευσέβεια (12). Με σωφροσύνη σε σχέση με τον εαυτό μας, δηλαδή με αυτοσυγκράτηση και αυτοσεβασμό στις άνομες σαρκικές ορέξεις μας, με δικαιοσύνη σε σχέση με τους συνανθρώπους μας προς τους οποίους οφείλουμε να είμαστε δίκαιοι και ευεργετικοί, και με ευσέβεια σε σχέση με το Θεό, που πρέπει να ευλαβούμαστε κάνοντας το άγιο θέλημά του και αγαπώντας τον με όλες μας τις δυνάμεις.
Η υγιής σχέση του Χριστιανού είναι τρίπτυχη. Προς τον εαυτό του, προς το συνάνθρωπο και προς το Θεό. Αν είναι ελλιπής ως προς ένα από αυτά, η σχέση του θα είναι άρρωστη, κουτσή. Ο Χριστιανός δεν μπορεί ν’ αγαπάει το Θεό σωστά, αν δεν αγαπάει και το συνάνθρωπό του. Ούτε πάλι μπορεί ν’ αγαπάει το συνάνθρωπο σωστά, αν δεν αγαπάει και το Θεό. Αν αγαπάει μόνο το Θεό και δεν αγαπάει τους ανθρώπους, λέει ο Ιωάννης ευαγγελιστής (Α΄ Ιω 4,20), τότε και η αγάπη του προς το Θεό είναι υποκριτική και ψεύτικη. Αν πάλι αγαπάει μόνο τους ανθρώπους και δεν αγαπάει το Θεό, τότε η αγάπη του είναι ανθρωποκεντρική, εγωιστική, φαρισαϊκή, αντιδραστική. Η αληθινή αγάπη προς τους συνανθρώπους πρέπει να περνάει μέσα από το Θεό, και η αληθινή αγάπη προς το Θεό πρέπει να περνάει μέσα από τους συνανθρώπους.
Αυτά λέει ο Απόστολος για την πρώτη φανέρωση. Ας πάμε τώρα και στη δεύτερη. Η εκπαίδευση, λέει, που ασκεί πάνω μας η πρώτη φανέρωση, για την οποία είπαμε πιο πάνω, έχει και μια ακόμη ευεργετική προέκταση. Μας παιδαγωγεί να καλλιεργούμε και μια ευχάριστη προσμονή, μια ποθητή ελπίδα. Όχι ψεύτικη ούτε προσωρινή, αλλά αληθινή και αιώνια. Ποια; Τη φανέρωση της δόξης του μεγάλου Θεού και σωτήρος μας Ιησού Χριστού. Δηλαδή τη δευτέρα παρουσία κατά την οποία θα μας παραλάβει μαζί του στη χαρά και στη δόξα, κάνοντάς μας αιώνιους μετόχους της (13).
Στο σημείο αυτό δύο σχόλια.
1. Για τον Απόστολο η δευτέρα παρουσία του Κυρίου είναι ποθητή. Την περιμένει με χαρά, με ανυπομονησία. Πως όμως συμβαίνει το αντίθετο σ’ εμάς; Γιατί εμείς τη θεωρούμε φοβερή την ώρα εκείνη; Η απάντηση είναι απλή. Διότι εκείνος πίστεψε αδίστακτα, σφοδρά, ζηλωτικά. Ενώ εμείς έχουμε δισταγμούς, χαλαρότητα, έλλειψη ζήλου. Η καρδιά μας έχει κολλήσει στα γήινα και αμαρτωλά. Έχουμε βολευτεί σε μια ζωή μοιρασμένη. Και ως εκ τούτου αισθανόμαστε ένοχοι απέναντι στο Θεό.
2. Ο Ιησούς Χριστός ονομάζεται απερίφραστα και με άρθρο ο μεγάλος Θεός. Ο Ιωάννης χρυσόστομος εξηγεί ότι όταν λέει το επίθετο μεγάλος για το Θεό, δεν τον συγκρίνει προς κάποιον άλλον, αλλά τον εννοεί απολύτως μεγάλο, ασύγκριτα μεγάλο. Και ενθουσιασμένος ρωτάει· Που είναι οι αιρετικοί που τον λένε μικρότερο από τον Πατέρα;1
Και συνεχίζει ο Παύλος· Ο Ιησούς Χριστός ο μεγάλος Θεός έδωσε αυτοπροαίρετα τον εαυτό του στο θάνατο για μας τους αθλίους, για να μας αθωώσει και καθαρίσει από κάθε παράβαση του Νόμου, καθιστώντας μας αποκλειστικά δικό του περιούσιο λαό, που θα διαθέτει ζήλο στα καλά έργα (14).
Κι όταν φανερώθηκε αυτή η καλοσύνη και αγάπη του σωτήρος μας Χριστού, δηλαδή του Ιησού Χριστού, προς εμάς τους ελεεινούς ανθρώπους, μας έσωσε όχι λόγω τυχόν ενάρετων έργων μας, που δεν υπήρχαν, αλλά σύμφωνα με το έλεός του το μεγάλο. Μας έσωσε αφού μας πέρασε από το λουτρό του βαπτίσματος, με το οποίο το Άγιο Πνεύμα μας ξαναγέννησε και μας έκανε καινούργιους ανθρώπους. Αυτό το πνεύμα το έχυσε άπλετα πάνω μας ο Θεός δια μέσου του Ιησού Χριστού του σωτήρος μας, για να βγούμε λευκοί με τη χάρη του και στη συνέχεια γίνουμε κληρονόμοι της αιώνιας ζωής, σύμφωνα με την ελπίδα μας.
Σχόλια.
1. Προκειμένου να γίνει η σωτηρία μας συνεργούν και τα τρία πρόσωπα της Αγίας Τριάδος, Πατήρ Υιός και Άγιο Πνεύμα σε μια θαυμαστή και υπερέκεινα συνεργασία.
2. Η αναγέννηση και η ανακαίνωση νοούνται και οι δυο όπως νοείται περίπου η σημερινή ανακύκλωση αλουμινίου, γυαλιού, χαρτιού, κλπ. Πεταμένες και λερωμένες εφημερίδες ξαναμπαίνουν στο λέβητα και βγαίνουν χαρτί πρώτης ποιότητος. Το ίδιο και εδώ. Πεταμένος στην απώλεια και λερωμένος από την αμαρτία ο άνθρωπος μπαίνει στην κολυμβήθρα του βαπτίσματος και με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος βγαίνει αοράτως καινούργιος άνθρωπος, πολύ ανώτερος. Τις μέχρι τώρα πονηρές διαθέσεις και συνήθειές του τις αρνείται και τις απομακρύνει. Νέος νους, νέες αποφάσεις, νέα συναισθήματα, νέες κλίσεις σκέψεις επιθυμίες. Ζει μέσα του ο ίδιος ο Θεός, ο οποίος τον εξαγιάζει και τον επιτρέπει να νοστιμευθεί και να ζήσει τη μακάρια και αιώνια ζωή.
Αυτό το ευεργετικό αποτέλεσμα είχε και έχει για τον άνθρωπο η φανέρωση της Αγίας Τριάδος.
Αθανάσιος Γ. Σιαμάκης, αρχιμανδρίτης
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου