Για την επέτειο μνήμης της γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου

Την Τετάρτη 28 Μαΐου 2014 πραγματοποιήθηκε στην πόλη της Φλώρινας μία συγκινητική τελετή για την Ημέρα Μνήμης της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου από το 5^ο Δημοτικό Σχολείο Φλώρινας «Θ. Κάστανος». Τη διοργάνωση του θεατρικού δρώμενου «Έι ρίζα μ΄ ντο να λέω σας» ανέλαβαν οι μαθητές της

Ε΄ τάξης του 5^ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας με την ενθάρρυνση του δασκάλου τους, Γιώργου Κατικαρίδη.

Το θεατρικό δρώμενο παρουσιάστηκε στην κατάμεστη αίθουσα «Θ. Αγγελόπουλος» του Πολιτιστικού Κέντρου Φλώρινας με τη συμμετοχή της Ευξείνου Λέσχης Φλώρινας. Την εκδήλωση πλαισίωσαν ο Μπάμπης Ξανθόπουλος και η Ξένια Ξανθοπούλου στη λύρα και στο τραγούδι αντίστοιχα, καθώς και ο μαθητής της Ε΄ τάξης Δημήτρης Μασώτης.

Η έναρξη της εκδήλωσης έγινε από την Παρασκευή Γκόλια, Διευθύντρια του 5^ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας «Θ. Κάστανος», ενώ χαιρετισμό απηύθυναν ο Ιωάννης Κασκαμανίδης, Σχολικός Σύμβουλος 3^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας  και ο εκπρόσωπος της Μητρόπολης Φλώρινας.

Χαιρετισμός της Παρασκευής Γκόλια, Διευθύντριας του 5^ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας «Θ. Κάστανος»

Αγαπητοί προσκεκλημένοι

Αγαπητοί γονείς, Φίλες και φίλοι

Αγαπητά μας παιδιά

Σας καλωσορίζουμε στην σημερινή παράσταση-γέφυρα μνήμης, που ενώνει εποχές, τόπους και ανθρώπους, με σκοπό να δηλώσει πιστότητα στη μνήμη της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου.

Μέρα μνήμης δεν σημαίνει μέρα συναισθηματικής απλώς εκτόνωσης για τη δολοφονία 353.000 Ελλήνων από τις στρατιωτικές και παραστρατιωτικές δυνάμεις του τουρκικού κράτους, στα πλαίσια κεντρικής πολιτικής απόφασης και, εν τέλει, μεθοδικά σχεδιασμένης εθνοκάθαρσης. Η οδύνη είναι ανεξάλειπτη, αλλά μόνη η οδύνη μένει πάντοτε άγονη.

Έχει νόημα να διασώζουμε τη μνήμη της Γενοκτονίας των Ελλήνων του Πόντου, αν η εγρήγορση μας είναι ιστορικά γόνιμη. Αν δηλαδή έχει έμπρακτες συνέπειες, που εγγυώνται για το μέλλον, τον αυτοσεβασμό και τη συλλογική μας αξιοπρέπεια. Τουλάχιστον, να μην συνεργήσουμε να απαλειφθούν από την πανανθρώπινη συνείδηση, τα όρια ανάμεσα στον πολιτισμό και στη βαρβαρότητα, στην ανθρωπιά και την κτηνωδία.

Τιμούμε τη μνήμη του ποντιακού Ελληνισμού στο βαθμό, που έχουμε επίγνωση της πρότασης πολιτισμού, που ενσάρκωνε και της οικουμενικής δυναμικής του. Τότε, πριν από τους δύο παγκόσμιους πολέμους, ο Έλληνας, όπως έγραψε o Ελύτης, «ανάσαινε ακόμα τον αέρα μιας, περίπου, αυτοκρατορίας». Και συνεχίζει ο Γιανναράς: «Είναι το ξέρω δύσκολο, να αξιολογείς το σημερινό μολύβι σαν χθεσινό χρυσάφι». Αλίμονο όμως, αν πάψει το χρυσάφι, να μετράει την ποιότητα της ζωής, ακόμα και σε χρόνια μολυβένιου λήθαργου.

Θρηνούμε για τη Γενοκτονία των Ελλήνων του Πόντου, αλλά δεν υιοθετούμε το ρόλο του θύματος — θα ήταν η εύκολη λύση φυγής από τις ιστορικές προκλήσεις. Η μνήμη άλλωστε είναι ένας αντικατοπτρισμός, μια προβολή του παρελθόντος μας, φιλτραρισμένη μέσα από την παρούσα στιγμή.

Θέτουμε έτσι ερωτήματα και προβληματισμούς σε σχέση με την ατομική και συλλογική μας μνήμη. Τι έχουμε κρατήσει στη  μνήμη μας από την ιστορία; Όσα μας έμαθαν; Όσα μας αφηγήθηκαν; Όσα διαβάσαμε;

Ως δάσκαλοι, οφείλουμε να ενεργοποιηθούμε, καθώς η συνείδηση του «χθες» και η ευθύνη για το αύριο, μας καθιστά παρόντες. Συνεπώς, δηλώνουμε την ευθύνη μας για την ανάδειξη της ιστορικής μνήμης των μαθητών μας, η οποία δεν μπορεί να βασίζεται στη δραματοποιημένη απεικόνιση ενός ζοφερού παρελθόντος και, ίσως, σε μια ψευδή, εξιδανικευμένη εικόνα του, αλλά στην ικανότητα μας να το προσεγγίσουμε, χωρίς στερεότυπα και αποσιωπήσεις, χωρίς κατακερματισμούς, που ανάγονται σε πολιτικές ή και εθνικιστικές συγκυρίες και σκοπιμότητες. Δικό μας το χρέος να προσφέρουμε μαθήματα Ιστορίας, που να συμβάλουν στη διαμόρφωση υπεύθυνων πολιτών με κριτική σκέψη, ικανών να αντισταθούν σε απόπειρες χειραγώγησής τους, από όπου και αν προέρχονται.

Θα κλείσω με τον λόγο του Μακρυγιάννη, καθώς, κατά τη γνώμη, μου είναι πάντοτε επίκαιρος: «Ὅτι ἀρχή καί τέλος, παλαιόθε καί ὥς τώρα, ὅλα τά θερία πολεμοῦν νά μᾶς φᾶνε καί δέν μποροῦν. Τρῶνε ἀπό μᾶς καί μένει καί μαγιά».

Γι’ αυτή τη μαγιά, η παρουσία μας εδώ σήμερα.

Χαιρετισμός του Ιωάννη Κασκαμανίδη, Σχολικού Συμβούλου 3^ης Εκπαιδευτικής Περιφέρειας Φλώρινας

ΟΙ ΔΥΟ ΑΝΑΘΕΩΡΗΤΙΣΜΟΙ  ΚΑΙ Η ΣΧΟΛΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ

Υπάρχουν δύο αναθεωρητισμοί. Ο ένας, ο ιστορικός αναθεωρητισμός, η κινητήρια δύναμη του επιστημονικού ιστορικού λόγου που διεξάγει έναν αέναο αγώνα εναντίον του ψεύδους, της μυθοποίησης, των δοξασιών και των κοινών τόπων, με καταλύτη την αξιοποίηση νέων πρωτογενών πηγών, την εισαγωγή νέων πεδίων στη θεματολογία του, την αλλαγή του επιστημολογικού ή ερμηνευτικού παραδείγματος, καθώς και τη διατύπωση νέων ή ριζικά διαφορετικών ερωτημάτων.

Ο δεύτερος αναθεωρητισμός είναι η άρνηση της γενοκτονίας, που καμώνεται ότι αξιοποιεί τη δυναμική του ιστορικού αναθεωρητισμού για να αποκτήσει επιστημολογικά ερείσματα και ιστοριογραφική ψιμυθίωση. Αυτή η άρνηση, που εξαπλώνεται και αγκαλιάζει θανάσιμα το παρελθόν μέσω του παρόντος, εμφανίζεται με αντικομφορμιστικό μανδύα, περιβάλλεται με την αύρα της αντισυμβατικής κουλτούρας και την αίγλη των ιδεών της αμφισβήτησης, συνεπώς επιδρά πιο δραστικά στις τάξεις της νεολαίας. Με άλλα λόγια, η κατάφωρη διαστρέβλωση της ιστορίας, η μνημοκτονία της ιστορικής παρουσίας των θυμάτων, η συνειδητή εξαφάνιση και η εσκεμμένη παραχάραξη των ιστορικών τεκμηρίων της βιομηχανοποιημένης εξόντωσής τους έχουν μετατραπεί σε όργανα χειραγώγησης των νέων.

Είναι ηθικά και επιστημονικά, αλλά και πολιτικά επιβεβλημένο να στρέψουμε συστηματικά την προσοχή μας στους τρόπους με τους οποίους αυτή η άρνηση διαχέεται σε ολόκληρη την Ευρώπη. Η αντιμετώπιση του ψευδεπώνυμου αναθεωρητισμού απαιτεί τον επανασχεδιασμό της ιστορικής διδασκαλίας. Είναι ζήτημα ενός νέου, εξαιρετικά αναγκαίου ανθρωπισμού. Είναι ζήτημα αυθεντικού συνταγματικού πατριωτισμού και προάσπισης της δημοκρατίας.

Στη διευθύντρια και το διδακτικό προσωπικό του 5ου Δημοτικού Σχολείου Φλώρινας «Θεόδωρος Κάστανος» για την επίμοχθη, εξωστρεφή και γι’ αυτό κοινωνικά και πολιτικά ωφέλιμη επιλογή τους, καθώς και στα μέλη της Ευξείνου Λέσχης που συμμετέχουν ενεργά σε αυτήν εδώ την εκδήλωση μνήμης, θέλω να τους πω από καρδιάς:

Φως τ’ ομμάτI σουν. Η στράτα σουν να έν’ μέλ’ και γάλαν.