Τι προηγήθηκε της εκδήλωσης μνήμης της παρουσίας των Γάλλων στο Ξινό Νερό

Στις 16 Οκτωβρίου 2011 ο δήμος Αμυνταίου προχώρησε στην διοργάνωση εκδήλωσης στην μνήμη των πεσόντων των γαλλικών στρατευμάτων κατά την διάρκεια του Α παγκοσμίου πολέμου στο Μακεδονικό μέτωπο. Είναι νομίζω η ώρα πια κατάλληλη, να ενημερωθεί και το ευρύ κοινό, για το πώς ξεκίνησε αυτή η ιδέα και πρωτοβουλία μου και πως κατέληξε, να οργανωθεί όπως πρόχειρα και ανεπαρκώς οργανώθηκε.

Ήταν τέλη του 2008 και ήδη από προηγούμενη έρευνά μου σχετική με την ιστορία της περιοχής είχα συγκεντρώσει ιστορικό υλικό  μαζί με μαρτυρίες κατοίκων και για την παρουσία των στρατευμάτων την Ανταντ στην περιοχή Ξινού Νερού – Αμυνταίου. Θέλοντας, να αναδειχθεί ένα ξεχασμένο κομμάτι της τοπικής μας ιστορίας και να αποκτήσουν οι πολίτες πρόσβαση σε αυτό, το οποίο είχε πολλές σκοτεινές πτυχές, λόγω της μη ύπαρξης πολλών και διασωθέντων στοιχείων από την περίοδο εκείνη, αποφάσισα ορμώμενος από την επιτυχία, που είχε μία άλλη πρωτοβουλία μου για τον εορτασμό της απελευθέρωσης του Αμυνταίου από τους Τούρκους, να έρθω σε επαφή με το γαλλικό προξενείο και να θέσω υπόψη τους το ιστορικό υλικό όπως και την ιδέα μου να διοργανωθεί μια εκδήλωση στο Ξινό Νερό, που ήταν η έδρα των γαλλικών, ιταλικών, ρωσικών και υπόλοιπων στρατευμάτων της Αντάντ στην περιοχή. Πράγματι κατά τις συζητήσεις μου με το γαλλικό προξενείο, οι οποίες άρχισαν τέλη του 2008 καταρχήν τηλεφωνικά  και μετά την δική του θετική ανταπόκριση, έθεσα υπόψη του γάλλου προξένου σε συνάντηση μας το πλαίσιο μια τέτοιας εκδήλωσης, η οποία πρότεινα, να περιλαμβάνει α) την τοποθέτηση μιας πλάκας ή ενός μνημείου στο Ξινό Νερό για την ανάμνηση της παρουσίας των γαλλικών στρατευμάτων την εποχή εκείνη β) την διενέργεια έκθεσης φωτογραφίας με φωτογραφίες διαφόρων πηγών από εκείνη την ιστορική περίοδο, που βρίσκονταν στην κατοχή μου γ) παρουσίαση με ομιλία μου του ιστορικού υλικού, που είχα συγκεντρώσει μετά από έρευνα δ) συνάντηση και από κοινού εμφάνιση τους των χορωδιών του Αμύντα και της γαλλόφωνης χορωδίας της Θες/νίκης Choralia, την οποία είχα την χαρά, να ακούσω από κοντά σε εκδήλωση στην Θες/νικη,  θέμα για το οποίο έφερα σε συνεννόηση τους υπεύθυνους των χορωδιών έγκαιρα.    

Στο πλαίσιο αυτών των επαφών με το γαλλικό προξενείο πρότεινα εξ αρχής  στο γάλλο πρόξενο, να επισκεφθεί  με την πρώτη ευκαιρία την περιοχή, για να δει από κοντά και τα απομεινάρια από τα γαλλικά νεκροταφεία, που υπάρχουν στο Ξινό Νερό. Ο πρόξενος με την πρώτη αφορμή επισκέφθηκε μετά από παρότρυνση μου και το Αμύνταιο στις αρχές Μαρτίου του 2010 και του έθεσα υπόψη του  το ιστορικό υλικό από κοντά, όπως και τα σημεία στο Ξινο Νερό, που συνδέονταν με την γαλλική παρουσία. Μείναμε σύμφωνοι, ότι η ιδέα μου λοιπόν θα προχωρούσε στα τέλη του 2010, βρίσκοντας τον κατάλληλο φορέα. Μετά τις εκλογές κάλεσα όχι τυχαία τους κυρίους Λιάση και Παπαχρήστου στο γραφείο μου στα μέσα Δεκεμβρίου 2010 λίγο πριν αναλάβει επίσημα τα καθήκοντα της η νέα δημοτική αρχή, για να τους κάνω κοινωνούς της πρωτοβουλίας μου και να τους ρωτήσω, αν τους ενδιέφερε η συνεργασία μας με βάση όμως δύο απαράβατες προϋποθέσεις: πρώτη,  ότι θα ήμουν ο κύριος ομιλητής της εκδήλωσης, που θα γινόταν στο Ξινο Νερό χωρίς παρεμβάσεις και ελέγχους της ομιλίας μου, γιατί εγώ είχα συγκεντρώσει το απαραίτητο ιστορικό υλικό και δεν είχα δικαίωμα, να αποκρύψω τίποτα από τους πολίτες και δεύτερη να αναγνωρίσουν την προέλευση της ιδέας και της πρωτοβουλίας ως ηθική δικαίωση της προσπάθειας μου. Τόνισα δε, ότι το ιστορικό υλικό θα το χάριζα μετά στην τοπική κοινότητα Ξινου Νερού. Τους ξεκαθάρισα, πως δεν έχω καμία προσωπική οικονομική απαίτηση και ότι αν θεωρούν, πως δεν μπορούν, να εκπληρώσουν τους δύο όρους, οφείλουν, να μου το πουν εγκαίρως, για να αναζητήσω άμεσα άλλον φορέα για την υλοποίηση της. Όταν ανέλαβαν την διοίκηση του δήμου, ρώτησα τον κ Λιάση, τι αποφάσισαν και μου είπε, ότι αποδέχονται την συνεργασία και τους δύο όρους, που ξεκάθαρα είχα θέσει. Ο κ Λιάσης ήταν κάθετος με το ζήτημα εφαρμογής των όρων και με διαβεβαίωσε, ότι θα τηρηθούν απολύτως, μιλώντας εξ’ ονόματος του δήμου.

Μετά από πίεση δική μου συμφωνήθηκε η κατά αρχήν άφιξη σε επίσημη επίσκεψη του γάλλου προξένου στο Αμύνταιο, για να υπάρξει, η απαραίτητη γνωριμία με τις νέες δημοτικές αρχές και να προχωρήσει η συζήτηση για την εκτέλεση της εκδήλωσης το αργότερο μέχρι τα τέλη Ιουνίου 2011. Οντως πραγματοποιήθηκε η επίσκεψη του προξένου στις 21 Φεβρουαρίου σε πολύ καλό κλίμα και συμφωνήσαμε, να προχωρήσουμε στην εκδήλωση αυτή άμεσα. Μετά την επίσκεψη όμως άρχισαν τα προβλήματα και παρά τις συνεχείς οχλήσεις μου δεν έβλεπα, να κινητοποιείται έγκαιρα ο δήμος, για να προλάβουμε τις ημερομηνίες. Συνέβη δε και μια υποχθόνια κίνηση από την πλευρά του δήμου, όταν σε δημοσίευση του περιοδικού του δήμου αφαιρέθηκε ακόμη και η απλή αναφορά του ονόματος μου από το θέμα της επίσκεψης του γάλλου προξένου, αν και εγώ είχα κάνει όλη την προσπάθεια, για να επιτευχθεί η επίσκεψη εκείνη, κίνηση η οποία με υποψίασε για τις κακές προθέσεις τους σχετικά με την διοργάνωση της εκδήλωσης και την πρόθεση  παραβίασης των προϋποθέσεων της συνεργασίας μας. Τελικά μετά τα μέσα Μαίου σε συνάντηση μου με τον δήμαρχο κ Ιωσηφιδη και τον αντιδήμαρχο κ. Μωυσιάδη στο κέντρο του Αμυνταίου μου είπαν, ότι αναλαμβάνει στην θέση του κ Λιάση ξαφνικά υπεύθυνος ο κ Μωυσιάδης και πως μου ζητούν, να ελεγχθεί και εγκριθεί  από αυτούς η ομιλία,  που θα έκανα στο Ξινό Νερό, επιβεβαιώνοντας τις υποψίες μου. Τους είπα, ότι κάτι τέτοιο αποκλείεται και τους θύμισα ότι αυτός ήταν ένας από τους δύο όρους, που είχαν εξαρχής συμφωνηθεί με τον κ. Λιάση προς τιμήν του, για την απομάκρυνση του οποίου εξέφρασα την έντονη απορία μου.

Έκτοτε άρχισε μια παρωδία επαφών, παρά το ότι ο χρόνος έτρεχε και  όλες κατέληγαν στο αντιδημοκρατικό και πρωτάκουστο για την εποχή μας αίτημα ελέγχου της ομιλίας μου, το οποίο μας γυρίζει δεκαετίες πίσω. Σε συνάντηση μου στο γραφείο του αντιδημάρχου, που ήταν παρών και ο κ Παπαχρήστου, ο οποίος είχε επανακάμψει επί του θέματος, ενώ πήγα, να τους παρουσιάσω τις φωτογραφίες της περιοχής και οι ημερομηνίες πλέον πίεζαν αφόρητα, επέμειναν εμμονικά στο ζήτημα ελέγχου της ομιλίας, παραβιάζοντας κατάφωρα τους όρους της συνεργασίας μας πράγμα, που αρνήθηκα έντονα. Μου διατύπωσε μάλιστα την θέση ο αντιδήμαρχος κ. Μωυσιάδης, ότι λεφτά δεν υπάρχουν, για να γίνει έκθεση φωτογραφίας και πως δεν υπάρχουν λεφτά γενικώς και για αυτό θα αναζητούσε άλλη πρόχειρη λύση για τις φωτογραφίες. Απορώ βέβαια, πώς βρήκε χρήματα μετά την παραίτηση μου για την έκθεση. Τον ρώτησα λοιπόν, αν έχουν λεφτά, για να τα σκορπούν σε πανηγυράκια και αν έχει σκοπό, να ελέγξει και την ομιλία του προξένου. Πήρα την ανήκουστη απάντηση, ότι ο πρόξενος δεν είναι υπο την εξουσία του, ενδεικτικό της νοοτροπίας και της συμπεριφοράς του απέναντι σε ελεύθερους πολίτες. Ακολούθησε και άλλη συνάντηση μου  με τον δήμαρχο Αμυνταίου αυτή την φορά παρουσία του κ Παπαχρήστου, όπου πάλι μου τέθηκε το αίτημα, ότι θα πρέπει, να συναποφασίσουμε, τι θα περιέχει η ομιλία μου. Αρνήθηκα και τους είπα, ότι δεν έχουν το ηθικό δικαίωμα, να συνεχίσουν χωρίς εμένα μια πρωτοβουλία δική μου, για την οποία δεν έχουν κοπιάσει, στην περίπτωση που αποφασίσω πλέον, να παραιτηθώ μετά την αθέτηση των ξεκάθαρων προϋποθέσεων, ενώ τους ζήτησα, να με ενημερώσουν επιτέλους  μέχρι την επομένη, αν δέχονται, να μιλήσω ελεύθερα, άλλως πρέπει, να θεωρήσουν την παραίτηση μου δεδομένη. Τους ρώτησα επίσης, τι ακριβώς φοβούνται και ποιος τους πιέζει. Την επομένη πήρα την προκλητική και αντιδεοντολογική απάντηση τηλεφωνικά, ότι θα συνεχίσουν μόνοι τους, ενώ όπως έμαθα αργότερα ήδη βρίσκονταν υπογείως σε αναζήτηση άλλου ομιλητή και φωτογραφικού υλικού χωρίς αιδώ. Πλέον ήταν απολύτως κατανοητό, ότι εδώ υπήρχε σε εξέλιξη συμπαιγνία με σκοπό, να οικειοποιηθούν και να υπεξαιρέσουν την εκδήλωση, που την βρήκαν έτοιμη και συμφωνημένη χωρίς, να έχουν κανένα ηθικό φραγμό ή αναστολή. Μετά την παραίτηση μου για λόγους αρχής και αξιοπρέπειας δεδομένου, ότι εκτός των προϋποθέσεων, που είχαν συμφωνηθεί, παραβιάζονταν με αυτόν τον τρόπο  κατάφωρα στις μέρες μας οι αρχές της δημοκρατίας και της ελευθερίας από τους διοικούντες τον δήμο Αμυνταίου, τις οποίες περιφρόνησαν προπετώς, η εκδήλωση η οποία είχε προγραμματιστεί αρχικά για τις 26 Ιουνίου αναβλήθηκε, για να διοργανωθεί τον Οκτώβριο με ανεπαρκή τρόπο.

Έτσι έφτασαν στο σημείο, να ακουστούν στους χαιρετισμούς τερατώδη και ανιστόρητα πράγματα από τον δήμαρχο Αμυνταίου όπως, ότι αγωνιστήκαμε στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο μαζί με τους Γάλλους ενάντια στις δυνάμεις του άξονα, ενώ είναι γνωστό και στους μαθητές δημοτικού, ότι ο άξονας υπήρξε κατά τον Β παγκόσμιο πόλεμο, όπως και ότι το ιστορικό δημοτικό σχολείο Ξινού Νερού λειτούργησε ως γαλλικό νοσοκομείο, ενώ αυτό λειτούργησε ως ιταλικό. Να προσθέσω μάλιστα, ότι η πλάκα που τοποθετήθηκε στο δημοτικό σχολείο αναγράφει ως χρονιά έναρξης της Γαλλικής παρουσίας το 1915 στο Ξινό Νερό, ενώ αυτή ξεκινά το 1916. Δεν μπόρεσαν άραγε να προσδιορίσουν οι εμπλεκόμενοι φορείς την ακριβή ημερομηνία άφιξης των Γάλλων στο Ξινό Νερό;

Προτίμησαν μάλιστα, να μην ακουστούν τα πολλά γεγονότα και να μην φωτιστεί η ιστορική αλήθεια για την περιοχή, εμποδίζοντας τους πολίτες, να μάθουν στοιχεία της ιστορικής τους αυτογνωσίας, τα οποία προέκυψαν μετά από κοπιώδη έρευνα μου πολλών ετών. Αυτή η αντιδημοκρατική και δυναστική συμπεριφορά τους θα αποτελεί εφεξής μελανό σημείο στην άσκηση των καθηκόντων τους και θα χαρακτηρίζει όσους από αυτούς επέμειναν σε αυτήν. Εγώ από την πλευρά μου θα φροντίσω, τα πορίσματα της έρευνας μου να γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό, ώστε οι πολίτες και της περιοχής μας, να γνωρίσουν την τοπική μας ιστορία χωρίς λογοκρισία και απαιτήσεις προληπτικού ελέγχου.

Τους τοπικούς άρχοντες του δήμου Αμυνταίου που αιτήθηκαν τον έλεγχο της ομιλίας μου τους παραδίδω στην κρίση των συμπολιτών μου στον δήμο Αμυνταίου για την αχάριστη και αχαρακτήριστη συμπεριφορά τους και ειδικά στην κρίση των νέων, για των οποίων την συνεργασία και τις ιδέες δήθεν κόπτονται. Ευχαριστώ όμως τους πολλούς συνδημότες μου, που με κάθε ευκαιρία μου εκφράζουν την συμπαράσταση τους για την απαράδεκτη και αντιδημοκρατική αυτή στάση του δήμου. Η αποχή η δική μου, αλλά ιδίως  των κατοίκων του Ξινου Νερού σε μεγάλο βαθμό από την εκδήλωση απέδειξε στους διοικούντες, ότι οι κάτοικοι του χωριού μου είναι άνθρωποι περήφανοι, που δεν ανέχονται την αδικία, την καπηλεία και την εκμετάλλευση και βεβαίως δεν έχει, να κάνει καθόλου με αρνητικά τους αισθήματα απέναντι στον φίλο Γαλλικό λαό.

Ευάγγελος Ιωαννίδης

Δικηγόρος