1η Ατομική Έκθεση Ζωγραφικής της Κ.Βαλερά, «Ανυπότακτες Μαρτυρίες»

Γράφει η Ευμορφία Κηπουροπούλου

Προλογισμός

Στη σημερινή εποχή ενός κόσμου όπου κυριαρχεί η απογοήτευση, η ματαιότητα, η ασχήμια ενίοτε, και η αίσθηση ενός αδιεξόδου, είναι ιδιαίτερα αναζωογονητική και αισιόδοξη η σημερινή ευτυχής περίσταση των εγκαινίων της πρώτης 

ατομικής έκθεσης της ζωγράφου Κωνσταντίνας Βαλερά, μιας αισθαντικής και ανήσυχης παράλληλα καλλιτέχνιδας, την οποία ευχαριστώ για την τιμητική πρόσκλησή της να προλογίσω την έκθεσή της.

Πηγή έμπνευσης της ζωγράφου αποτέλεσε το φωτογραφικό υλικό τριών πολύ σημαντικών φωτογράφων, του Σπύρου Μελετζή (1906-2003), της Βούλας Παπαϊωάννου (1898-1990) και του Κώστα Μπαλάφα (1920-2011). Ο Σπύρος Μελετζής, αποτυπώνει στο έργο του την ομορφιά του τόπου και την λεβεντιά του λαού με ξεχωριστή αγάπη και ποιητική ευαισθησία. Η Βούλα Παπαϊωάννου αποτύπωσε με τον φακό της κορυφαίες στιγμές της ιστορίας και είναι η μοναδική γυναίκα που με τη φωτογραφική της μηχανή έγινε μάρτυρας της πείνας, της φτώχειας και της εξαθλίωσης που μάστιζαν τη χώρα μας στα χρόνια της Κατοχής. Ο Κώστας Μπαλάφας είναι γνωστός για τη φωτογραφική καταγραφή του τρόπου ζωής της ελληνικής υπαίθρου, του αλβανικού μετώπου και της Κατοχής. Οι φωτογράφοι αυτοί απαθανάτισαν με τον φακό τους στιγμιότυπα από την καθημερινότητα των ανθρώπων, την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χώρα με πολλές αναφορές στον εμφύλιο πόλεμο και στις συνέπειές του. Τα έργα τους αποτελούν, λοιπόν, μαρτυρίες μιας εποχής που σημάδεψε τη νεοελληνική πραγματικότητα.

Και ερχόμαστε στο παρόν, στο σήμερα. Στη σύγχρονη ματιά της ζωγράφου πάνω στο έργο των τριών φωτογράφων η οποία αποτυπώνει τη δική της οπτική με την προσωπική της πινελιά και αποδίδει νοήματα συνδέοντας το παρελθόν με το παρόν. Συνδέοντας ένα τραγικό παρελθόν με τους χαλεπούς καιρούς του παρόντος μέσα από μια ανθρωποκεντρική ματιά.

Εικαστικά, η ζωγράφος ακολουθώντας την προσωπική της τεχνική, χρησιμοποιεί έντονα χρώματα, υποβλητικά ωστόσο, αναμειγνύοντας ακανόνιστες πινελιές και εστιάζοντας στην έκφραση, το συναίσθημα των προσώπων-ηρώων και αποδίδοντάς τα με ευαισθησία και σεβασμό, χωρίς να αναδεικνύει την τραγικότητα με τρόπο εμφατικό. Φαίνεται η εξπρεσιονιστική τεχνική και τα χρώματα να αντιπαλεύουν με τα θέματα. Τα αντιπαλεύουν πραγματικά, πλάθοντας εν τέλει μορφές που εξακολουθούν να προβάλλον  τραγικές. Η τεχνική της ζωγράφου δεν υποτάχθηκε στην «εύκολη», θα μπορούσαμε να πούμε, ρεαλιστική απεικόνιση των φωτογραφικών μαρτυριών. Οι ακανόνιστες εξπρεσιονιστικές πινελιές φαίνεται να σπάνε τη φόρμα σε ένα αδιάσπαστο σύνολο μορφών. Η ιστορική εμπειρία και μαρτυρία αξιοποιείται αφήνοντας να υπονοούνται αισιόδοξα νοήματα.

Τα έργα είναι αφηγηματικά, με χρώματα που προκαλούν στον θεατή να τα προσεγγίσει χρησιμοποιώντας διαφορετικές ενδεχομένως από τις καθιερωμένες αναγνώσεις. Οι «Ανυπότακτες Μαρτυρίες» είναι μια απόπειρα αποτύπωσης με έντονα χρώματα ανυπόταχτων προσώπων που μεταφέρονται στο ιστορικό παρόν ξεπερνώντας τον «ατομικό τους προορισμό». Οι γεμάτες νεύρο πινελιές συμπορεύονται και συμπάσχουν με τους ανθρώπους μιας σκιερής εποχής σκιαγραφώντας τις φωνές των απλών ανθρώπων σε ένα παιχνίδι παρελθόντος-παρόντος.

 «Ανυπότακτες Μαρτυρίες». Οι «Ανυπότακτες Μαρτυρίες» της ζωγράφου, μιας τραγικής εποχής, οι δικές μας, οι δικές σας; Οι απαντήσεις βρίσκονται στην ίδια τη συνομιλία του καθενός μας με τα έργα που μας μιλούν.

Κλείνοντας, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Φ.Σ.Φ. «ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ» για τη φιλοξενία στον χώρο της Πινακοθήκης των Φλωρινιωτών Ζωγράφων και ιδιαίτερα το Προεδρείο για την νέα προσπάθεια που καταβάλλει στον χώρο του πολιτισμού. Επίσης, ευχαριστούμε τους φίλους που βοήθησαν στην υλοποίηση της έκθεσης:

Την Εταιρεία Αφοί Λουκά,

Τον Πέτρο Οψιρέτη, φωτογράφο,

Τον  Δάνη Στεφανόπουλο για τη σημαντική του βοήθεια στα γραφικά,

Τον Αργύρη Στυλιάδη, καθηγητή κιθάρας,

Τον Νίκο  Ταμουτσέλη, ζωγράφο,

Τον γλύπτη  Χρήστο Τσώτσο,

Και τον Δημήτρη Γκώγκο.

Ευμορφία Κηπουροπούλου,

Φιλόλογος, Δρ. Παιδαγωγικής,

Διδάσκουσα στο Τ.Ε.Ε.Τ. του Παν/μιου Δυτ. Μακεδονίας