Οι δικοί μου ξένοι

Γράφει η Φοίβη

Οι δικοί μου ξένοι οι πιο μακρινοί

είναι αυτοί που ζουν κοντά μου.

Τους κοιτάζω, τους αγγίζω, τους μιλώ

τους ανοίγω την καρδιά μου.

Μα ο καθένας ταξιδεύει μοναχός

μεσ’ στην άγνωστη ψυχή του.

Ο καθένας στη δική του ξενιτιά

πολεμάει για τη ζωή του.

Οι δικοί μου ξένοι

είν’ οι αγαπημένοι.

Οι δικοί μου ανθρώποι ζούνε μακριά

κι’από μακριά αγαπάνε.

Έτσι μεγαλώνει ο κόσμος κι η καρδιά

και θυμόμαστε όπου πάμε.

Ο καθένας ταξιδεύει μοναχός

κι’ αδελφή ψυχή γυρεύει

και στα κρύσταλλα κομμάτια της καρδιάς

την αλήθεια του λαξεύει.

Οι δικοί μου ανθρώποι

της καρδιάς μου οι τόποι.

        

 [στίχοι – μουσική: Χάρις Αλεξίου]      

Υπάρχει ανθρώπινη σχέση που να μην προϋποθέτει την διαφορετικότητα? Στα πλαίσια της προσπάθειας κατανόησης των προβλημάτων των συντροφικών σχέσεων, η εύκολη ερμηνεία που δίνεται είναι ότι: «Δεν επικοινωνούμε! Δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε γιατί είμαστε διαφορετικοί».

Μα αναρωτιέμαι: Δεν προέρχονται οι σύντροφοι από διαφορετικούς κόσμους, με διαφορετική οικογενειακή κουλτούρα, ο καθένας δεν κατέχει μιά προσωπική γλώσσα και ένα προσωπικό αποκωδικοποιητή της συμπεριφοράς του άλλου?

Η επικοινωνία είναι πάντα αλληλεπιδραστική και επομένως δεν μπορεί να κατανοείται με μονομερείς αντιλήψεις, σύμφωνα με τις οποίες ο άλλος είναι αυτός που δεν καταλαβαίνει. Η άρνηση κατανόησης και αποδοχής της διαφορετικότητας του άλλου δημιουργεί την αίσθηση της αδικίας στις ανθρώπινες σχέσεις. Ο ανασφαλής απαιτεί ο σύντροφός του να αποτελεί το είδωλό του, το αντίγραφό του, ξεχνώντας ότι η διαφορετικότητα είναι η αιτία της έλξης και της προσέγγισης.

Αγαπώντας, όμως, ο άνθρωπος νοιώθει να εμπλουτίζεται ο ίδιος. Σπάζει τη μοναξιά του, για να συναντήσει το απολυτρωτικό και απελευθερωτικό στοιχείο της αγάπης. Η γοητεία της περιπέτειας για τη συνάντηση με αυτό που μπορεί να είναι ο άλλος κατακλύζει τη ζωή του. Ο ερωτικός άνθρωπος αγαπά ένα συγκεκριμένο πρόσωπο. Όχι μία ιδέα, αλλά μία ύπαρξη. Όχι μία φαντασιωτική απουσία αδυναμιών, αλλά τον πραγματικό πλούτο των δυνατοτήτων του αγαπημένου του.

Αντίστοιχα κάποιες κοινωνίες είναι εχθρικές προς το ξένο στοιχείο για λόγους που σχετίζονται με την επιβίωσή τους. Αντίθετα, οι ασφαλείς κοινωνίες που έχουν αναπτύξει σημαντικούς πολιτισμούς, διαθέτουν την ικανότητα να προσλαμβάνουν τα ξένα προς αυτές στοιχεία και επομένως ανανεώνονται και εμπλουτίζονται. Όσο περισσότερο χωράμε τον διαφορετικό άνθρωπο μέσα στην καρδιά μας, τόσο περισσότερο προσεγγίζουμε τη βίωση του μυστηρίου της Ζωής που είναι ο καθολικός Άνθρωπος. Διότι και αυτή η αλήθεια του άλλου, η παράξενη και ακατανόητη από εμάς πολλές φορές, διαθέτει τη δικιά της Ομορφιά και Σοφία.

Οι «άλλοι» συνιστούν απειλή απέναντι σε μία κλειστή κοινότητα. Οι «άλλοι» με τις διαφορετικές συνήθειες, συμπεριφορές, κουλτούρες και αξίες προκαλούν την αποσταθεροποίηση που συνεπάγεται η σχέση με το διαφορετικό.

Η αμυντικότητα των νεοελλήνων ως προς την ταυτότητά τους ίσως να δικαιολογείται από τη μακρά παράδοση αιώνων δουλείας και ξένων επιβουλών. Σήμερα, όμως, είναι καιρός να σκύψουμε με μεγαλύτερη προσοχή στο μεγαλειώδες εκείνο χαρακτηριστικό του ελληνισμού, που αγκαλιάζει με αγάπη κάθε καινούργια ιδέα και κάθε πολιτισμό με τον οποίο έρχεται σε επαφή, προκειμένου να προσλάβει από αυτόν ο,τι καλό αξίζει και να του μεταδώσει από τον δικό του θησαυρό. Ο ελληνισμός έλαμψε όταν ανοίχθηκε και συρρικνώθηκε όταν κλείσθηκε.