Ο Γ.Δακής στο 1ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας

Οι εισηγήσεις του Γ.Δακή στο 1^ο Αναπτυξιακό Συνέδριο Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για τη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020.

“Η Έξυπνη Εξειδίκευση ως στρατηγική επιλογή για την Ανάπτυξη της Περιφέρειας  Δυτικής Μακεδονίας στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020”

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Από τον Οκτώβριο του 2012 η Δυτική Μακεδονία ως ένα ενιαίο σύνολο πολιτικών, κοινωνικών και επιχειρηματικών τάσεων, ξεκίνησε την πλέον κρίσιμη, αλλά ταυτόχρονα και ουσιαστική διαβούλευση για το αναπτυξιακό μέλλον της Περιφέρειας.

Ένα θέμα επίκαιρο, αλλά και ταυτόσημο με έννοιες όπως νέο επιχειρηματικό περιβάλλον, πολυδιάστατες επενδύσεις στην έρευνα, την καινοτομία και το περιβάλλον, παράλληλα πάντοτε, με τη διατήρηση των αρχών της κοινωνικής συνοχής.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Η οικονομική ύφεση που βαθαίνει ολοένα και περισσότερο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, απαιτεί τη λήψη μέτρων και την ανάληψη σοβαρών πρωτοβουλιών που να προωθούν την έξυπνη και βιώσιμη ανάπτυξη.

Για την αντιμετώπιση αυτής της οικονομικής συγκυρίας η Ευρωπαϊκή Ένωση έθεσε ως προτεραιότητα την συγκρότηση μιας περιεκτικής ευρωπαϊκής στρατηγικής για την καινοτομία, στην οποία η έμφαση θα δίνεται στην επένδυση, στην έρευνα, στην καινοτομία και στην επιχειρηματικότητα, προκειμένου να αξιοποιηθεί πλήρως η δυναμική στο σύνολο των Κρατών Μελών.

Παρά την έμφαση που δίνει η Ε.Ε. και τα Κράτη – Μέλη, στην έννοια της έξυπνης εξειδίκευσης ως αναδυόμενο πολιτικό προσανατολισμό, τα βήματα που έχουν γίνει από τις περιφέρειες (ως προς την υιοθέτηση των στρατηγικών της) είναι περιορισμένα.

Η πραγματικότητα αυτή αφορά τόσο στην χώρα μας όσο και την περιφέρεια μας. Πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι η συζήτηση και η διαβούλευση για την έξυπνη εξειδίκευση βρίσκεται σε πρωτόλειο στάδιο.

Για το λόγο αυτό είναι επιτακτική και αναγκαία η εισαγωγή των εννοιών και της σημασίας της έξυπνης εξειδίκευσης στο δημόσιο διάλογο.

Αγαπητοί φίλοι και φίλες,

Οι εποχές είναι κρίσιμες και οι ανάγκες για περισσότερο αποτέλεσμα από την χρήση των πόρων των Διαρθρωτικών Ταμείων, απολύτως αναγκαίες.

Η καινοτομία έχει να διαδραματίσει ένα καίριο ρόλο στην ανάκαμψη από την οικονομική ύφεση, στον ανταγωνισμό των αναδυόμενων οικονομιών και στην αντιμετώπιση των μεγάλων κοινωνικών προκλήσεων, όπως είναι οι δημογραφικές αλλαγές, η κλιματική αλλαγή και η ενεργειακή απόδοση.

Επίσης, η έννοια της καινοτομίας θα πρέπει να είναι συνεπής με τους στόχους και τα εργαλεία της πολιτικής για την συνοχή, προωθώντας την ανάπτυξη και την απασχόληση στις περιφέρειες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παράλληλα με τις δράσεις καταπολέμησης της φτώχειας και της ανεργίας, άρσης του κοινωνικού αποκλεισμού.

Αγαπητοί φίλες και φίλοι δεν φοβόμαστε την αλλαγή.

Πρέπει, όμως, όλοι μας να εκτιμήσουμε την σημερινή πραγματικότητα.

Οι γενικές αναπτυξιακές προοπτικές και ειδικότερα οι προοπτικές προώθησης της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης μιας περιφέρειας όπως είναι η Δυτική Μακεδονία (με τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της), βρίσκονται σε κρίσιμο σταυροδρόμι ως προς τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν για προσαρμογή στις σύγχρονες συνθήκες ανταγωνισμού, που εν πολλοίς καθορίζουν την επιβίωση πολλών επιχειρηματιών και των εργαζομένων τους.

Εάν λάβουμε υπόψη ότι :

• Τα διαρθρωτικά προβλήματα της περιφερειακής μας οικονομίας, παραμένουν και ενισχύονται πλέον από τα υψηλά ποσοστά ανεργίας (29,2% στη Δυτική Μακεδονίας με Μέσο Όρο χώρας 27,2% - Ιανουάριος 2013).
• Η εξάρτηση της παραγωγής από συμβατικούς κλάδους παραμένει και επιδεινώνεται από το γενικό οικονομικό κλίμα, οφείλουμε να αναζητήσουμε και να προσαρμόσουμε, ανάλογα, τις νέες στρατηγικές επιλογές μας, οι οποίες θα πρέπει να έχουν ως κυρίαρχο θέμα :
• Το νέο ρόλο των επιχειρηματιών στο αναπτυξιακό γίγνεσθαι της Δυτικής Μακεδονίας, αξιοποιώντας την πραγματική επιχειρηματική γνώση,
• Την δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης στο νέο επιχειρηματικό περιβάλλον.

Σήμερα, σε μια εποχή επίμονης οικονομικής κρίσης, καλώ όλους εσάς να συν-διαμορφώσουμε τις προτεραιότητες της περιφερειακής στρατηγικής μας:

• Να προσδιορίσουμε τους δυναμικούς τομείς ανάπτυξης της Δυτικής Μακεδονίας και τους τομείς μελλοντικής δράσης,
• Να καθορίσουμε τους όρους για την ανάπτυξη της καινοτομίας και της γνώσης,
• Να προωθήσουμε μια συνολική περιφερειακή στρατηγική εξωστρέφειας,

Για να επιτύχουμε στο εγχείρημα αυτό :

• Πρωτίστως, οφείλουμε να διαμορφώσουμε μια περιφερειακή στρατηγική η οποία θα περιγράφει τις πολιτικές που θα την διέπουν αλλά και τους διακριτούς ρόλους όλων των εμπλεκομένων φορέων και της οποίας το δόγμα θα είναι : «Δράσεις που ενισχύουν την περιφερειακή ανάπτυξη και τις επιχειρήσεις της περιφέρειας, δράσεις που προάγουν την συνεργασία για το κοινό συμφέρον και οδηγούν την Δυτική Μακεδονία έξω από την κρίση»,(Αυτό θα γίνει και με την βοήθεια της Γενικής Γραμματείας Έρευνας & Τεχνολογίας, η παρουσία του Γενικού Γραμματέα της οποίας, σηματοδοτεί μια νέα αρχή συνεργασίας μεταξύ Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας & ΓΓΕΤ)
• Οφείλουμε να τεκμηριώσουμε, διεξοδικά, τη διάρθρωση και τη δυναμική του περιφερειακού οικονομικού μας ιστού, τη συσσώρευση και τη προσφορά γνώσης από ακαδημαϊκά και ερευνητικά ιδρύματα και το καινοτομικό προφίλ της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας,  συσχετίζοντας τις παραμέτρους μεταξύ τους,
• Οφείλουμε να δημιουργήσουμε ένα σχήμα διοίκησης στο οποίο ενθαρρύνονται να συμμετάσχουν, εκτός των συνήθων εκπροσώπων των επιχειρήσεων, των πανεπιστημίων, της αυτοδιοίκησης και της κοινωνίας των πολιτών, οι νέοι και οι νέες που θέλουν να καταθέσουν σκέψεις και ιδέες,
• Οφείλουμε να θέσουμε προτεραιότητες με τη λογική της συμβατότητας και της πραγματικότητας και να επιχειρηματολογήσουμε βάσει τεκμηρίων για «ισχυρά σημεία» και «κρίσιμη μάζα» δημιουργίας ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος όχι μόνον περιφερειακής κλίμακας,
• Οφείλουμε να αξιολογούμε κάθε βήμα και να αναγνωρίζουμε , εμπρόθεσμα, τα σφάλματα και τις παραλείψεις μας,

Φίλοι και φίλες

Οφείλουμε να προετοιμάσουμε ένα Περιφερειακό Σχέδιο με τις σύγχρονες έννοιες και τάσεις της καινοτομίας, προσαρμοσμένο στο αναπτυξιακό μας προφίλ που θα ενισχύσει την ικανότητα της περιφέρειας να επιτύχει έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη και θα αναδείξει την έξυπνη εξειδίκευση ως κύριο μέσο για την επίτευξη των αναπτυξιακών στόχων της Δυτικής Μακεδονίας.

Το οφείλουμε στους εαυτούς μας και στον τόπο μας.

Ευχαριστώ

“Η στρατηγική της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας στη Νέα Προγραμματική Περίοδο 2014-2020”

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Εν μέσω των σαρωτικών αλλαγών που βιώνει το σύνολο των χωρών του ευρωπαϊκού νότου, εν μέσω του επαναπροσδιορισμού της πολιτικής συνοχής από την πλευρά της  Ευρωπαϊκής Ένωσης και εν μέσω μιας κλιμακούμενης οικονομικής κρίσης που έχει οδηγήσει και συνεχίζει να οδηγεί το σύνολο των Ελλήνων σε συνθήκες οικονομικής και κοινωνικής εξαθλίωσης,

καλούμαστε σήμερα να δρομολογήσουμε την πλέον ουσιαστική συζήτηση για το αναπτυξιακό, κοινωνικό και πολιτικό μέλλον της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας και παράλληλα να δώσουμε μια ολοκληρωμένη απάντηση στην αναπτυξιακή στασιμότητα.

Ας μην γελιόμαστε.

Οι στιγμές που διέρχεται η χώρα και κατ’ επέκταση η περιφέρειά μας  είναι κρίσιμες. Οι πολιτικές συνοχής διαγράφονται υπό την πίεση άσκησης ασφυκτικής δημοσιονομικής πολιτικής. Οι γενικές αναπτυξιακές προοπτικές και ειδικότερα οι προοπτικές προώθησης της επιχειρηματικότητας και της απασχόλησης βάλλονται από τις δέσμες μέτρων που οδηγούν σε υψηλά ποσοστά ανεργίας.

Από την πλευρά της, η Ευρώπη αντιμετωπίζει συνθήκες αναπτυξιακής  ύφεσης και δυσοίωνο οικονομικό κλίμα, αυξανόμενες ανισότητες και αυξανόμενη δυσπιστία από τους πολίτες της, παράλληλα  με ένα  υψηλό κοινωνικό κόστος που νομοτελειακά προσδιορίζει τις τρέχουσες πολιτικές αναπροσαρμογές.

Παρά ταύτα, καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να ξεπεραστεί η κρίση στα κράτη – μέλη και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μια πιο ανταγωνιστική οικονομία με περισσότερες θέσεις εργασίας.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Εάν προσπαθήσουμε να κάνουμε μια στοιχειώδη αποτίμηση των παρεμβάσεων της τρέχουσας Προγραμματικής περιόδου, θα διαπιστώσουμε ότι ελάχιστη σχέση έχει με το αναπτυξιακό όραμα όπως αυτί διατυπώθηκε το 2007: «Δημιουργία μιας βιώσιμης, ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας με έντονο εξωστρεφή προσανατολισμό και εσωτερική, οικονομική, κοινωνική, χωρική και διοικητική συνοχή».

Ο προσανατολισμός του συγκεκριμένου αναπτυξιακού οράματος στηρίχθηκε στην ανάδειξη του ρόλου της περιφέρειας, κυρίως, ως κόμβου ενέργειας και μεταφορών προσπαθώντας να διαμορφώσει ένα διακριτό ρόλο για την Δυτική Μακεδονία στο ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον και στον  ευρύτερο γεωγραφικό χώρο.  

Προσπαθήσαμε και προσπαθούμε να ικανοποιήσουμε τις προσδοκίες των πολιτών της Δυτικής Μακεδονίας.

Η ολοκλήρωση (σε μεγάλο βαθμό) των υποδομών προσπελασιμότητας, περιβάλλοντος, παιδείας, πολιτισμού και υγείας – πρόνοιας απετέλεσε βασική προτεραιότητα του Επιχειρησιακού μας Προγράμματος 2007 – 2013.

Όμως, τα διαρθρωτικά προβλήματα της περιφερειακής οικονομίας, παραμένουν και ενισχύονται πλέον, από τα υψηλά ποσοστά ανεργίας (29,2% με μέσο όρο χώρας 27,2% - Ιανουάριος 2013).

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Λαμβάνοντας υπ’ όψη όλες τις τρέχουσες παραμέτρους, καθώς και τις προτεραιότητες που τίθενται σε Εθνικό και Ευρωπαϊκό Επίπεδο (Στρατηγική «Ευρώπη 2020»), γίνεται  κατανοητό ότι η Δυτική Μακεδονία  χρειάζεται ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο προσανατολισμένο σε επενδύσεις βασισμένες σε νέες τεχνολογίες και στην καινοτομία που θα αξιοποιούν τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της  περιοχής.

Η δημιουργία νέων επιχειρήσεων και νέων θέσεων εργασίας θα πρέπει να βασίζεται στην υιοθέτηση μιας «Περιφερειακής Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης» (Smart Specialization Strategy) που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ευρώπης και συνιστά μια ατζέντα οικονομικού μετασχηματισμού βασισμένη: στα ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα, στην κρίσιμη μάζα, στην συλλογική ηγεσία και στην συνδεσιμότητα, προωθώντας  την ανάπτυξη επικεντρώνοντας στην αξιοποίηση και ανάδειξη των τοπικών χαρακτηριστικών κάθε περιφέρειας.

Γίνεται λοιπόν, κατανοητό ότι, ο αναπτυξιακός σχεδιασμός για την προγραμματική περίοδο 2014 – 2020 θα πρέπει να απαντά κατά προτεραιότητα στα κρίσιμα ζητήματα που αφορούν στην ενίσχυση της επιχειρηματικότητας, στην καταπολέμηση της ανεργίας και στην προστασία – ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος και της ιστορικής – πολιτιστικής κληρονομιάς με όρους έξυπνης, διατηρήσιμης και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξης.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Το Αναπτυξιακό Όραμα της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας για τη νέα Προγραμματική Περίοδο 2014 – 2020 αποτυπώνεται συνοπτικά στο μήνυμα:

«Δημιουργία μιας διατηρήσιμης ανταγωνιστικής περιφερειακής οικονομίας με βιώσιμες θέσεις εργασίας και κοινωνική συνοχή»

και συνίσταται στις ακόλουθες προτεραιότητες:

1.  Αύξηση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε ανταγωνιστικό επίπεδο με έμφαση στην κλαδική και χωροθετημένη εξειδίκευση, στην αξιοποίηση των νέων τεχνολογιών, στην καινοτομία, στην ποιότητα και στον εξαγωγικό προσανατολισμό, με βασικούς άξονες :

• Την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, των επιχειρήσεων του γεωργικού τομέα (για το ΕΓΤΑΑ),  της αλιείας και των υδατοκαλλιεργειών,
• Την προώθηση της Αγροτικής Ανάπτυξης και ενίσχυση της συμβολής της στην περιφερειακή οικονομία,
• Την ενίσχυση της πρόσβασης, χρήσης και ποιότητας των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών,
• Την ενίσχυση της έρευνας, της τεχνολογικής ανάπτυξης και της καινοτομίας,
• Την προώθηση των βιώσιμων μεταφορών και απομάκρυνση των σημείων συμφόρησης σε σημαντικά δίκτυα υποδομών,

2.  Διασφάλιση της κοινωνικής συνοχής η οποία απειλείται από την πολύ υψηλή ανεργία, μέσω δράσεων στήριξης της απασχόλησης, καταπολέμησης της φτώχειας και ενίσχυσης της κοινωνικής οικονομίας και των υποδομών στήριξης αυτών των δράσεων (παιδείας, υγείας, πρόνοιας), με βασικούς άξονες :

• Την προώθηση της απασχόλησης και υποστήριξη της κινητικότητας των εργαζομένων,
• Την προώθηση της κοινωνικής ένταξης και της καταπολέμησης της φτώχειας,
• Τις επενδύσεις στην εκπαίδευση, τις δεξιότητες και στη δια βίου μάθηση,
• Την βελτίωση της θεσμικής επάρκειας και της αποτελεσματικής Δημόσιας Διοίκησης,

3. Προστασία – ανάδειξη – αξιοποίηση των περιβαλλοντικών και πολιτιστικών πόρων στο πλαίσιο της φέρουσας ικανότητάς τους, η οποία μπορεί να συμβάλλει στη διεύρυνση των δυνατοτήτων παραγωγής και απασχόλησης, με βασικούς άξονες:

• Την ενίσχυση της μετάβασης προς την οικονομία χαμηλών εκπομπών ρύπων σε όλους τους τομείς,
• Την προώθηση της προσαρμογής στις κλιματικές αλλαγές, της πρόληψης και της διαχείρισης του κινδύνου,
• Την προστασία του περιβάλλοντος και προώθηση της αποδοτικότητας των φυσικών  πόρων,

4.  Ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στα αστικά κέντρα και στην ύπαιθρο 

Στο πλαίσιο της μεγιστοποίησης της αποτελεσματικότητας των παρεμβάσεων προβλέπεται η εφαρμογή στοχευμένων δράσεων μέσα από ολοκληρωμένες παρεμβάσεις στα αστικά – ημιαστικά κέντρα που θα αναδεικνύουν τον υποστηρικτικό και προωθητικό αναπτυξιακό τους ρόλο και ολοκληρωμένες χωρικές παρεμβάσεις στην ύπαιθρο (παραλίμνιες και ορεινές περιοχές), οι οποίες θα διασφαλίζουν την απαιτούμενη ποιότητα ζωής των κατοίκων και την παραμονή τους στην περιοχή. Τα ολοκληρωμένα προγράμματα θα βελτιώνουν την ανταγωνιστικότητα και θα ενισχύουν το βιώσιμο χαρακτήρα του ρόλου των περιοχών αυτών.

Αγαπητές φίλες και φίλοι,

Όπως πολύ ορθά διαπιστώνετε, καλούμαστε πλέον να δώσουμε ένα διαφορετικό όραμα στη Δυτική Μακεδονία. Ένα όραμα με άξονα την επιχειρηματικότητα και την απασχόληση σε πλήρη ταύτιση με το περιβάλλον (φυσικό και ανθρωπογενές) που τόσο βίαια έχει υποβαθμιστεί τις τελευταίες 10ετίες.

Το όραμα αυτό θα πρέπει να συμβαδίζει με τη νέα στρατηγική της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αφορά και προσδιορίζει την οικονομική ανάπτυξη: Έξυπνη, διατηρήσιμη και χωρίς αποκλεισμούς.

Ευχαριστώ.