Η κωλυσιεργία του ΥΠΕΚΑ για τις Πρέσπες τελειώνει εδώ!

Απάντηση του Επιτρόπου Potočnik στην ερώτηση Χρυσόγελου για την καθυστέρηση από την Ελλάδα της επικύρωσης της Συμφωνίας για το πάρκο Πρεσπών

«Λόγω της συμμετοχής της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η

Ελλάδα δεσμεύεται ήδη από τη Συμφωνία προστασίας και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής του πάρκου Πρεσπών», δεδομένου ότι η εν λόγω συμφωνία έχει κυρωθεί από την ΕΕ. Αυτό απάντησε ο Επίτροπος Περιβάλλοντος Janez Potočnik στην ερώτηση του Νίκου Χρυσόγελου, ευρωβουλευτή των Οικολόγων Πράσινων / Ομάδα των Πράσινων στο Ευρωκοινοβούλιο, σχετικά με την τεράστια καθυστέρηση που επιδεικνύει η Ελλάδα στο να επικυρώσει μια συμφωνία που αποτέλεσε πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης το 2009.

Υπενθυμίζεται ότι η συμφωνία καλεί τις 3 χώρες να εφαρμόσουν κοινά σχέδια και προγράμματα για την προστασία και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής με γνώμονα την προστασία της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ (Συμβούλιο και Κοινοβούλιο) ενέκρινε τη συμμετοχή της στη συμφωνία στις 4.10.2011. Η Αλβανία δε χρειάζεται επικύρωση καθώς δεσμεύεται με υπογραφή Υπουργού, ενώ στις 23.7.2012 το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ ενέκρινε, χωρίς καμία αρνητική ψήφο, το νομοσχέδιο κύρωσης της διεθνούς συμφωνίας. Η Ελληνική κυβέρνηση όμως καθυστερεί να επικυρώσει τη συμφωνία παρά το γεγονός ότι η υπογραφή της είχε αποτελέσει πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης στις 27.11.2009.

Όμως πέρα από την κύρωση της εν λόγω συμφωνίας, η στάση της Ελλάδας είναι ασυνεπής και ως προς την Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά 2000/60/ΕΚ. Όπως αναφέρει ο Επίτροπος, σε διεθνείς περιοχές λεκανών απορροής ποταμών που εκτείνονται πέρα από τα όρια της ΕΕ - όπως η λεκάνη απορροής ποταμών των Πρεσπών - τα κράτη μέλη προσπαθούν να παράγουν ενιαία σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών (ΣΔΛΑΠ). Αν αυτό δεν είναι δυνατόν, τα κράτη μέλη προσπαθούν να παράγουν ένα σχέδιο το οποίο καλύπτει τα μέρη των διεθνών περιοχών λεκανών απορροής ποταμών που περιλαμβάνονται στο έδαφός τους, κατά προτίμηση σε συντονισμό με τα κράτη μέλη που μοιράζονται την περιοχή της λεκάνης απορροής ποταμού. Η Ελλάδα, που είναι το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ στις Πρέσπες, όχι μόνο δεν κυρώνει τη συμφωνία που οι άλλες 2 χώρες έχουν ήδη επικυρώσει, αλλά δεν έχει καν υποβάλει έκθεση σχετικά με τα σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών της Δυτικής Μακεδονίας (GR09), όπου περιλαμβάνεται το ελληνικό έδαφος της διασυνοριακής λεκάνης των Πρεσπών.

Ο Νίκος Χρυσόγελος δήλωσε σχετικά:

«Η κωλυσιεργία του ΥΠΕΚΑ να πράξει το αυτονόητο για το πάρκο Πρεσπών είναι αδικαιολόγητη. Είναι προφανές ότι η Ελλάδα δεν ενημερώνει ούτε την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για τους λόγους καθυστέρησης κύρωσης της Συμφωνίας για την προστασία των Πρεσπών. Η απάντηση όμως του Επιτρόπου στην ερώτησή μου δεν αφήνει περιθώρια άλλων καθυστερήσεων από την ελληνική κυβέρνηση σε ό,τι αφορά την κύρωση της Συμφωνίας αλλά και την κατάθεση σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής των ποταμών που βρίσκονται στο Υδατικό Διαμέρισμα της Δυτικής Μακεδονίας όπου ανήκουν οι Πρέσπες. Σύμφωνα με την απάντηση του Επιτρόπου η Ελλάδα δεσμεύεται για τα θέματα εκείνα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ. Αλλά αυτό δεν αρκεί. Η Ελλάδα πρέπει να κυρώσει πλήρως τη συμφωνία και πρέπει να προβεί σε συγκεκριμένες ενέργειες για να λειτουργήσουν τα διασυνοριακά όργανα και να υλοποιηθεί η διαβούλευση τουλάχιστον για τα σχέδια διαχείρισης υδάτων όπως επιτάσσει η Οδηγία Πλαίσιο για τα Νερά. Η ελληνική κυβέρνηση και οι αρμόδιες υπηρεσίες πρέπει να λάβουν σοβαρά υπόψη αυτή τη διάσταση της διακρατικής συνεργασίας στην περίπτωση των υπό διαμόρφωση σχεδίων διαχείρισης που αφορούν τη Δυτική Μακεδονία. Η υποχρέωση αυτή είναι ουσιαστική καθώς είναι αδύνατον να προστατευθεί αποτελεσματικά η μοναδική βιοποικιλότητα της περιοχής χωρίς την προσέγγιση του αντικειμένου σε διακρατικό επίπεδο από τη σκοπιά ολόκληρης της λεκάνης απορροής των Πρεσπών.»

Από τους Οικολόγους Πράσινους Φλώρινας ο Μ. Πετράκος δήλωσε: «Δυστυχώς, στις Πρέσπες η χώρα μας αμελεί τις υποχρεώσεις της απέναντι στην Ευρωπαϊκή Νομοθεσία και την προοπτική βιώσιμης ανάπτυξης. Ελπίζουμε η δυνατή στάση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να λειτουργήσει σαν καμπανάκι για την κυβέρνηση ώστε να μην χαθεί και άλλος χρόνος για την προστασία του περιβάλλοντος και την ευημερία των κατοίκων!»

(Ακολουθεί ολόκληρο το περιεχόμενο της ερώτησης και της απάντησης)

Ερώτηση με αίτημα γραπτής απάντησης E-002883/2013 προς την Επιτροπή

Άρθρο 117 του Κανονισμού

Nikos Chrysogelos (Verts/ALE)

Θέμα: Καθυστερήσεις για την κύρωση της διεθνούς συμφωνίας για την προστασία και την αειφόρο ανάπτυξη του πάρκου Πρεσπών

Στις 2 Φεβρουαρίου του 2010, η Ελλάδα, η Αλβανία, η πΓΔΜ, οι 3 χώρες που μοιράζονται τις Πρέσπες, αλλά και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψαν τη διεθνή συμφωνία για την προστασία και την αειφόρο ανάπτυξη του πάρκου Πρεσπών[1]. Η συμφωνία καλεί τις 3 χώρες να εφαρμόσουν κοινά σχέδια και προγράμματα για την προστασία και την αειφόρο ανάπτυξη της περιοχής με γνώμονα την προστασία της βιοποικιλότητας. Η ΕΕ (Συμβούλιο και Κοινοβούλιο) ενέκρινε τη συμμετοχή της στη συμφωνία στις 4.10.2011[2]. Η Αλβανία δε χρειάζεται επικύρωση καθώς δεσμεύεται με υπογραφή Υπουργού, ενώ στις 23.7.2012 το Κοινοβούλιο της πΓΔΜ ενέκρινε, χωρίς καμία αρνητική ψήφο, το νομοσχέδιο κύρωσης της διεθνούς συμφωνίας[3]. Οι ΜΚΟ και τοπικοί φορείς από τις 3 χώρες είναι έτοιμοι να εργαστούν και να στηρίξουν την υλοποίηση των συμφωνηθέντων[4]. Παρά ταύτα, σήμερα, 37 μήνες μετά την υπογραφή της, η συμφωνία παραμένει ανενεργή εξαιτίας του γεγονότος ότι η Ελλάδα δεν την έχει ακόμα επικυρώσει, αν και η υπογραφή της συμφωνίας είχε αποτελέσει πρωτοβουλία της τότε ελληνικής κυβέρνησης[5]. Ερωτάται η Επιτροπή:

1.  Έχει ενημέρωση από τις ελληνικές αρχές σχετικά με την αιτία αυτής της πολύ μεγάλης καθυστέρησης για την κύρωση μιας διεθνούς συμφωνίας που είναι απαραίτητη για την αποτελεσματική προστασία ενός τόσο σημαντικού οικοτόπου;

2.   Σε τι ενέργειες προτίθεται να προβεί προκειμένου να επικυρωθεί η συγκεκριμένη συμφωνία που η ίδια η ΕΕ έχει κυρώσει δεδομένου ότι οι διακρατικές συμφωνίες σχετικά με τις διεθνείς λεκάνες απορροής της Ελλάδας με τρίτες χώρες αποτελεί προτεραιότητα για την Επιτροπή, σύμφωνα με την απόφαση του Συμβουλίου της 27ης Ιουνίου 2006[6];

E-002883/2013

Απάντηση του κ. Potočnik

εξ ονόματος της Επιτροπής

Η Ελλάδα δεν ενημέρωσε την Επιτροπή για τους λόγους για τους οποίους καθυστέρησε να κυρώσει τη «Συμφωνία προστασίας και αειφόρου ανάπτυξης της περιοχής του πάρκου Πρεσπών».

Ωστόσο, δεδομένου ότι η εν λόγω συμφωνία έχει κυρωθεί από την ΕΕ, η Ελλάδα δεσμεύεται ήδη από αυτήν λόγω της συμμετοχής της ΕΕ, όσον αφορά τα θέματα που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα της ΕΕ.

Η οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ)[7] προβλέπει ότι για τις διεθνείς περιοχές λεκανών απορροής ποταμών που εκτείνονται πέρα από τα όρια της ΕΕ - όπως η λεκάνη απορροής ποταμών των Πρεσπών - τα κράτη μέλη προσπαθούν να παράγουν ενιαία σχέδια διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών (ΣΔΛΑΠ) και, όταν αυτό δεν είναι δυνατόν, ένα σχέδιο το οποίο καλύπτει τα μέρη των διεθνών περιοχών λεκανών απορροής ποταμών που περιλαμβάνονται στο έδαφός τους, κατά προτίμηση σε συντονισμό με τα κράτη μέλη που μοιράζονται την περιοχή της λεκάνης απορροής ποταμού.

Η Ελλάδα δεν δημοσίευσε το ΣΔΛΑΠ για τις δικές της 14 περιοχές λεκανών απορροής ποταμών έως τις 22 Δεκεμβρίου 2009, όπως απαιτείται από την οδηγία-πλαίσιο για τα ύδατα (ΟΠΥ). Η Επιτροπή κίνησε διαδικασία επί παραβάσει κατά της Ελλάδας (υπόθεση C 297/11) και το Δικαστήριο της ΕΕ καταδίκασε την Ελλάδα στις 19 Απριλίου 2012. Μετά την έκδοση της απόφασης, οι ελληνικές αρχές ενημέρωσαν την Επιτροπή ότι όλα τα ΣΔΛΑΠ θα πρέπει να εγκριθούν έως το τέλος του 2013.

Τον Απρίλιο του 2013, η Επιτροπή ενημερώθηκε επίσημα για την έγκριση 5 σχεδίων διαχείρισης λεκανών απορροής ποταμών (ΣΔΛΑΠ), αλλά η Ελλάδα δεν έχει ακόμη υποβάλει έκθεση σχετικά με το ΣΔΛΑΠ της Δυτικής Μακεδονίας (GR09), όπου περιλαμβάνεται το ελληνικό έδαφος της διασυνοριακής λεκάνης των Πρεσπών.

Η Επιτροπή θα συνεχίσει να ενθαρρύνει την Ελλάδα να κυρώσει τη συμφωνία των Πρεσπών και, μόλις υποβληθεί η έκθεση σχετικά με το ΣΔΛΑΠ για τη Δυτική Μακεδονία, θα εξετάσει εάν έχουν τηρηθεί οι απαιτήσεις της ΟΠΥ, επίσης και όσον αφορά διεθνείς λεκάνες απορροής ποταμών.

[1] http://ec.europa.eu/world/agreements/prepareCreateTreatiesWorkspace/treatiesGeneralData.do?step=0&redirect=true&treatyId=9102

[2]     http://ec.europa.eu/world/agreements/downloadFile.do?fullText=yes&treatyTransId=14802

[3]     http://www.spp.gr/spp/epikirosi%20symfonias_fyrom_23.7.12.pdf

[4]     http://www.spp.gr/spp/index.php?option=com_content&view=article&catid=6%3A2010-03-04-13-52-03&id=127%3A1-2013-2000-2013-&lang=el

[5]     Κοινή δήλωση Γιώργου Παπανδρέου, Σαλί Μπερίσα και Νίκολα Γκρουέφσκι 27.11.2009 http://www.spp.gr/spp/prime%20ministers%20joint%20communique_pyli%202009_en.pdf

[6]     Council Decision of 26 June 2006“on the participation of the EC in negotiations aiming at the conclusion of international river basin agreements to improve cooperation in European river basins shared between certain Member States and Third Countries”, σελ. 26http://www.consilium.europa.eu/uedocs/cms_data/docs/pressdata/en/envir/90281.pdf

[7]     Οδηγία 2000/60/ΕΚ, ΕΕ L 327 της 22.12.2000.