Τρυφερά, τα μάτια σου...

        

Γράφει η Φοίβη

 Όποιος και να’σαι: Το βράδυ να βγεις έξω

απ’το δωμάτιο σου΄εκεί μέσα τα γνωρίζεις όλα΄

σαν το στερνό, πριν από τον ορίζοντα, το σπίτι σου είναι:

Όποιος και να’σαι.

Με τα μάτια σου, τα κουρασμένα, μόλις

λευτερωθούν από το φαγωμένο σου κατώφλι,

σιγά – σιγά σηκώνεις ένα δέντρο μαύρο

και μπρος στον ουρανό το στήνεις: λυγερό, μονάχο.

Και τον κόσμο δημιούργησες. Κ’είναι μεγάλος,

Κ’είναι σα λόγος, που ακόμη στη σιωπή ωριμάζει.

Κι’όπως την έννοια του συλλαβαίνει η θέλησή σου,

Τρυφερά, τα μάτια σου, τον απολευτερώνουν...

                                                                    Rainer Maria Rilke

To ποίημα αυτό φέρνει τον άνθρωπο στη θέση του δημιουργού – θεού: εμείς είμαστε, που μπορούμε, κάθε στιγμή, ν’ανακαλύπτουμε, δηλαδή: να «φτιάχνουμε» τον κόσμο, με την άπειρη ομορφιά του και το μυστήριό του. Για τους  ανθρώπους τους συνηθισμένους στη σοβαρότητα, τη λογική και την ορατή πραγματικότητα η ποίηση του Rilke, αυτά τα λόγια, πιθανώς να μη λένε τίποτα. Οι ψυχές τους ποτέ δεν αισθάνονται την ανάγκη να εκφραστούν κι’έτσι αρνούνται ακόμη και την παρουσία της. Ο νους υπάρχει΄ αυτό γίνεται αποδεκτό και κατανοητό. Ο νους είναι ό,τι μετράει, εξηγεί, ορίζει και οργανώνει. Αλλά η ψυχή, τι είναι αυτό? Ο μόνος τρόπος για να την ερμηνεύσουμε είναι ο εξής: ψυχή είναι η ικανότητα να αισθανόμαστε και να αναγνωρίζουμε τον αόρατο κόσμο, η συμμετοχή στη χαρά του, ο φωτισμός ολόκληρης της ζωής, όλων των στοιχείων της ζωής που σκορπούν σκοτεινιά και τη βαραίνουν. Η πίστη λοιπόν είναι πάνω απ’όλα μια είσοδος σ’αυτόν τον άλλο κόσμο που με δυσκολία περιγράφεται από την καθημερινή μας γλώσσα, ο οποίος όμως γεμίζει ολόκληρη την καρδιά και όλη τη ζωή με απροσδόκητη χαρά. Η λέξη «χαρά» είναι ίσως ο καλύτερος και απλούστερος τρόπος να περιγραφεί η βαθύτερη και σημαντικότερη πηγή της πίστης που αρχίζει με την εμπειρία μιάς ευρύτερης συνειδητοποίησης.

Ακούμε συνεχώς πως για να καταλάβουμε τον κόσμο χρειαζόμαστε την επιστήμη, τους μαθηματικούς υπολογιστές, την παρατήρηση, την ορθολογική σκέψη. Δεν διαφωνούμε. Η επιστήμη, στη θέση της και μέσα στα όρια των δυνατοτήτων της είναι όμορφη και αναγκαία. Αλλά η ψυχή μέσα μας μαρτυρεί πως υπάρχει και μια άλλη προσέγγιση στην κατανόηση του κόσμου και της ζωής η μάλλον πως υπάρχει μια άλλη διάσταση στον κόσμο και στη ζωή που η ίδια η επιστήμη είναι ανίκανη να κατανοήσει. Ο κόσμος, ενώ είναι αντικείμενο επιστημονικής ανάλυσης, είναι παράλληλα και αντικείμενο χαράς, αγάπης και ευχαριστίας. Η προσέγγιση αυτή δεν είναι λιγότερο πραγματική και αναγκαία. Απλά είναι άλλου επιπέδου. Η πίστη και η επιστήμη δεν είναι δύο παράλληλοι δρόμοι ορισμού της πραγματικότητας, οι οποίοι δεν συναντώνται ποτέ, προκαλώντας διάσπαση και διχασμό στο μυαλό και την καρδιά του ανθρώπου, αλλά δύο διαφορετικά {όχι αντιθετικά} μέσα ευχαριστιακής αναφοράς του κόσμου προς τον θεό. Η ύλη γίνεται γέφυρα επικοινωνίας θεού – ανθρώπου και όχι πια φραγμός η μεσότοιχος ανάμεσά τους. Έτσι το «φυσικό» δεν αντιπαραβάλλεται στο «υπερφυσικό» και αποφεύγεται η σχιζοφρένεια στην καθημερινότητά μας. Έτσι η διαφορά θεμελιώνει τη σχέση και η ετερότητα αποβαίνει το θεμέλιο της ενότητας, που τόσο πολύ έχουμε ανάγκη σ’ αυτές τις ημέρες της κρίσης.