Θησαυρίζουν τα μονοπώλια στον τομέα της Ενέργειας: Η περίπτωση του λιγνιτορυχείου της Βεύης

Χέρι στον πλούτο του λαού και του τόπου βάζουν με αυξανόμενη ταχύτητα τα μονοπώλια. Ντόπιοι μεγαλοεπιχειρηματίες που, εν μέσω κρίσης για τα πλατιά λαϊκά στρώματα, με τις πλάτες κυβερνήσεων, τρόικας, ΕΕ, άλλων δυνάμεων του ευρωμονόδρομου, - ενίοτε και σε

συνεργασία με μονοπώλια του εξωτερικού, - αποκτούν υποδομές και φυσικούς πόρους / λαϊκή περιουσία, διασφαλίζουν και διευρύνουν έτσι την κερδοφορία τους, πουλώντας μετά πανάκριβα στο λαό ότι χρειάζεται, είδη πρώτης ανάγκης στην καθημερινότητά του. Οι δε θέσεις εργασίας που τάζουν, όσο κι αν μοιάζουν σε κάποιους με λαχείο σε καιρούς γενικευμένης ανεργίας - σύμφυτο του συστήματος - είναι περιορισμένες, κακοπληρωμένες, ο ορισμός της εκμετάλλευσης.

Χαρακτηριστικά όσα διαδραματίζονται στον κλάδο της Ενέργειας. Σε μερικές από τις πιο πρόσφατες τέτοιες εξελίξεις, με επικερδέστατα επιχειρηματικά «ντιλς», μέσα στον Αύγουστο παραχωρήθηκε με «απευθείας εκμίσθωση»... στην «ΑΚΤΩΡ» το λιγνιτωρυχείο της Βεύης, αρχικά για 15 χρόνια, αλλά με δυνατότητα ανανέωσης της σύμβασης μέχρι να φτάσει τα 50 χρόνια, ώστε ο μεγαλοεπιχειρηματίας να εξορύξει όσους περισσότερους τόνους μπορεί από τους 90 έως 126 εκατομμύρια τόνους λιγνίτη που θεωρούνται τεχνικά απολήψιμοι.

Η σημασία του λιγνιτωρυχείου της Βεύης Φλώρινας είναι μεγάλη, καθώς αποτελεί τη μία από τις δύο πηγές προμήθειας καυσίμου για τον ΑΗΣ Μελίτης (μαζί με το λιγνιτωρυχείο Αχλάδας). Εκτός από το παραχωρούμενο στην ΑΚΤΩΡ τμήμα του ορυχείου, ένα άλλο κομμάτι στην ίδια περιοχή έχει παραχωρηθεί στη ΔΕΗ. Και τα δύο τμήματα, σύμφωνα με τους ειδικούς, μπορούν να τροφοδοτήσουν όχι μόνο τη μονάδα της Μελίτης αλλά και ένα ακόμη εργοστάσιο παραγωγής ηλεκτρισμού. Το ορυχείο της Βεύης είχε συμφωνηθεί από τις ελληνικές κυβερνήσεις με την ΕΕ να διαδραματίσει πρωταγωνιστικό ρόλο στη διαδικασία «ανοίγματος» της «αγοράς Ενέργειας» στους ιδιώτες. Η εκμίσθωσή του, μαζί με την παραχώρηση σε ιδιώτες των ορυχείων της Δράμας και της Ελασσόνας, αποτελούσε όρο της ευρωπαϊκής επιτροπής ανταγωνισμού για να σπάσουν οι τάχα «συνθήκες μονοπωλίου» που επικρατούν στην ελληνική αγορά λιγνίτη.

Την ίδια ώρα τα άλλα μονοπώλια στον χρυσοφόρο κλάδο της Ενέργειας μόνο με σταυρωμένα χέρια δεν κάθονται. Το έντονο ενδιαφέρον ξένων θεσμικών επενδυτών (κοράκια τραπεζών, και χρηματιστηρίων) συγκέντρωσε ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, στο πλαίσιο του πρόσφατου roadshow (επίδειξη δραστηριοτήτων, κερδών, σχεδίων του ομίλου) που πραγματοποιήθηκε στο Λονδίνο. Όπως δημοσιοποιήθηκε, το ενδιαφέρον στράφηκε ειδικότερα στον τομέα της Ενέργειας όπου ο όμιλος, μέσω της «Τέρνα Ενεργειακή», διαθέτει σε λειτουργία ή υπό κατασκευή έργα συνολικής ισχύος 508MW. Σχεδιάζει επίσης, έως το πρώτο εξάμηνο του 2014 να έχει ολοκληρώσει την υλοποίηση έργων ΑΠΕ ισχύος 132MW σε Ελλάδα και Πολωνία, ενώ ανέλαβε το έργο διαχείρισης απορριμμάτων της Περιφέρειας Πελοποννήσου, προϋπολογισμού άνω των 130 εκατ. ευρώ. Στο επίκεντρο βρέθηκε, ωστόσο, και η διαχείριση των απορριμμάτων, τομέας στον οποίο ο όμιλος αναμένεται να έχει «ισχυρή θέση».Σημειωτέον ότι εν μέσω διευρυνόμενης ανέχειας για τα πλατιά λαϊκά στρώματα, καθίζησης μισθών και εισοδημάτων, οι ενοποιημένες πωλήσεις (ο τζίρος) της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στο α΄ εξάμηνο 2013 ήταν αυξημένες κατά 7,1% και ανήλθαν στα 326 εκατ. ευρώ, έναντι 304,4 εκατ. ευρώ το α΄ εξάμηνο του 2012, κυρίως λόγω των υψηλότερων πωλήσεων ακριβώς στον τομέα της Ενέργειας, ότι, δηλαδή, πληρώνει πανάκριβα ο λαός.[Στον τομέα της παραγωγής Ενέργειας από θερμικές πηγές, τα έσοδα για τον Όμιλο ανήλθαν σε 66,7 εκατ. ευρώ, έναντι 50,6 εκατ. ευρώ το α' εξάμηνο του 2012, ενώ τα λειτουργικά κέρδη προ αποσβέσεων ανήλθαν σε 12,8 εκατ. ευρώ, έναντι 12,1 εκατ. ευρώ το α' εξάμηνο του 2012. Τα έσοδα από την παραγωγή Ενέργειας από ΑΠΕ ανήλθαν σε 51,4 εκατ. ευρώ, έναντι 38,2 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περσινή περίοδο, αυξημένα κατά 34,5%, ενώ τα λειτουργικά κέρδη προ αποσβέσεων διαμορφώθηκαν σε 34,6 εκατ. ευρώ, έναντι 26,8 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2012, αυξημένα κατά 29,1%].Η θυγατρική ΤΕΡΝΑ ΕΝΕΡΓΕΙΑΚΗ που πιστώνεται τα προαναφερόμενα αποτελέσματα ενισχύει τη θέση της παραπέρα, καθώς έχει ήδη επιλεγεί για την κατασκευή των μονάδων που θα επεξεργάζονται περίπου 200 χιλιάδες τόνους, σκουπιδιών ετησίως. Το συγκεκριμένο έργο ΣΔΙΤ είναι προϋπολογισμού άνω των 130 εκατ. ευρώ.

Η τέτοια δραστηριότητα των μεγαλοκαρχαριών, όπως και η λειτουργία της ιδιωτικοποιημένης ΔΕΗ, μόνο άσχημα προοιωνίζονται για το λαό. [Χαρακτηριστικά όσα συνέβησαν τον περασμένο Αύγουστο, στη Σαντορίνη, όταν χιλιάδες κάτοικοι, επισκέπτες, μικρομεσαίοι ελεύθεροι επαγγελματίες έμεναν δίχως ρεύμα λόγω συνεχών μπλακ-άουτ από βραχυκυκλώματα στο δίκτυο έξω από το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής. Αποτέλεσμα της πολιτικής της απελευθέρωσης της αγοράς ενέργειας]. Στη ΔΕΗ, παράλληλα με τη μεγάλη μείωση του προσωπικού και την εντατικοποίηση της εργασίας όσων εξακολουθούν να εργάζονται σε αυτή, υπάρχει και κακή συντήρηση των μηχανημάτων, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συχνά διάφορες βλάβες. Αυτά συμβαίνουν ενώ οι διοικήσεις της ΔΕΗ έχουν προχωρήσει σε αυξήσεις στην τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος μέχρι και 30%.

[Η περίπτωση της Σαντορίνης είναι ενδεικτική για το τι συμβαίνει σε όλα τα νησιά, καθώς λέγεται ότι ισχυρά οικονομικά συμφέροντα που βρίσκονται πίσω από την ηλεκτροδότηση (με τον σημερινό τρόπο) των νησιών, είτε με συμβατικά καύσιμα είτε μέσω των λεγόμενων Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, βολεύονται με την κατάσταση αυτή. Αναβάλλεται έτσι π.χ. η διασύνδεση της Κρήτης, των Κυκλάδων και των Δωδεκανήσων με το ηπειρωτικό σύστημα ηλεκτροδότησης, σχέδιο που θα μπορούσε να υλοποιήσει ένας δημόσιος φορέας σε όφελος του λαού, αξιοποιώντας και το έμπειρο επιστημονικό, τεχνικό και εργατικό δυναμικό που έχει (και) σε αυτόν τον κλάδο η χώρα.Και πώς αλλιώς, αφού πίσω από την ηλεκτροδότηση των νησιών με αυτόνομες πετρελαϊκές μονάδες βρίσκονται ισχυρά οικονομικά συμφέροντα, στην κορυφή των οποίων δεσπόζουν η πετρελαϊκή βιομηχανία που προμηθεύει με χιλιάδες τόνους ντίζελ ή μαζούτ κάθε χρόνο τις μονάδες της ΔΕΗ, αλλά και οι ιδιώτες προμηθευτές ηλεκτρογεννητριών (Damco, Κοπελούζος, ΕΛΤΡΑΚ, κ.ά.) και σταθμών παραγωγής Ενέργειας με ντιζελοηλεκτρικέςμονάδες (π.χ. ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ κ.ά.)].

Πατώντας στην ανάγκη του λαού για ρεύμα, όπως φαίνεται οι ίδιοι μεγαλοεπιχερηματίες εμφανίζονται και ...οικολόγοι, πάντα με το αζημίωτο. Πανίσχυρα επιχειρηματικά συμφέροντα επιδιώκουν να επενδύσουν στην ανάπτυξη αιολικών πάρκων για να εκμεταλλευτούν το πλούσιο αιολικό δυναμικό της χώρας. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο, ο όμιλος Κοπελούζου επιδιώκει να εγκαταστήσει 1.005 MW μέσω 36 πάρκων. Ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει σχέδια για 33 συστοιχίες ανεμογεννητριών ισχύος 1.077 MW, ενώ ένα ακόμη σχέδιο με τη συμμετοχή της Συνεταιριστικής Τράπεζας Κρήτης, της Εκκλησίας, της Περιφέρειας και άλλων φορέων προβλέπει την εγκατάσταση 1.000 MW μέσω της «Παγκρήτιας Ανανεώσιμες».

Για να υπηρετήσει ο ενεργειακός σχεδιασμός τη λαϊκή ευημερία πρέπει να απαλλαγεί από τους νόμους της αγοράς, τους νόμους του καπιταλιστικού κέρδους. Αυτό το πολιτικό πρόβλημα δεν μπορεί να λυθεί χωρίς γραμμή σύγκρουσης και ρήξης με το καθεστώς ιδιοκτησίας των μονοπωλίων στον τομέα της Ενέργειας και συνολικά στην οικονομία, χωρίς ανατροπή στο χαρακτήρα της εξουσίας. Η ουσιαστική λύση προϋποθέτει κοινωνικοποίηση των συγκεντρωμένων μέσων παραγωγής, κεντρικό σχεδιασμόκαι εργατικό - λαϊκό έλεγχο. Μέσα σ’ αυτό το ιδιοκτησιακό και πολιτικό καθεστώς, - όπου οι εγχώριες ενεργειακές πηγές, οι πρώτες ύλες, τα μέσα παραγωγής, μεταφοράς και διανομής της Ενέργειας θα αποτελούν κοινωνική - κρατική ιδιοκτησία, - ο ενεργειακός σχεδιασμός θα μπορεί να αναπτύξει την παραγωγή και να ικανοποιεί συνδυασμένατο σύνολο των λαϊκών αναγκών. Μόνο ένας Ενιαίος Κρατικός Φορέας Ενέργειας, στα πλαίσια μιας άλλης εξουσίας, – μιας εργατικής - λαϊκής εξουσίας, που δεν θα υπηρετεί την κερδοφορία του κεφαλαίου, αλλά τις λαϊκές ανάγκες, – θα μπορεί να αντιμετωπίσει τα προβλήματα της παραγωγής Ενέργειας, με σεβασμό στον άνθρωπο και στο περιβάλλον, χωρίς εξαρτήσεις από το εγχώριο και πολυεθνικό κεφάλαιο και τις μεγάλες ιμπεριαλιστικές δυνάμεις. Σ’ αυτές τις συνθήκες η ηλεκτρική ενέργεια θα τεθεί στην υπηρεσία των λαϊκών συμφερόντων και αναγκών, η περιοχή θα αναπτυχθεί προς όφελος του λαού και θα εξασφαλίσει το δικαίωμα στη δουλιά για όλους, τα εργασιακά και ασφαλιστικά δικαιώματα των εργαζομένων, το δικαίωμα στην Υγεία και τη μόρφωση για τη νέα γενιά.

Τ.Ε.  ΚΚΕ Ν.Φλώρινας